Theo số liệu công bố gần đây của Cục Dân số Việt Nam, nước này sẽ dư ra khoảng 1.5 triệu đàn ông vào năm 2039 và con số còn tăng lên 2.5 triệu vào năm 2059… Nam thừa, nữ thiếu là một viễn cảnh vấn nạn không xa.
Nguyên nhân
Nguyên nhân chính của tình trạng nam thừa, nữ thiếu là do rất nhiều người VN tới nay chưa thoát khỏi tư tưởng trọng nam, khinh nữ. Thêm vào đó là chế độ an sinh xã hội chưa tốt; việc lạm dụng tiến bộ khoa học công nghệ để lựa chọn giới tính trước khi sinh…góp phần gây ra sự bất bình đẳng, tình trạng bạo lực giới, ảnh hưởng đến phẩm chất cuộc sống của cá nhân, gia đình và xã hội.
Anh Đoàn (32 tuổi, Tân Bình) lập gia đình gần 1 năm, nói: “Tôi thích sinh con trai để có người nối dõi tông đường. Hơn nữa con trai thường là trụ cột gia đình, về già cha mẹ có thể cậy nhờ chứ sinh con gái, nuôi lớn lên nó đi theo chồng coi như hết!”. Cùng suy nghĩ, anh Vinh (39 tuổi), chủ một shop thời trang ở Phú Nhuận, đã có 3 con gái, tâm sự: “Lúc mới mang thai, đưa vợ đi siêu âm, nghe bác sĩ nói là gái thì vợ chồng tôi đã tính bỏ. Nhưng rồi nghĩ con nào cũng là con, hơn nữa phá thai mang tội nên tôi ráng giữ lại, hy vọng ở đứa sau. Ai dè đứa sau, rồi đứa sau nữa cũng toàn… con gái!”
Nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô?
Quan niệm cổ hủ “con trai mới thật sự là con” hoặc “nhất nam viết nữ, thập nữ viết vô” tưởng đâu chỉ có ở thời phong kiến nhưng xem ra tới nay vẫn tồn tại trong không ít suy tưởng của người Việt và điều này dẫn đến tình trạng mất cân bằng giới. Số liệu của Cục dân số VN cho thấy vào năm 2012, ở VN cứ 100 bé gái được sinh ra thì số bé trai là 112.3. Năm 2006, tỷ số ở mức 100 gái/109.8 trai; năm 2018 là 100 gái/110.8 trai; năm 2019 là 100 gái/111.5 trai; năm 2020 là 100 gái/112.1 trai; năm 2021 là 100 gái/ 112 trai; năm 2022 là 100 gái/112.6 trai; năm 2023 là 100 gái/111.8 trai và năm 2024 là 100 gái/111.9 trai. Nếu tỷ số giới tính khi sinh vẫn tiếp tục diễn biến như vậy, VN sẽ dư ra 1.5 triệu nam giới 15-49 tuổi vào năm 2039 và con số này sẽ tăng lên 3.2 triệu vào năm 2059!
Trong khi ấy xu hướng ngại cưới, không muốn hoặc sinh rất ít con cũng xuất hiện tại VN. Vẫn theo số liệu của Cục dân số VN, trong hơn 30 năm qua, tuổi kết hôn ở VN tăng mạnh nhưng tỷ lệ kết hôn lại giảm khiến mức sinh giảm hơn một nửa. Cụ thể, giai đoạn 1989-2022, trung bình độ tuổi kết hôn lần đầu của nam giới là 24.4 và nữ giới là 23.2 đã tăng lên 29.3 tuổi với nam và 25.1 với nữ vào năm 2023. Tương tự, mức sinh ở VN đang có xu hướng giảm thấp, từ 2.11 con/phụ nữ (2021) xuống còn 1.91 con/phụ nữ (2024) và dự báo tiếp tục xuống thấp hơn trong những năm tiếp sau.
Đáng chú ý, ở những thành phố lớn như Hà Nội, Sài Gòn xu hướng không muốn hoặc sinh chỉ 1 con đang lan rộng với mức sinh từ 3.8 con (1989) đã xuống dưới 2 con (2023). Riêng Sài Gòn, số liệu cho biết độ tuổi kết hôn trung bình lần đầu tại đây là 30.4, cũng là mức cao kỷ lục tại VN. Số con trung bình của một phụ nữ ở Sài Gòn trong độ tuổi sinh đẻ là 1.32.
Siêu âm thai nhi
Hệ quả
Tình trạng mất cân bằng giới tính ở VN dẫn đến tình trạng thừa nam, thiếu nữ trong tương lai không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống từng cá nhân, gia đình, dòng tộc mà còn để lại những hệ lụy không tốt, tác động trực tiếp đến đời sống, xã hội. Cũng do quá khao khát có con trai nên nhiều trường hợp không ít người đã lạm dụng tiến bộ khoa học công nghệ để lựa chọn giới tính trước khi sinh, như siêu âm chẩn đoán giới tính thai nhi, nạo phá thai nhằm lựa chọn giới tính và điều này cũng phản ảnh tình trạng bất bình đẳng giới còn tồn tại nặng nề ở VN. Số liệu của Tổng cục Thống kê, tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi 15-49 đang có chồng thực hiện nạo phá thai và hút điều hòa kinh nguyệt trong việc lựa chọn giới tính thai nhi chiếm 0.75% tổng số phụ nữ trong độ tuổi điều tra năm 2023. Thêm vào đó, mong muốn có con trai của các thành viên trong gia đình còn khiến người phụ nữ phải chịu áp lực phải sinh bằng được con trai, nhất là khi người phụ nữ đó là con dâu trưởng hay có chồng là con trai duy nhất của gia đình. Thậm chí, tâm lý cần con trai còn là nguyên nhân dẫn đến việc ngoại tình hay gia tăng các vụ ly hôn vì người vợ không sinh được con trai.
Tiếp tục quan sát tình trạng mất cân bằng giới ở các nước khu vực ASEAN, sẽ thấy rõ tại VN vấn đề này diễn ra tuy chậm hơn nhưng tốc độ gia tăng nhanh và phức tạp hơn. Nó diễn ra trong bối cảnh nhiều nước cùng khu vực hoặc lân cận cũng đang đối mặt với hệ lụy trai thừa, gái thiếu mà cụ thể như Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan… mỗi năm đều phải “nhập khẩu” cô dâu nhưng vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu tìm vợ của nhiều ông.
Người Hàn quốc lấy vợ Việt Nam
Theo các chuyên gia dân số, trong khoảng 20 hoặc 30 năm tới, với 1.5 – 3.2 triệu đàn ông người VN dư ra, thì việc lấy được vợ trong nước đã khó chứ đừng nói đến việc lấy vợ nước ngoài bởi căn cứ vào những thống kê nhân khẩu của các nước trong khu vực, 20 năm nữa các nước Lào, Campuchia, Philippines… cũng không dư phụ nữ cho đàn ông nước họ, vậy lấy đâu ra “xuất khẩu” qua nước khác!
Trên phương diện xã hội, việc mất cân bằng giới tính khi sinh sẽ dẫn đến sự dư thừa nam giới và thiếu hụt nữ giới ở tất cả các nhóm tuổi trong tương lai sẽ tác động đến quá trình hình thành và cấu trúc gia đình. Nhóm nam giới sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm bạn đời hoặc không lấy được vợ, đành sống độc thân. Hệ quả của vấn đề này có thể gây ra sự bất ổn xã hội, gia tăng các tệ nạn như mại dâm, buôn bán trẻ em gái, phụ nữ và nhiều loại tội phạm xã hội khác…
Một ca nạo hút thai do siêu âm được con gái
Bài và hình NS
