LỜI GIỚI THIỆU:
Cô Nguyễn Đài Thi là cựu Thanh Tra của Sở Thuế Hoa Kỳ (IRS) và cũng là cựu Thanh Tra của Bộ Ngân Khố (Treasury Inspector General). Cô có bằng IRS Enrolled Agent do Sở Thuế cấp. Với hơn 30 năm kinh nghiệm làm việc cho Sở Thuế và Bộ Ngân Khố, cô Đài Thi đã từng kiểm toán (audit) hồ sơ thuế của các cá nhân và công ty thương mại. Trong thời gian làm việc cho Bộ Tổng Thanh Tra Ngân Khố, cô cũng đã từng kiểm tra các hoạt động và cách làm việc của Sở Thuế. Với kinh nghiệm đặc biệt này, chẳng những cô Đài Thi rất rành rẽ về luật thuế, mà còn hiểu tường tận về cơ cấu và nội bộ của cơ quan IRS. Cô thường xuyên chia sẻ các đề tài thuế qua các đài radio và TV tại Dallas. Trẻ hân hạnh được cùng cô Đài Thi cộng tác để hướng dẫn đồng hương về luật thuế liên bang và giải đáp các vấn đề rắc rối với Sở Thuế. Độc giả ở khắp nơi có thể gửi thư bưu điện hoặc email cho tòa soạn Trẻ, ghi chú “Mục Thuế Vụ”.
Email: bientap@trenews.net
Nhắn tin (text only) câu hỏi đến
469-328-3453
hoặc gởi thư về tòa soạn:
3202 N. Shiloh Rd.,
Garland, TX 75044
HỎI: Chào cô Đài Thi, thu nhập duy nhất của tôi là tiền trợ cấp SSI, dưới 1,000 đô la mỗi tháng. Bao nhiêu năm nay tôi không phải khai thuế vì thu nhập thấp. Năm 2024 tôi cùng với mấy người bạn đi casino chơi đánh bài, may mắn thắng được 1,200 đô. Nhưng số tiền thắng này tôi bị trừ vào tiền SSI, mỗi tháng họ trừ vài trăm đô cho đến khi trừ hết 1,200 đô, coi như tôi chẳng được đồng nào. Đã vậy, casino không đưa tôi trọn số tiền 1,200 đô, mà họ đã trừ 30 phần trăm thuế. Vậy tôi có cần phải khai thuế không? Cám ơn cô.
ĐÁP: Xin thưa, muốn được lãnh tiền tiền trợ cấp SSI từ cơ quan An Sinh Xã Hội thì phải hội đủ một số điều kiện khá gắt gao, mà một trong những điều kiện đó dựa trên mức thu nhập rất thấp. Có lẽ đó là lý do khi ông nhận được tiền thắng cờ bạc thì bị giảm tiền SSI.
Sở Thuế bắt buộc các sòng bài phải trừ 30 phần trăm thuế trên số tiền thắng cờ bạc và chuyển số tiền này qua cho Sở Thuế, cho dù mình có thật sự bị đóng thuế hay không. Muốn lấy lại số tiền này thì phải khai thuế.
Theo luật thuế thì ông không cần phải khai thuế, vì tổng cộng thu nhập của ông trong năm 2024 dưới mức cần phải khai. Tuy nhiên, nếu ông tự nguyện khai thì sẽ lấy về được 30 phần trăm thuế mà sòng bài đã trừ ra.
Tôi không nghĩ rằng tiền thuế ông lấy về sẽ bị trừ tiền SSI, vì trước đây ông đã bị trừ 1,200 đô rồi. Tiền hoàn thuế không phải là thu nhập, cho nên không bị trừ lần nữa.
Sẵn đây tôi cũng xin giải thích thêm về vấn đề tiền thắng cờ bạc ở các sòng bài. Tiền thắng bạc thì đương nhiên là phải đóng thuế liên bang, nhưng có thể cũng phải đóng thuế tiểu bang nữa, tùy theo sòng bài nằm ở tiểu bang nào.
Một số tiểu bang bắt buộc mình phải khai thuế lợi tức tiểu bang nếu mình có thu nhập trong tiểu bang đó, chẳng hạn như Oklahoma, California, mặc dù mình chỉ đến chơi chứ không cư ngụ. Khi mình đến những tiểu bang này đánh bài, mua vé số v.v. và mình thắng hoặc trúng giải thưởng gì đó, thì họ xem như mình có thu nhập ở tiểu bang đó, và họ bắt buộc mình phải khai thuế tiểu bang.
Có một số người hỏi tôi rằng tại sao tiền thắng cờ bạc ở Las Vegas thì không phải khai thuế tiểu bang Nevada, mà thắng bài ở Choctaw thì lại phải khai thuế tiểu bang Oklahoma. Xin thưa rằng luật thuế ở mỗi tiểu bang khác nhau. Nevada không có thuế tiểu bang, nhưng Oklahoma thì có.
Cũng có một số người thắng bạc ở các sòng bài hỏi tại sao người khai thuế của họ không khai thuế tiểu bang gì cả, và cũng chẳng thấy mấy tiểu bang đó nói gì. Thật sự tôi không có câu trả lời tại sao những dịch vụ khai thuế không khai thuế tiểu bang. Tôi chỉ chia sẻ luật thuế. Mong rằng những ai hành nghề khai thuế đọc được bài này hãy tìm hiểu thêm về luật thuế của tiểu bang nào mà thân chủ của mình đã nhận được lợi tức từ nơi đó.
Còn nói về tại sao các tiểu bang đó không truy thuế mình thì thật ra họ có truy, tuy nhiên có người nhận được giấy báo truy thuế, có người không nhận được. Có lẽ là do các tiểu bang đó thiếu nhân sự, cũng giống như Sở Thuế liên bang IRS thiếu nhân sự cho nên mình xui xẻo thì bị họ chiếu cố, hên thì thoát.
Khi đến các casino chơi bạc thì họ bắt buộc mình điền tên tuổi, địa chỉ và số an sinh xã hội, để khi mình thắng bạc thì họ báo cho Sở Thuế liên bang và tiểu bang biết, và cũng để họ cấp cho mình mẫu 1099. Nói vậy để chúng ta hiểu rằng chính phủ liên bang và tiểu bang đều biết rõ mình thắng bao nhiêu.
Tôi có biết một số người ở Texas thường hay đến chơi bài ở Oklahoma và có thắng bạc khi ít khi nhiều. Bao nhiêu năm qua họ không khai thuế tiểu bang, cho đến một ngày họ nhận được giấy báo truy thuế từ Oklahoma thì họ mới vỡ lẽ ra, và lúc đó tiền thuế, tiền phạt và lãi suất đã tăng khá nhiều.
HỎI: Thưa cô Đài Thi, vợ chồng tôi khai thuế chung cho thuế năm 2023. Lúc đi khai thuế chồng tôi không khai số tiền thắng giải gì đó. Số tiền này cũng khá lớn, mà bây giờ tôi mới biết. Có người khuyên tôi nên khai thuế riêng để khỏi bị vạ lây nếu chẳng may bị Sở Thuế phạt. Xin cô giúp tôi có cách nào để khai thuế riêng. Rất cám ơn cô.
ĐÁP: Thưa chị, đúng là theo luật thuế thì vợ chồng khai thuế chung thì phải lãnh trách nhiệm đóng thuế chung, và khai thuế riêng thì mạnh ai nấy chịu phần thuế riêng của mình.
Rất tiếc đã quá trễ để khai lại thuế năm 2023 để đổi diện vợ khai thuế chung qua khai riêng. Hạn chót để khai lại là ngày 15 tháng 4 năm 2024.
Luật thuế khá gắt gao khi mình muốn đổi khai chung thành khai riêng, và Sở Thuế chỉ cho mình đến ngày hạn chót khai thuế để đổi. Tuy nhiên nếu muốn đổi khai riêng thành chung thì họ lại dễ dãi hơn và cho mình đến 3 năm.
HỎI: Chào chị Đài Thi, tôi là công dân Mỹ và năm ngoái tôi đã về Việt Nam lấy vợ. Hiện giờ tôi đang làm giấy tờ bảo lãnh vợ tôi sang Mỹ. Vậy tôi có thể khai thuế vợ chồng được không?
ĐÁP: Thưa anh, câu hỏi của anh tuy đơn giản nhưng câu trả lời không đơn giản vì trường hợp thuế của anh có liên quan đến người ở nước ngoài.
Thứ nhất, nếu anh không chọn khai thuế theo diện vợ chồng khai chung thì anh bị bắt buộc phải khai thuế diện vợ chồng khai riêng (married filing separately). Khai thuế diện này là bất lợi nhất vì thuế cao nhất. Vì anh đã có vợ cho nên luật thuế không cho anh khai diện độc thân, mặc dù vợ anh chưa đoàn tụ với anh.
Thứ nhì, nếu anh chọn khai thuế chung với vợ (married filing jointly) thì sẽ đóng thuế thấp hơn, nhưng vợ anh phải có số ITIN để thay vào số An Sinh Xã Hội thì mới khai thuế được.
Luật thuế bắt buộc anh phải khai thu nhập từ Mỹ hay từ bất cứ nơi nào trên thế giới. Giả sử như anh đi làm ở Mỹ và vợ anh làm ăn ở Việt Nam. Nếu khai thuế riêng thì anh chỉ cần khai thu nhập của anh. Còn như khai chung thì phải khai thu nhập của cả hai vợ chồng.
Hơn nữa, khi đã khai thuế chung thì phải khai báo tài khoản ở Việt Nam, cho dù chỉ có một mình vợ anh đứng tên trong tài khoản. Khai thuế riêng thì những gì cô ấy đứng tên sẽ không liên quan đến anh.
Anh nên cân nhắc xem lựa chọn nào có lợi hơn cho trường hợp của anh rồi hãy quyết định khai thuế theo diện nào. Chúc anh may mắn.
NĐT
