Khi thức dậy mà thấy nghẹt mũi, rát họng, đau nhức cơ thể hoặc ho kéo dài, rất có thể bạn đang mắc một trong 4 loại virus đường hô hấp thường hoành hành vào mùa đông: virus gây cảm lạnh thông thường (rhinovirus), cúm, COVID-19 hoặc RSV (respiratory syncytial virus – virus hợp bào hô hấp). Với người lớn tuổi, đặc biệt là cúm, COVID-19 và RSV, nguy cơ biến chứng nặng có thể dẫn đến phải nằm bệnh viện, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Dù triệu chứng khá giống nhau, mỗi bệnh lại cần cách xử trí hơi khác, vì vậy việc nhận biết và điều trị sớm rất quan trọng.
Những biện pháp hiệu quả giúp giảm nhanh triệu chứng
Khi mới bắt đầu thấy bệnh
Việc đầu tiên nên làm là sử dụng bộ test nhanh tại nhà để kiểm tra COVID-19 và cúm. Nếu kết quả dương tính, hãy gặp bác sĩ sớm vì một số thuốc kháng virus có thể rút ngắn thời gian bệnh và giảm nguy cơ biến chứng. Với cúm, thuốc Oseltamivir (Tamiflu) hiệu quả nhất khi dùng trong vòng 48 giờ đầu. Với COVID-19, thuốc Paxlovid có lợi cho người từ 65 tuổi trở lên hoặc có bệnh nền, nếu dùng trong 5 ngày đầu kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Ngay cả khi test âm tính, bạn vẫn nên gọi bác sĩ nếu có sốt, ho nặng hoặc mắc bệnh tim, phổi, thận hay gan, vì có thể cần xét nghiệm chính xác hơn hoặc kiểm tra RSV.
Chăm sóc tại nhà đúng cách
Nghỉ ngơi đầy đủ là nền tảng quan trọng giúp cơ thể hồi phục. Một số biện pháp đơn giản nhưng hữu ích gồm: dùng mật ong để giảm ho; uống đủ nước để tránh mất nước và giúp loãng đờm; súc miệng nước muối hoặc xịt rửa mũi bằng dung dịch muối để giảm nghẹt mũi, đau họng; và tắm nước ấm có hơi nước để làm thông đường thở. Những cách này không chỉ giúp dễ chịu hơn mà còn có thể hạn chế bệnh diễn tiến nặng hơn.
Khi nào cần đi khám bác sĩ ngay
Hãy liên lạc với bác sĩ nếu bạn khó thở, sốt kéo dài quá 3 ngày, nước tiểu sẫm màu (dấu hiệu mất nước), triệu chứng thuyên giảm rồi nặng trở lại, bệnh kéo dài hơn 10 ngày không bớt, hoặc bệnh nền mạn tính (như suyễn, tiểu đường loại 2) trở nên trầm trọng. Điều trị đúng lúc và chăm sóc hợp lý sẽ giúp bạn vượt qua mùa bệnh an toàn hơn.
Thuốc không kê toa (OTC):
dùng sao cho an toàn
Một số thuốc OTC có thể giúp giảm triệu chứng, nhưng cần dùng thận trọng, nhất là nơi người lớn tuổi. Paracetamol hoặc các thuốc kháng viêm không steroid như ibuprofen, naproxen giúp hạ sốt và giảm đau, song người có bệnh tim hoặc thận cần hỏi ý kiến bác sĩ trước. Thuốc xịt mũi chứa oxymetazoline chỉ nên dùng tối đa 3 ngày để tránh bị nghẹt lại. Guaifenesin giúp loãng đờm, nhưng nên tránh các sản phẩm phối hợp có dextromethorphan, diphenhydramine, pseudoephedrine hoặc phenylephrine vì có thể gây chóng mặt, lú lẫn, tăng huyết áp hoặc rối loạn nhịp tim ở người lớn tuổi.
