“Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất lên” là câu nói nổi tiếng của Archimedes (287-212 trước Công Nguyên). Ổng là một nhà toán học, nhà vật lý, nhà phát minh huyền thoại người Hy Lạp. Hình của Archimedes được in ở mặt trước của Huy chương Fields, giải thưởng danh giá được coi là “Nobel Toán học” (vì giải Nobel không bao gồm lĩnh vực toán học), được Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU: International Mathematical Union) trao 4 năm một lần cho những nhà nghiên cứu nổi bật.
Ơ-rê-ca (Eureka, nghĩa tiếng Việt là “tìm ra rồi”) là một giai thoại nổi tiếng về cách ra đời của “lực đẩy Archimedes” và của mục.. này.
Năm 1995, trong một chuyến đi lặn biển tại quần đảo Hawaii, Richie Stachowski – khi ấy mới 11 tuổi – đã tức anh ách khi thấy những hình ảnh tuyệt đẹp dưới lòng biển như rùa biển, cá, san hô… đầy màu sắc mà không thể chỉ cho cha cậu coi vì không nói được dưới nước, cậu bé bắt đầu đặt câu hỏi: “Ủa sao dưới nước không ‘tám’ được ta?”
Về nhà, Richie quậy banh cái hồ bơi gia đình ra để nghiên cứu. Kết quả? Một cục nhựa hình nón, không điện đóm, không pin sạc, được đặt tên là Water Talkies ra đời. Cầm cái này là có thể la lối om sòm với đứa kế bên trong phạm vi 15 feet (khoảng 4.5 mét) dưới nước, tuy giọng sẽ không lảnh lót như trên cạn nhưng “chỉ điểm” cảnh đẹp không thành vấn đề.
Với sự hướng dẫn của mẹ – bà Barbara Stachowski, một nhà phát minh – Richie đem Water Talkies ra thị trường. Năm 1996, cậu thành lập công ty mang tên Short Stack, lấy cảm hứng từ món bánh pancake yêu thích. Chỉ một năm sau, sản phẩm có mặt tại các chuỗi bán lẻ lớn như Toys “R” Us, Walmart, Target và Kmart, với đơn hàng lên tới hàng chục ngàn chiếc.
Không dừng lại ở đó, Short Stack tung thêm các sáng chế mới như Scuba Scope, Bumper Jumper Water Pumper, và có kế hoạch phát triển thêm các sản phẩm như khúc côn cầu dưới nước hay gậy nhún dưới nước (pool pogo stick). Khi mới 13 tuổi, doanh thu công ty đã đạt ngưỡng nửa triệu Mỹ kim mỗi năm. Năm 1999, Richie bán lại công ty cho Wild Planet Toys tại San Francisco với giá được ước lượng vào khoảng 7 đến 10 triệu Mỹ kim. Richie cam kết không động đến số tiền cho đến khi 35 tuổi, ngoại trừ một khoản nhỏ (khoảng 350 Mỹ kim) để mua ván lướt sóng.
Tất nhiên, thế giới không thiếu các thiết bị liên lạc dưới nước, nhưng toàn là đồ “hạng nặng” cho quân sự, cho khoa học, thể thao… đắt đỏ và phức tạp. Không có món nào như Water Talkies, vừa rẻ, dễ sử dụng, an toàn, được bán rộng rãi, dành cho mọi đứa trẻ (và cả những người lớn không chịu già như chúng ta). Nhờ sáng chế này, Richie trở thành một trong những nhà phát minh trẻ nhất nhận được Entrepreneur of the Year Award vào năm 1999.
Nhiều khi muốn giàu, chẳng cần nghĩ gì cao siêu, chỉ cần biết… tức cho đúng chỗ là được.
