NGUYỄN & BẠN HỮU
Lê Ký Thương, họa sĩ kiêm thi sĩ nổi tiếng, sau một thời gian đau ốm đã trút hơi thở cuối cùng ngày 14 tháng 2 năm 2025 tại Sài Gòn, hưởng thọ 80 tuổi.
Trang văn Khánh Hòa ghi: Lê Ký Thương là tên tuổi quen thuộc trong giới nghệ thuật Việt Nam. Ông sinh năm 1946 tại Nha Trang và thành danh từ thời đôi mươi ở cả hai lĩnh vực mỹ thuật và văn chương. Ngoài ra, Lê Ký Thương còn là dịch giả với những cuốn sách gần gũi công chúng như “Nàng tiên cá” của Selma Lagerlöf, “Một nỗi đau riêng” của Kenzaburo Oe, hoặc “Tchékhov – cuộc đời và tác phẩm” của Sophie Laffitte.
Được biết: Đi vào con đường nghệ thuật, Lê Ký Thương làm thơ song song với vẽ tranh. Tập thơ đầu tay của Lê Ký Thương có tên “Bếp lửa còn thơm mùi bã mía” in năm 1974, trình bày sự bức bối giữa những ngày tháng ngột ngạt “phải tự đào trong lòng một hố sâu, nói vào đó những lời chân thật”.
Bằng thi ca, Lê Ký Thương đã nói lên nỗi ám ảnh mất mát chiến tranh, “Tôi thấy tôi nằm trong băng ca/Tôi thấy băng ca nằm trong nhà xác/Tôi thấy nhà xác nằm cạnh bãi tha ma/Nơi đó bạn bè tôi vừa đến ngụ hôm qua.”
Năm 1991, Lê Ký Thương đưa gia đình rời thành phố biển vào Sài Gòn sinh sống. Có được môi trường thuận lợi, Lê Ký Thương thỏa sức viết và vẽ, với sự hỗ trợ của người vợ tảo tần: “Anh đã chọn con đường gian khổ/Đâu bằng em chọn anh san sẻ cuộc đời/Những đêm trắng, trắng trang giấy trắng/Anh hiểu rằng: Em can đảm lắm, em ơi”.
Một tác phẩm được mọi người yêu mến là tập thơ thiếu nhi Góp Nắng Cho Cây của Lê Ký Thương do Nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành khiến công chúng bất ngờ vì một tâm hồn trong trẻo. Lê Ký Thương thổ lộ, ông làm thơ cho cháu mình. Thế nhưng, thơ ông không mang bất kỳ sự răn dạy nào mà thể hiện vẻ đẹp thánh thiện. Thơ cho trẻ con nhưng được thực hiện bằng cả tấm lòng yêu thương của những người đã từng là trẻ con, vậy nên cuốn sách thơ này đáp ứng đủ mọi điều mong đợi: Đẹp, bắt mắt, thú vị, khơi gợi. Mỗi bài thơ được trình bày trên một bức tranh của chính tác giả Lê Ký Thương, thơ như tranh mà tranh như thơ, lật từng trang cùng ngắm và đọc. Đây là chân dung một cô bé điệu đàng “Hạt cườm làm xâu chuỗi/Hoa bưởi làm bông tai/Cổ quàng khăn của mẹ/Dép của bà – mang ké/Bé soi gương làm duyên/Hai má lúm đồng tiền/Ửng hồng tia nắng sớm”. Đây là một trò chơi trẻ em: “Biển thì rộng mênh mông/Dang tay ôm không xuể/Bé đào chiếc hố con/Nhốt biển cho đỡ nhớ”.
Không giả vờ ngây ngô, Lê Ký Thương dùng chính sự vô tư để viết thơ thiếu nhi: “Tờ lịch đứng dựa tường/Suốt một tuần ngày đen/Chỉ có một ngày đỏ/Bố dắt em dạo phố/Mẹ cho em ăn kem/Em không thích ngày đen/Chỉ thích toàn ngày đỏ/Nhưng bố bảo như thế/Thì ai làm ra kem/Còn phố thì đóng cửa”.
Sau một thời gian đau ốm, trái tim nghệ sĩ của Lê Ký Thương đã ngừng đập. Một cuộc đời tài hoa đã khép lại, nhưng chắc chắn nhiều người vẫn nhớ đến ông, nhớ những ngày ông đã đắm say “Tôi tích lũy nỗi buồn nhiều hơn niềm vui/Bây giờ yêu em để thêm giàu có/Thế giới này mai sau không còn ai đau khổ/Tôi sẽ thành triệu phú của tình yêu”.
Vì sao là ‘Góp nắng cho cây?’ Những vần thơ tinh nghịch của ông tựa đốm nắng lấp lánh chiếu qua kẽ lá, từng chút một góp nắng cho cây, góp phần nuôi dưỡng tâm hồn con trẻ đang lớn lên từng ngày”
Và chỉ cần vậy thôi đã đủ là hạnh phúc, cho người được nhận và người đi góp nhặt.
Thiền Định – trang Lê Ký Thương
NGUYỄN & BẠN HỮU – Tổng hợp
