“Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng trái đất lên” là câu nói nổi tiếng của Archimedes (287-212 trước Công Nguyên). Ổng là một nhà toán học, nhà vật lý, nhà phát minh huyền thoại người Hy Lạp. Hình của Archimedes được in ở mặt trước của Huy chương Fields, giải thưởng danh giá được coi là “Nobel Toán học” (vì giải Nobel không bao gồm lĩnh vực toán học), được Hiệp hội Toán học quốc tế (IMU: International Mathematical Union) trao 4 năm một lần cho những nhà nghiên cứu nổi bật.
Ơ-rê-ca (Eureka, nghĩa tiếng Việt là “tìm ra rồi”) là một giai thoại nổi tiếng về cách ra đời của “lực đẩy Archimedes” và của mục.. này.
Thiên tài nối tiếp thiên tài
Kỳ trước chúng tôi có nhắc đến Thomas Edison, mà đã nhắc Edison thì không thể quên “nhà phát minh ra thế kỷ 20” – Nikola Tesla (10-7-1856 – 7-1-1943, người Mỹ gốc Áo). Nikola Tesla đã có hàng ngàn phát minh làm thay đổi thế giới, khoảng 300 trong số đó được cấp bằng sáng chế.
Nikola Tesla từng làm việc cho Thomas Edison khi Tesla mới đặt chân đến Mỹ. Tuy nhiên, sau này 2 nhà sáng chế đại tài đã hục hặc với nhau. Trong các bộ phim về cuộc đời Tesla, Thomas Edison luôn như kẻ phản diện – tìm mọi cách để cản trở Tesla thăng tiến, luôn cố gắng “cướp công” của ông mỗi khi có thể. Tuy nhiên, nhiều tài liệu cho thấy Tesla nhiều lần đả kích Edison.
Có một cuộc chiến kinh điển có thật trong lịch sử mang tên “cuộc chiến dòng điện” diễn ra vào cuối thập niên 1880 đầu thập niên 1890 giữa Thomas Edison và Nikola Tesla. Nếu Edison được tôn vinh vì đã đưa điện một pha từ lý thuyết trở thành thông dụng thì khi nhắc đến Tesla, người ta nghĩ tới các phát minh và công trình căn bản đã tạo nên hệ thống phát điện xoay chiều, hệ thống phân phối điện nhiều pha và động cơ điện xoay chiều, tạo ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 2. Nhờ hệ thống điện xoay chiều mà Nikola Tesla đã chiến thắng trong “cuộc chiến dòng điện”.
Tesla được gọi là nhà phát minh của tương lai với phát hiện tia X, phác thảo những ý tưởng tiên phong cho công nghệ robot và có những dự đoán đáng kinh ngạc về lĩnh vực kỹ thuật cao này. Ông còn là người chế tạo ra hệ thống điều khiển không dây bằng sóng radio cho hải quân Mỹ, sáng chế ra động cơ điện và đặt nền móng cho mảng năng lượng không dây …
Nhiều người gọi Tesla là kẻ điên bởi ý tưởng của ông đi trước thời đại quá nhiều, nhiều quan điểm của ông cho đến ngày nay vẫn không được hiểu hết. Tesla nổi tiếng với những màn biểu diễn tạo ra sấm chớp, sét nhân tạo khiến dân tình đồn ông có thể liên lạc với người ngoài hành tinh. Sống và chết với đam mê, ông qua đời trong tình trạng phá sản do đầu tư hết tiền vào nghiên cứu.
Cay đắng thay, nhờ những ý tưởng và dự đoán của Tesla về sự ra đời của trí tuệ nhân tạo và xe hơi tự động mà hơn 100 năm sau, một số nhà khoa học kiêm doanh nghiệp vì thần tượng Tesla mà tham gia sáng lập và đầu tư hãng xe Tesla, cũng chính hãng xe này đã đưa Elon Musk trở thành một trong những người giàu nhất thế giới ngày nay.
Bảo Huân
