Chúng ta sử dụng các từ viết tắt hàng ngày mà đôi khi không nhận ra, hoặc biết nguồn gốc. Chữ viết tắt xuất hiện khắp nơi, và đã tồn tại từ lâu, (như “i.e.” và “e.g.”, chẳng hạn, đã xuất hiện từ những năm 1600). Hãy khám phá nguồn gốc của một số từ viết tắt phổ biến mà chúng ta sử dụng ngày nay.
No.
Câu hỏi hàng đầu về các từ viết tắt phổ biến của chúng ta là: Tại sao No. lại là viết tắt của “number” (số), trong khi từ này không có chữ “o” nào cả? Thật ra, dù “number” không có “o”, nhưng từ Latin numero, từ mà “number” bắt nguồn, thì có. Chữ viết tắt No. đến từ một ký hiệu có nghĩa là “số” (cũng bắt nguồn từ numero) với một chữ N viết hoa và một chữ o nhỏ bên trên (No). Qua thời gian, ký hiệu này biến đổi thành No.
Lb.
Làm thế nào mà chữ “l” và “b” lại trở thành viết tắt của “pound” (cân Anh/Mỹ), trong khi từ này không chứa hai chữ cái đó? Tất cả là do nguồn gốc của chúng. Từ pound trong tiếng Anh xuất phát từ tiếng Latin, cụ thể là đơn vị đo lường của người La Mã Libra pondo, có nghĩa là “một pound theo trọng lượng.” Pondo trở thành pound trong tiếng Anh, còn Libra là nguồn gốc của chữ viết tắt lb. Đây cũng là lý do tại sao ký hiệu tiền tệ của Anh – pound sterling (£) – có dạng giống chữ “l”.
Oz.
Chữ viết tắt của “ounces” thành oz. có thể hợp lý hơn “pound” thành lb. nhưng vẫn có chút khó hiểu. Chữ “z” từ đâu ra? Thực tế là, giống như pound, từ ounce cũng có nguồn gốc từ tiếng Latin. Đế chế La Mã gọi một đơn vị ounce là uncia. Theo một bài viết trên The Week, khi uncia phát triển qua các ngôn ngữ Romance khác, nó trở thành unce trong tiếng Anglo-Pháp, dẫn đến từ ounce trong tiếng Anh. Trong tiếng Ý thời Trung cổ, từ này là onza, đây chính là nơi mà chữ “z” trong viết tắt oz. xuất hiện.
A.m. và p.m.
Đây là một ví dụ điển hình khác về một chữ viết tắt phổ biến có gốc từ Latin. Nhiều người sử dụng “a.m.” và “p.m.” hàng ngày để chỉ thời gian, mà không biết chúng thực sự có nghĩa gì. A.m. là viết tắt của ante meridiem, tức là “trước trưa,” trong khi p.m. là viết tắt của post meridiem, có nghĩa là “sau trưa.” Post, có nghĩa là “sau,” là một từ vay mượn tiếng Latin mà chúng ta sử dụng thường xuyên, chỉ không nhận ra rằng nó chính là chữ “p” trong p.m.
PIN
Khi máy ATM yêu cầu bạn nhập PIN, bạn biết rằng nó cần một số gồm 4 digit (chữ số), hoặc hơn, để xác định tài khoản của bạn. Nhưng bạn có biết PIN thực sự có nghĩa là gì không? Ba chữ cái này là viết tắt của “personal identification number” (số nhận dạng cá nhân). Phát minh này là do một kỹ sư người Scotland tên James Goodfellow. Ông được cấp bằng sáng chế cho một máy rút tiền tự động – bao gồm bàn phím nhập PIN – vào năm 1966.
Ghi chú: Đừng bao giờ nói “PIN number”. Nếu làm vậy, bạn đang nói “personal identification number number”). Chữ viết tắt PIN đã bao gồm chữ “number” trong đó rồi.
