Nhà văn Nhật Tiến đã từ trần ngày 14 tháng 9, chỉ 3 tuần sau ngày hiền thê của ông, nhà văn, dịch giả Đỗ Phương Khanh, qua đời! Trang Tài Liệu Văn Học xin chia buồn cùng tang quyến và cầu mong linh hồn nhà văn Nhật Tiến sớm về yên nghỉ cõi vĩnh hằng!
Sau đây để tưởng niệm nhà văn Nhật Tiến chúng tôi xin trích lời của ba tác giả viết về ông: Quyên Di, Ngô Thế Vinh, Nguyễn Mạnh Trinh – Nguyễn và bạn hữu
QUYÊN DI
Tin từ gia đình nhà văn Nhật Tiến cho biết:
Theo sau sự ra đi của hiền thê là nữ văn sĩ, dịch giả Ðỗ Phương Khanh vào ngày 26 tháng 8 vừa qua; lúc 11:26 phút trưa ngày 14 tháng 9, 2020 (tức 27 tháng 7 năm Canh Tý), nhà văn Nhật Tiến vừa từ trần tại thành phố Irvine, Nam California, hưởng thọ 84 tuổi.
“Nhà văn Nhật Tiến tên đầy đủ là Bùi Nhật Tiến – sinh ngày 24 tháng 8 năm 1936, tại Hà Nội – là tên tuổi lớn trên văn đàn Việt Nam. Ông là tác giả tiếp nối của dòng văn học Tự Lực Văn Ðoàn; và, bằng chính đời sống và sáng tác của mình, ông mở rộng những chủ đề và cả phong cách sáng tác theo dòng lịch sử đất nước. Có thể nói, lịch sử đặt ông vào những biến cố lớn của đất nước, để từ đó, thông qua ngòi bút của mình, ông trở thành tiếng nói của thời đại mà chính ông và gia đình là những nhân chứng sống. Năm 1954 ông di cư vào Nam, sống tại Ðà Lạt, rồi Sài Gòn. Vượt biển vào tháng 10/1979, và tỵ nạn tại Songkhla (Thái Lan) 9 tháng. Ông và gia đình định cư tại California (Hoa Kỳ) từ năm 1980.
Về sự nghiệp văn chương, ông đoạt Giải nhất Giải Văn Chương Toàn Quốc năm 1960 – 1961, với tác phẩm Thềm Hoang. Trước đó, năm 1952, truyện ngắn của ông lần đầu xuất hiện tại Hà Nội trên Nhật báo Giang Sơn và những vở kịch trên Tuần báo Cải Tạo năm 1953-1954. Tại Ðà Lạt, năm 1954 – 1955, ông tiếp tục viết kịch truyền thanh cho đài radio tiếng nói của Ngự Lâm Quân. Từ năm 1958, tại Sài Gòn, 1958, ông tham gia Giai phẩm Văn Hóa Ngày Nay do nhà văn Nhất Linh chủ biên.
Đỗ Phương Khanh và Nhật Tiến – Tranh VyVy
Trước năm 1975, tại Việt Nam, ông từng viết cho: Giang Sơn, Cải Tạo, Thời Tập, Chánh Ðạo, Bách Khoa, Văn, Tân Phong, Văn Học, Ðông Phương.”
Ông Nguyễn Hùng Trương, chủ nhân nhà sách Khai Trí đã mời nhà văn Nhật Tiến làm chủ bút tuần báo Thiếu Nhi, tờ báo ở miền Nam Việt Nam trước năm 1975, đã góp một phần lớn vào việc xây dựng những thế hệ trẻ Việt Nam, sống đời sống lành mạnh, lý tưởng.
Nhà văn Nhật Tiến là một tráng sinh Lên Ðường của phong trào Hướng Ðạo với tên ký là Én Nhanh Nhẹn.
“Tại hải ngoại, từ năm 1980 đến nay, ông được mời xuất hiện trên nhiều tờ báo và trang web. Riêng tại California, ông đã từng viết cho: Người Việt, Sài Gòn, Văn Nghệ, Hợp Lưu, Văn Học, Việt Tide, Vietstream, Khai Phóng, Chấn Hưng, Việt Nam Hải Ngoại.Ngoài ra, ông còn có tác phẩm trên Ðất Mới (ở Seattle), Ngày Nay (ở Kansas City), Xác Ðịnh (ở Virginia). Xa hơn, bên ngoài Hoa Kỳ, ông có bài trên Chuông Saigon, Việt Luận, Chiêu Dương phát hành tại Úc châu, Lửa Việt tại Canada, Ðộc Lập tại Tây Ðức), và Ðường Mới, Quê Mẹ tại Pháp.
Tác phẩm của ông bao gồm nhiều thể loại: Truyện dài, Truyện ngắn, Truyện thiếu nhi, Kịch – Tiểu thuyết kịch. Ðặc biệt, những năm sau này ông làm công việc khảo cứu gần như là văn học sử qua các tác phẩm Ghi chép và Tiểu luận.
Ngoài viết văn, ông còn là nhà giáo. Ông dạy học, và tham gia các hoạt động văn hóa, giáo dục và xã hội khác. Ông là người viết thỉnh nguyện thư và sau trở thành thành viên của Ủy Ban Báo Nguy Giúp Người Vượt Biển (Boat People S.O.S. Committee), từ năm 1980 đến 1990.”
Nhật Tiến – Xuân 2019
NGÔ THẾ VINH
Nhà văn Ngô Thế Vinh ghi lại lời Võ Phiến trong bài viết về nhà văn Nhật Tiến trong bộ Văn Học Miền Nam: “Lúc bấy giờ ai cũng biết ở Miền Nam có nhiều tác giả tên tuổi viết về giới trẻ thơ. Mỗi vị một vẻ. Trẻ em trong truyện Duyên Anh thường là những trẻ đáo để. Ðám trẻ của Lê Tất Ðiều hầu hết đều có nét tinh nghịch. Trong Nhật Tiến là trẻ bất hạnh”. [VHMN, truyện 2, tr.1270, Nxb Văn Nghệ 1999]
NGUYỄN MẠNH TRINH.
Nhận xét khái quát về nhà văn Nhật Tiến, nhà phê bình văn học Nguyễn Mạnh Trinh đã viết:
“Có rất nhiều chân dung nhà văn Nhật Tiến: nhà văn của tuổi thơ bất hạnh, nhà văn của hiện thực xã hôi, nhà văn của lưu lạc xứ người, mà mẫu chân dung nào cũng đều có nhiều cá tính văn chương và trong mỗi dòng chữ, mỗi ý tưởng đều có những thông điệp trao gửi theo”.
Nguyễn & Bạn Hữu
