Kính tặng hương linh anh Nguyễn Xuân Hoàng
Mới đây mà đã 9 năm trôi qua kể từ ngày nhà văn Nguyễn Xuân Hoàng từ giã cõi đời.
Tôi biết anh gần 20 năm trước, khi nhà văn Cổ Ngư mời gọi đăng bài trên trang Văn online do anh làm chủ biên. Kể từ đó, thỉnh thoảng tôi gửi bài và email thăm hỏi, cộng tác thường xuyên với anh trên trang blog Nguyễn Xuân Hoàng đăng trên VOA. Anh ân cần gửi tặng tôi mấy tạp chí Văn trước năm 1975 theo đường bưu điện, nhưng rồi tôi không bao giờ nhận được, có lẽ do hải quan kiểm duyệt.
Lần đầu tôi gửi bài đăng trên blog của anh là tùy bút “Hà Nội 36 phố phường”, lần đó tôi ngạc nhiên thấy nhiều comment trên VOA “dữ dội”, nhất là nhiều tranh luận quá khích không liên quan gì về văn chương. Sợ tôi lo lắng, anh trấn an, “em đừng bận tâm, im lặng đừng trả lời”. Rồi tôi cũng quen, thản nhiên trước những comment đó.
Thời gian sau này, hay tin anh đang đương đầu với bệnh hiểm nghèo, anh không còn sức để lo cho blog trên VOA nữa. Sợ anh buồn, thỉnh thoảng tôi gửi cho anh vài đoản văn tản mạn để anh đọc cho vui. Cuối năm 2013, một người bạn ở Sài Gòn qua San Jose thăm gia đình chuẩn bị về Tết năm 2014, anh hứa sẽ gửi sách tặng tôi. Tôi không ngờ đó là thời gian cuối của anh.
Ðọc lại những dòng email, tôi tưởng như anh vẫn còn đâu đây.
Hoang Nguyen <hgngxuan@gmail.com>
11/25/13
to me
BAN EM VUA GHE NHA LAY CUON SACH ANH GUI CHO EM
“BAT CU LUC NAO BAT CU O DAU”
ANH PHAI CHONG GAY MOI RA MO CUA DUOC
HOM QUA ANH TUONG MINH DA CHET PHAI VAO BENH VIEN EMERGENCY
Thuy Nguyen <thuy.ngthanhthuy@gmail.com>
11/25/13
to Hoang
Cam on anh nhieu lam.
Em moi vua di Hue gap anh Dinh Cuong va Lu Quynh, gui vai hinh anh cho anh xem.
Chuc anh vui, co gang giu suc khoe, phan dau len anh nhe.
4 Attachments
Hoang Nguyen <hgngxuan@gmail.com>
12/21/13
to me
ANH CHI MONG CO DIP VE VN 1 CHUYEN
DEN QUY NHON THAM BAN MAI, RA HUE THAM BA CO VA DI HANOI THAM MAY ONG BAN NHA VAN NGOAI DO
ANH CHI HEN MA CHUA BAO GIO THUC HIEN DUOC!
Thuy Nguyen <thuy.ngthanhthuy@gmail.com>
12/21/13
to Hoang
Cố gắng khỏe lên sang năm về với anh Ðinh Cường và Lữ Quỳnh đi anh.
Hoang Nguyen <hgngxuan@gmail.com>
12/21/13
to me
ANH CO VIEC PHAI LAM [VIET CUON THU 3 TRONG BO “NGUOI DI TREN MAY” NHG CHAC KHG XONG TRUOC KHI RA DI!!!!-(((((
Thuy Nguyen <thuy.ngthanhthuy@gmail.com>
12/22/13
to Hoang
ANH CỨ VIẾT ÐI, TỚI ÐÂU HAY TỚI ÐÓ, LO GÌ smile emoticon
Hoang Nguyen <hgngxuan@gmail.com>
12/22/13
to me
KHG VIET DUOC EM A!
DAU OC ANH COI NHU DA CHET!
ANH RAT THICH RAXUN ZAMGATOV
TAY NAY ANH DOC TRG NHUNG NGAY O TU O U MINH-RACH GIA!!
Thuy Nguyen <thuy.ngthanhthuy@gmail.com>
2/27/14
to Hoang
ANH HOANG, EM DA NHAN CUON SACH ANH GUI TANG “BAT CU LUC NAO BAT CU O DAU” BAN EM DEM VE QUY NHON.
CAM ON ANH NHIEU, EM SE DOC.
Em Thuy
“BẤT CỨ LÚC NÀO BẤT CỨ Ở ÐÂU”
Tôi nhận cuốn sách anh tặng gửi từ Cali do người bạn mang về. Suốt đêm tôi đọc một mạch cuốn “Bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu” có thể gọi là tùy bút cũng có thể gọi là truyện.
Những truyện tình bất ngờ cuồng điên và những bức thư anh gửi cho “Vy yêu dấu”. Tôi tự hỏi, người tình ở đâu mà nhiều quá vậy. Mỗi truyện là một người tình. Có lẽ với chất lãng tử và một người đàn ông quyến rũ như anh là một hấp lực khó từ chối đối với các cô gái theo phong trào thời đại mới những năm 60.
– Với Hà một cô nhà báo chiến trường mạnh mẽ có cá tính, có một đứa con nhưng cô không biết cha nó là ai, mà anh và những thằng bạn thì biết rõ có lẽ một trong bọn họ.
– Với Trâm sang trọng rực rỡ tiêu tiền như nước, xài toàn đồ hiệu, cô muốn bao giờ cô cũng phải hơn người, mối tình thân xác trên biển quê nhà mà chính anh và cô chưa bao giờ nói tiếng yêu thương.
– Với Thủy trong chiếc khăn choàng màu tím đón anh phi trường Ðà Lạt, anh gặp bất ngờ khi cả hai cùng đón chung một taxi trong buổi chiều mưa.
– Với Kim người đàn bà như trẻ con, mái tóc tém ngổ ngáo như một nhân vật của Sagan (nhà văn nổi tiếng người pháp 1935-2004) lái chiếc xe thể thao màu đỏ sẫm, một buổi chiều đến tòa soạn, anh chưa kịp ngỡ ngàng đã vào đề nhanh gọn, “anh lái thử xe mới của em nhé”, rồi cả hai phóng trên đường, len lỏi qua các con đường trong Chợ Lớn để tìm cho ra quán Mì Hoành Thánh mà cô thích.
– Với Vân cô gái Hà Nội di cư vào Nam kín đáo, đoan trang mối tình dại khờ đầu với thằng con trai khi mới 14 tuổi, Vân đã 20, nhưng Vân trẻ măng như anh nghĩ, thằng con trai ngồi học bài nhưng ghen ngầm không muốn Vân được nhìn ai, nói chuyện với ai ngoài hắn.
– Nhưng trên hết là Vy yêu dấu, tất cả những người tình trong truyện là những bức thư hắn gửi cho Vy, Vy yêu chi một thằng đàn ông hoang đàng, cộc cằn như hắn, em vượt qua mọi lễ giáo, xem thường “Khổng Mạnh”…
“Bất cứ lúc nào bất cứ ở đâu” tưởng là kể chuyện tình, nhưng không, tôi nghĩ khác. Dù chúng ta không bắt gặp những hình ảnh bắn giết trên chiến trường, nhưng bàng bạc trong từng chuyện là tâm trạng chán nản, hỗn loạn, bất cần đời, sống không biết ngày mai của một lớp thanh niên trong một đất nước đang chiến tranh.
Là “Khi đang ngồi viết thư cho Vy trong tòa soạn thì hôm qua Vy biết không, một thằng bạn của anh vừa mới mất trên chiến trường Cao nguyên, không thấy xác, chiều nay lại một thằng bạn nữa”.
Là “mẹ khóc lặng lẽ đến thăm Sơn ở quân trường, bàn tay mẹ rờ khắp mặt mũi Sơn, kêu Sơn đen quá, gầy nữa. Gia đình mẹ đã cung cấp cho tổ quốc 3 thằng con trai”. Là “bác lái taxi có đứa con trai lớn vào lính chưa đầy 2 năm và mới chết trong một trận đánh tuần vừa rồi, nó bằng tuổi cậu. “Tới chừng nào thì hòa bình hả cậu, cậu có tin hòa bình sắp đến nơi rồi không?”…
Tôi ngờ những điều anh kể về tình yêu trong “Bất cứ lúc nào bất cứ ở đâu” chỉ là những cuộc tình tưởng tượng của một thằng con trai “trong thời chiến tranh, tình yêu đôi khi là xa xỉ”.
28.2.2014
* “Bất cứ lúc nào Bất cứ ở đâu” Nguyễn Xuân Hoàng; Sài Gòn 1970; California USA 1998, NXB Văn.
Nhận bài viết của tôi, ngay lập tức, anh email trả lời:
Hoang Nguyen <hgngxuan@gmail.com>
3/5/14
to me
Cam on em,
Em da doc duoc dieu ma anh muon nguoi doc NHIN RA/NHIN THAY MOT SAIGON CHIEN TRANH GIUA NHUNG DONG CHU TUONG LA TINH YEU TRG BCLNBCOD
ANH MUON CAM ON THANH THUY
Anh Nguyễn Xuân Hoàng
Ðó là lá thư cuối cùng tôi nhận của anh, ngày anh mất, tôi nhận tin từ nhà văn Lữ Quỳnh với những dòng chữ vắn tắt:
Báo tin buồn đến các bạn:
Nhà văn NGUYỄN XUÂN HOÀNG
đã ra đi lúc 10:30 sáng nay, thứ Bảy
ngày 13-9-2014 (giờ California).
Ðọc xong tôi thấy tâm hồn mình trống rỗng, một cái gì đó đau xót khi đưa tiễn một người ra đi, một người anh mà tôi kính mến.
Trong tập thơ “Sinh nhật của một người không còn trẻ” anh Lữ Quỳnh từng viết:
Những ngọn nến thắp
Là hồi ức buồn…
…
Một ly mình. Và một ly không
Quán hoa giấy chiều nay lãng đãng
Uống ngụm nắng tàn trong chiếc ly không
Uống ngụm nắng tàn trong chiếc ly không, chiếc ly không là một chỗ ngồi trống vắng, là bóng dáng của một người bạn đã đi xa.
BM
(12/9/2023)