“Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất lên” là câu nói nổi tiếng của Archimedes (287-212 trước Công Nguyên). Ổng là một nhà toán học, nhà vật lý, nhà phát minh huyền thoại người Hy Lạp. Hình của Archimedes được in ở mặt trước của Huy chương Fields, giải thưởng danh giá được coi là “Nobel Toán học” (vì giải Nobel không bao gồm lĩnh vực toán học), được Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU: International Mathematical Union) trao 4 năm một lần cho những nhà nghiên cứu nổi bật.
Ơ-rê-ca (Eureka, nghĩa tiếng Việt là “tìm ra rồi”) là một giai thoại nổi tiếng về cách ra đời của “lực đẩy Archimedes” và của mục.. này.
Lửa luôn là một công cụ cần thiết, dầu ở thời đại nào. Trước khi có quẹt gas và quẹt điện, hộp quẹt diêm là một món diệu kỳ.
John Walker (29-5-1781 – 1-5-1859) là một nhà hóa học người Anh ở thế kỷ 19 đã tình cờ tạo ra quẹt diêm. Trong một lần, Walker đang trộn clorat kali với antimony sulfide để tạo ra thứ mà ông hy vọng sẽ là một loại keo dán súng, ông đã lơ đãng cọ chiếc thìa trộn bằng gỗ của mình vào lò sưởi và dụng cụ này bốc cháy.
Sau vài lần lặp lại thử nghiệm, Walker nghĩ đến việc làm sao có thể chia nhỏ đống hỗn hợp trên để dùng nhiều lần. Ông vớ lấy mấy que tăm ở bàn làm việc trong phòng thí nghiệm rồi vê thành những viên bi nhỏ và cắm que tăm xuyên qua chúng. Những que diêm đầu tiên đã ra đời như vậy… Walker nhanh chóng giới thiệu “Đèn ma sát” với thế giới vào năm 1826. Lần bán hàng đầu tiên từ cửa hàng của ông được ghi nhận là ngày 7-4-1827.
Tuy nhiên, Walker đã từ chối ghi danh bản quyền phát minh của mình vì thích theo đuổi các nghiên cứu khoa học của mình hơn, bởi vậy mà hàng tỷ đô lợi nhuận trong ngành sản xuất diêm đã rơi vào tay người khác.
Về sau, người ta đã tìm ra nhiều cách để các que diêm trở nên an toàn và tiện lợi hơn. Những que diêm an toàn đầu tiên đã được sản xuất ở Thuỵ Sỹ vào năm 1844 – thay vì bọc lên đầu que diêm tất cả những chất hoá học cần thiết thì người ta bôi phốt pho đỏ lên bề mặt của hộp và ta chỉ cần quẹt que diêm vào đó.
Dẫu sao thì nhờ sự tình cờ của Walker mà chúng ta có một món hàng tiện lợi tạo ra lửa dễ dàng. Và câu chuyện Cô bé bán diêm – truyện cổ tích cảm động kể về một cô bé nghèo khổ phải đi bán diêm giữa mùa đông giá lạnh và từ giã cõi đời trong đêm giao thừa (do tác giả người Đan Mạch Hans Christian Andersen sáng tác, được xuất bản lần đầu tiên vào tháng 12-1845) cũng làm bao nhiêu người rớt nước mắt, khơi dậy nhiều ngọn lửa ấm áp trong tâm hồn mỗi người đọc câu chuyện trên.
