Hôm thứ Năm tuần qua, Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã cho cập nhật bản hướng dẫn về an toàn sức khoẻ công cộng và đưa ra đề nghị mới là những ai đã chích ngừa đầy đủ thì không cần phải đeo khẩu trang hay giữ khoảng cách xã hội trong khi sinh hoạt trong nhà hoặc ngoài trời.

Bỏ khẩu trang – nguồn NBC.com 

Tuy nhiên, cho dù đã được chích ngừa đầy đủ thì CDC khuyên là vẫn nên tiếp tục đeo khẩu trang trong khi di chuyển bằng máy bay, xe lửa hay xe buýt, và bản hướng dẫn cũng không áp dụng cho một số nơi như bệnh viện, nhà dưỡng lão và nhà tù.

Trung tâm CDC định nghĩa chích ngừa đầy đủ là người được chích phải chờ hai tuần sau khi nhận được liều thứ nhì của loại thuốc chủng Pfizer-BioNTech hoặc Moderna, hay hai tuần sau khi nhận loại thuốc chủng một liều duy nhất của Johnson & Johnson.

Cơ quan y tế này cho biết họ đưa ra những thay đổi trên là dựa trên bằng chứng khoa học mới nhất cho thấy những người đã được chích ngừa đầy đủ sẽ giảm nguy cơ nhiễm bệnh và lây lan vi khuẩn cho người khác.

Một nghiên cứu gần đây khảo sát trong số các nhân viên y tế tại Israel ước tính thuốc chủng ngừa Pfizer-BioNTech có hiệu quả chống bị nhiễm bệnh có triệu chứng là 97% và chống bị nhiễm bệnh không có triệu chứng là 86%.

Cơ quan CDC cũng nói rằng những người chưa chích ngừa vẫn có nguy cơ bị nhiễm bệnh và nên tiếp tục đeo khẩu trang và cần được chích ngừa càng sớm càng tốt.

Quyết định này của CDC đưa ra có lẽ hơi chậm so với thực tế. Từ nhiều tháng trước, kết quả nghiên cứu về đại dịch Covid-19 đã chỉ ra hai mô hình rất đáng khích lệ. Thứ nhất, con vi khuẩn corona gây ra Covid-19 rất hiếm khi lây lan ở ngoài trời. Thứ nhì, và điều này thậm chí quan trọng hơn, là những người đã được chích ngừa đầy đủ thì hầu như không có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng và chỉ có nguy cơ rất nhỏ không đáng kể là lây lan vi khuẩn qua cho người khác.

Xem thêm:   Mối đe dọa từ Bắc Hàn

Sự thay đổi về quyết định trên của CDC đã gửi đi thông điệp: Chích ngừa có nghĩa là chấm dứt cuộc khủng hoảng Covid, cho mỗi cá nhân và cuối cùng là cho toàn xã hội.

Nếu đã chích ngừa, nghĩa là ta có thể gặp gỡ gia đình và bạn bè một cách an toàn mà không cần đeo khẩu trang. Ta có thể gần gũi với người lớn tuổi cũng như với trẻ nhỏ trong nhà. Ta có thể yên tâm ăn uống thoải mái trong nhà hàng, đi xem phim và tham dự các buổi lễ tôn giáo. Ta có thể đi du lịch xa hoặc gần. Nếu đã được chích ngừa, điều này có nghĩa là từ nay đại dịch Covid-19 sẽ được đưa vào trong một danh sách dài gồm những rủi ro nhỏ chúng ta đã chấp nhận sống chung từ lâu mà không ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng của ta, chẳng hạn như lái xe, bơi lội hoặc mắc những bệnh cảm lạnh thông thường.

Bản hướng dẫn của CDC – nguồn CDC.gov

Theo các số liệu của CDC, cho đến nay đã có hơn 35% dân số Hoa Kỳ được chích ngừa đầy đủ và hơn 46% dân số đã nhận ít nhất một liều thuốc.

Riêng các trường hợp nhiễm Covid-19, phải nhập viện và tử vong tiếp tục giảm tại Hoa Kỳ trong mấy tuần qua. Tính cho đến ngày 11 tháng Năm, số trường hợp nhiễm bệnh trung bình trong 7 ngày đã rớt xuống chỉ còn 36,800 trên toàn quốc, giảm 23% so với con số trung bình một tuần trước đó.

Tưởng cũng nên cần lưu ý điều này là bản hướng dẫn mới của CDC chỉ là đề nghị, các quy định và biện pháp an toàn sức khoẻ vẫn là từ chính quyền địa phương. Trong suốt thời gian đại dịch, các tiểu bang, thành phố và cơ sở kinh doanh vẫn thường đặt ra những quy định riêng của họ về các vấn đề như đeo khẩu trang và giới hạn số người tụ tập nơi công cộng.

Theo một nghiên cứu từ tổ chức Kaiser Family Foundation, cho đến hôm thứ Năm tuần qua, biện pháp bắt buộc đeo khẩu trang vẫn còn được áp dụng tại 26 tiểu bang và khu vực thủ đô Washington. Tuy nhiên, ngay sau khi bản hướng dẫn về an toàn sức khoẻ được cập nhật, hầu như tất cả các tiểu bang trên đã có một vài thay đổi trong quy định của họ.

Xem thêm:   Mất mạng

Ðối với những ai dự tính du lịch trong tương lai gần hoặc do vì công việc đòi hỏi phải di chuyển nhiều, các giới chức y tế khuyên nên lưu ý tới các quy định riêng của từng mỗi địa phương mà mình sắp tới để có thể tuân thủ một cách hợp lý. Sự khác biệt hiện nay tại các địa phương cũng cho thấy là Hoa Kỳ vẫn còn đang trong giai đoạn đầu để thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng sức khoẻ đã kéo dài hơn một năm nay. Với tham vọng có thể đạt được tình trạng miễn nhiễm cộng đồng trên toàn quốc như một số chuyên gia về y tế lúc đầu hy vọng đến nay không còn là điều thực tế – thậm chí ngay cả những khu vực như miền Ðông Bắc, nơi mà tỷ lệ chích ngừa đạt mức cao nhất trên toàn quốc – thì tình trạng bất ổn về sức khoẻ công cộng sẽ vẫn còn đó.

Không cần đeo khẩu trang nếu đã chích ngừa đầy đủ – nguồn moffitt.org

Ðể đạt được sự miễn nhiễm cộng đồng thì cần phải có từ 70% đến 80% dân số toàn quốc được chích ngừa đầy đủ hoặc trong người đã có sẵn kháng thể do từng bị nhiễm bệnh trước đây.

Nhiều chuyên gia dự đoán tiến trình chuyển tiếp từ đại dịch tới hậu đại dịch sẽ diễn ra không đồng đều. Tại Hoa Kỳ hiện nay có khoảng 3,000 cơ quan y tế trên toàn quốc, có quy mô từ cấp liên bang đến cấp thành phố. Do đó, luật pháp khác nhau tùy theo mỗi tiểu bang, và với một hệ thống phân quyền, điều này có nghĩa là các quyết định thường được đưa ra ở cấp dưới cùng hơn là cấp trên cao nhất. Nói một cách dễ hiểu, các quyết định của CDC đưa ra liên quan tới Covid-19 chỉ là bản hướng dẫn chứ không phải là quy định.

Thêm một điều nữa là mỗi khi các quy định và hướng dẫn thay đổi, công chúng phải mất một thời gian để suy ngẫm và quyết định xem có nên thay đổi các biện pháp phòng ngừa hay không và ở mức độ bao nhiêu là hợp lý. Một ví dụ, tại một số tiểu bang, điển hình như Texas chẳng hạn, chính quyền tiểu bang đã cho nới lỏng biện pháp đeo khẩu trang từ nhiều tuần lễ trước, nhưng cho đến nay mỗi khi đi ra ngoài đường thì hầu như mọi người vẫn tiếp tục đeo. Lý do là vì nhiều người vẫn còn lo ngại con vi khuẩn corona, và hơn nữa, đeo khẩu trang phần nào đã trở thành một thói quen.

Xem thêm:   Ý tưởng mần giàu...

Trong những tháng sắp tới, điều quan trọng chúng ta nên nhớ rằng nguy cơ nhiễm Covid-19 sẽ không hết hẳn. Ðại dịch hoàn toàn biến mất là một mục tiêu không thực tế, nhưng những biện pháp đóng cửa trong thời gian qua đã gây ra những tổn thất khá lớn: trẻ em không được đến trường học; nhiều cha mẹ không thể trở lại làm việc vì lý do này hay lý do khác; nhiều cơ sở kinh doanh còn hoạt động thì nay không thể mướn được đủ người làm; và hàng nhiều triệu người bị tước đi những sinh hoạt bình thường trong cuộc sống.

Khi trận đại dịch Covid-19 hoành hành vượt ra ngoài tầm kiểm soát, những tổn thất này dù sao cũng có thể chấp nhận được vì không còn giải pháp nào tốt hơn là đóng cửa. Với thuốc chủng ngừa hiện nay có sẵn ở khắp nơi thì những biện pháp nghiêm nhặt về an toàn sức khoẻ không còn cần thiết nữa.

Nay với chiếc khẩu trang đã được cho phép bỏ xuống, trừ một số nơi ngoại lệ như bệnh viện, nhà tù, phi trường cũng như khi đi máy bay và sử dụng những phương tiện di chuyển công cộng, thì một chút thận trọng là điều chúng ta hiểu được. Ðề nghị mới của CDC đưa ra có thể hơi chậm trễ, nhưng nếu đặt chúng ta vào vị trí của họ thì ta mới thấy công việc của CDC không hề dễ dàng. Chỉ cần một chút sai lầm là có thể đưa tới những hậu quả khôn lường, như câu nói chúng ta vẫn thường nghe “sai một li đi một dặm”. Mặc dù trễ nhưng vẫn hơn là không và cảm giác đầu tiên khi được tháo bỏ chiếc khẩu trang xuống giống như vừa được giải thoát vậy.

VH