Sau 50 năm góp tiếng với đời, nhà thơ Nguyễn Phan Thịnh đã vĩnh viễn ra đi vào một sáng Chủ Nhật của năm 2007 tại Sài Gòn. Và để lại những thi tập: Hư ngôn (in typo, Huế, 1969) và Mơ một sáng mai hồng (in ronéo, Phan Rang, 1/1975); sau 1975: Lãng mạn đời trăng (thơ in chung, nxb Cà Mau, 1989) và Tình ca mưa (thơ, nxb Thanh Niên, tp.HCM., 2002). Thơ, truyện, dịch thuật của Thịnh số lớn đăng trên nhiều tạp chí văn học ở Sài Gòn và hải ngoại.
Thịnh là bạn thân của họa sĩ Rừng và Sao Khuê. Những năm 1980 ở quê nhà khi cùng dạy học chung một trường và cùng sinh hoạt thi ca. Và mình cũng đã một lần giới thiệu bài thơ Tuyết Xưa của Thịnh trên báo Phố Văn. Nay tình cờ đọc lại bài thơ, mình như gặp lại bạn xưa với không khí một thời chiến tranh đổ vỡ, tan nát trên quê hương. Nguyễn Phan Thịnh không còn nữa nhưng còn để lại trong lòng người thân và bạn bè nhiều thương tiếc. Thơ Thịnh cho tới bây giờ vẫn còn là mới mẻ và gợi cảm xúc trong lòng người đọc. Sau đây là một vài bài tiêu biểu gởi đến người đọc và bạn bè.
SAO KHUÊ
tự nhiên, trên tro tàn những giấc mơ
lịch sử là những giấc mơ đã chết
dưới những nấm mồ của tưởng tượng
lũ trời vùi lấp cuốn đi tất cả
rồi đất tổ những lưu dân đầu tiên
không dĩ vãng trên ao bùn đỏ quạch
chập chững đi, vất bỏ mọi niềm tin
sau những khổ đau thê thảm
những trẻ thơ như chồi non
vậy đó, trên tro tàn những giấc mơ đã chết
cánh chim tưởng tượng bay vút lên
tự nhiên những ngọn gió rì rào
tự nhiên những con nước ngọt êm
tự nhiên trên cỏ hoa thảo nguyên
chúng ta yêu nhau trong ánh bình minh
vậy đó, mộng mơ lẫn tưởng tượng
là tất cả ý nghĩa của tự do chưa biết
tự nhiên những vì sao diệu kỳ
ngây thơ long lanh trong mắt nhân gian
những giấc mơ và những tưởng tượng mới
cho thi ca và ý nghĩa của tâm hồn
ngoài tất cả mọi chân lý gông cùm
ngoài tất cả mọi định danh lừa mỵ
lịch sử là những giấc mơ đã chết
trong thứ tha và sự lãng quên
marcy, mưa đang rơi
hãy vào đây Marcy
Marcy của Jeff
mưa đang rơi trên đỉnh Mount Scott
mưa đang rơi trên cây cầu gỗ mục có vẽ bốn trái tim đỏ chói
những trái tim rạn nứt ở Medicine Park
mưa đang rơi trên lũ trâu nhởn nhơ bên bờ hồ Lawtonake
hãy vào đây vào đây Marcy
ôi Marcy của Jeff
em biết không mưa đang rơi
mưa rơi từ đêm qua từ nhiều ngày trước
từ nhiều năm trước nhiều thế kỷ trước
mưa rơi trên gò đá Holy City
ba cây thánh giá ướt xám sắp đổ
vì không có gã Adam thứ hai để chọn
nàng Eva đã chết trên máng cỏ ướt sũng
mini-jupe trùm trên đầu con lừa lông nâu
bốn chân nhảy cuồng điệu a go-go
hãy vào đây Marcy ơi
Marcy ơi của Jeff
mưa đang rơi ở Việt Nam trên đầu Jeff
mưa đang rơi trên hố bom trên giao thông hào
mưa đang rơi trên nòng đại bác nóng khét
mưa đang rơi trên miếng hot-dog chua lòm
mưa đang rơi trên những bao cát thủng
mưa đang rơi Marcy ơi
mưa đang rơi trên lá thư xanh của Jeff
mở đầu với: Marcy, I miss you so much in my death!
mưa đang rơi qua Thái Bình Dương
mưa đang rơi trong những trái tim
mưa đang rơi như khóc khóc
hãy vào đây vào đây Marcy
ôi Marcy của Jeff
phần em đây nửa ly Scotch
cho em đây ngọn lửa reo tí tách
em biết mưa đang rơi
mưa đang rơi trên tóc em vàng như đồng cỏ thu
mưa đang rơi trên vai em trắng như ngọc thạch
mưa đang rơi trên chân em mịn như sữa tươi
Marcy ơi mưa đang rơi
mưa đang rơi bên ngoài hành lang
em bơ vơ gọi thầm tên Jeff
mưa đang rơi trên bậc tam cấp
dẫn xuống đáy hư vô thổn thức đời ta
vào đây Marcy ơi
em biết không mưa đang rơi ở Travis Base
ướt ngộp các phi đạo lạnh tanh
chuyến bay nào từ Việt Nam
chuyến bay nào về Việt Nam
nơi mưa đang rơi trên mặt Jeff
Marcy ơi thôi em đừng khóc
tôi tình nguyện chết thay cho Jeff ở Việt Nam
để mỗi người đều được chết giữa quê hương
dẫu là chết bình an
hay là chết bầy nhầy tan nát
vì những lý do nào không được biết
hay những lý do nào không vẫn biết, cũng như nhau.
FORT SILL, 4/1970
tuyết xưa
(trích)
xưa lắm rồi, điệu a-go-go trẻ trung
tíếng đàn guitar bập bùng suốt đêm
chúng ta nâng ly vang đỏ, bên ngọn lửa
đón mừng tuyết rơi trắng hiên
những cánh rừng lá phong khô đỏ
rơi dầy mặt đất dập dềnh, lúc chiều
chúng ta chạy ngập chân trong lá
dưới những cành trơ khô héo, vã mồ hôi
và dưới trời tím hoang dã
chúng ta lái xe lên sườn đồi
trong lúc những vì sao mọc
lạnh run bên nhau xem tuyết bay
