Nhà thơ Phù Hư tên thật là Nguyễn Đắc Ngân. Trước 75, Phù Hư ở trong quân đội VNCH. Thơ Phù Hư xuất hiện trên một số báo và tạp chí ở Sài Gòn.Đặc biệt là anh xuất hiện trên tạp chí Văn với bài thơ Ngậm Thẻ Qua Sông có phong cách lạ – nói đúng hơn là một bài hành được nhiều người yêu thích. Với Phù Hư, cuộc đời là một “Quân bộ khúc” như một bài thơ của Phù Hư, là một cuộc hành quân triền miên thầm lặng băng qua những vùng “lãnh khí”, nhiều khi nó không là gì hết trong cái cõi đời sát phạt tử sinh phù du trắc ẩn. Sau 30/4/75, Phù Hư cũng như nhiều người, trở lại làm “phó thường dân”, mưu sinh từng ngày trên những vỉa hè góc phố. Sau đây là một hai bài thơ của Phù Hư thời làm lính Sài Gòn trước 1975.
SAO KHUÊ
đồn sơn yểm
(trích)
đóng núi đồn xa đoàn pháo yểm
quanh năm ngủ miết với chân mây
nhìn sâu xuống vực nham hiểm đá
thù rừng cành trút lá mặc cây
vào thu rồi đó đèo xao xác
thung lũng vàng khô ẩn bóng nhà
suối chia mương nhỏ gie ống nứa
chuối mùa lốm đốm lá trổ hoa
suối len khe đá âm mưu chảy
đồn đóng binh ròng trận mạc xa
khói mỏng lên chiều thưa chiếc chim
đèo cao hút bóng mỏi mắt nhìn
gió mớn cho đông về thoáng lạnh
trông gần thương nhỏ dáng người em
âm thầm đêm tối gào giữ giặc
nhanh đạn chuyền tay chống tuyến đầu
gió núi rên oằn băng tiếng pháo
mây tan đường trái phá qua sâu
sơn yểm đỉnh cao muốn chống trời!
binh sĩ nhàn cư quẩn quanh thôi
cỏ không chừa lối đường xuống núi
rượu hết từ khuya vắng tiếng người
đêm lính trú buồn hâm bếp lửa
nhìn nhau kể chuyện vãn cười chơi
tay hơ than khói khô da thịt
thuốc đốt từng khoanh giấu mặt người
chinh chiến đầu non chinh chiến trận
ì ùng âm pháo dội quanh năm
xóm cũ chừ em lo chạy loạn
cha già xưa nhúm mộ bỏ bên đồng
…
1972
ngậm thẻ qua sông
thơm lửa hương khoai tiếng hát rừng
ven thôn vừa ghé buổi di quân
khói mẹ sau lều cơm chín tới
nước em chè lá đậm phèn sông
tôi đời trận mạc xa quê quán
buổi ghé nương em núp bóng nhà
em nhớ thương chồng đóng đồn ải xa
lâu tin vắng trông mòn đường xóm
tôi ở quá bên hông nhà gió sớm
đợi dùm em tin chinh chiến gởi về
đêm nay mưa em mất ngủ khuya
tôi lạnh gió tin địch về vẫn thức
làng em ở gió lào qua rất độc
ngày mưa mùa khuất núi mù sông
mẹ già mong một mụn cháu đầu lòng
em nhắn gởi bao lần tin vẫn biệt
rụng vườn em trăng sương ngày tháng chạp
tôi gác đêm như bóng người rình
tối nay đạn nổ nhẹ mạn sông
sương mỏng quá nhìn hoa ngàn con mắt
tôi giữa đêm nghe mình như thất lạc
thương xóm nhà biết nổ đạn vào đâu
đồng đội tôi ngủ mệt thôn sâu
ngại làm động mẹ ho vừa chợp mắt
tôi nương bóng nhà trăng che khuất
ngồi co mình cho bóng bớt riêng tôi
nhìn xa trăng định trốn sau đồi
sông tiếng vạc dặm buồn như tiếng cú
thức có khua mới nghe hồn bớt ngủ
mới hay trăng tháng chạp úa quanh đời
nghe em thở não mãi không thôi
em thở đó hay gió kêu mùa giá
nhà em ở miệt đông xóm hạ
bên triền sông không bến phải vắng thuyền
đầu trăng con nước rất vô duyên
lên mấp mé vườn em vai phơi áo
em rất nhỏ ngày trông vào gánh gạo
mẹ thì già vồn cải với nương rau
bước sau hiên vui mẹ dây trầu
mùa tốt lá xanh hồn tôi mới ghé
buổi mới đến cau cao vừa nhú bẹ
em thẹn thùa tôi tưởng thuở bình yên
tôi đâu hay em có nỗi hờn riêng
trông chinh chiến gọi hồn chồng theo gió
một tháng tròn ngỡ như ngày thuở nhỏ
em là em mẹ là mẹ xưa
tôi lêu nghêu lúc đi sớm về trưa
cơm nửa buổi giữa khuya kêu bụng đói
nhà thưa quạnh tôi gượng vui chẳng nổi
mẹ thẫn thờ em heo bóng trong sân
tôi trận mạc nhầu không kể đến thân
sương nhiều lắm trời không che nằm đất
em vẫn bảo tôi mái tranh không chật
tôi cười xòa xó xỉnh miết đâm quen
tròn tháng rồi đấy nhớ không em
hôm từ biệt quanh thôn nhà cửa khép
lúc quân đi chắc em không hề biết
đội tôi ngùi ngùi ngậm thẻ qua sông
còn tôi co ro lạnh mãi gió đông
một lần cuối nhìn nhà em đóng kín
tin chồng em chắc chưa về đến bến
như tin tôi mấy thuở gởi thăm nhà
cũng mấy năm rồi biền biệt phương xa
em còn nhớ một lần tôi ghé ở
thơm lửa hương khoai vùi bếp cũ
hồn em xa lắm cũng quanh đây
1972
