Maya Angelou là nhà thơ danh tiếng của Mỹ, sinh năm 1928 và qua đời năm 2014. thọ 86 tuổi, sau khi trải qua một cuộc đời đầy biến động, với khát vọng không ngừng vươn lên. Sự nghiệp của bà rất đa dạng. Bà là một nhà thơ, nhà viết kịch, giáo sư, diễn viên, đạo diễn, ca sĩ, và nhà hoạt động dân quyền. Năm 1993, bà được mời đọc thơ trong lễ nhậm chức của Tổng Thống Bill Clinton. Ông Nelson Mandela đã đọc bài thơ của Maya Angelou “And Still I Rise – Tôi vẫn sẽ vươn lên”, tại lễ nhậm chức Tổng thống Nam Phi của ông vào năm 1994. Thơ của May Angelou đúng là vẻ đẹp của những khổ đau kết tinh cùng với những hạt bụi của trần gian -như trong bài Những Giọt Lệ và bài Cuối Tháng Mười trích dẫn sau đây. Nhớ cách nay đã ngoài hai mươi năm, Nguyễn được đọc người nữ thi sĩ da đen này trong một tập thơ nhỏ. Hôm nay, dưới bầu trời nhiều mây của Dallas, khi nghĩ tới những bông pensées và những giọt lệ màu xanh của một thời đã quá xa như chưa bao giờ có, Nguyễn lại xin được nói về tập thơ mình đã có lần đọc trong đời. And Still I Rise là tên cuốn sách tranh tuyệt đẹp, nhà Random House ở New York ấn hành năm 2001, gồm những câu thơ nổi tiếng của Maya Angelou, kèm với những bức minh họa màu của Diego Rivera, họa sĩ xứ Mễ Tây Cơ.
Để ghi lại kỷ niệm đọc thơ Maya Angelou, xin trích giới thiệu ở đây một vài bài đặc sắc của nữ thi sĩ. SAO KHUÊ
tháng mười muộn
Từ từ
một cách cẩn thận
những chiếc lá mùa thu
rắc xuống
những âm thanh bé nhỏ của nỗi chết
Và bầu trời thì
no nê
với những hoàng hôn tím đỏ
những bình minh ửng hồng
bầu trời ấy
bị khuấy đục không ngừng
trong màu xám của những mạng nhện
rồi đổi sang màu đen
yên nghỉ
Chỉ những người yêu nhau
nhìn thấy mùa thu
một dấu hiệu tận cùng
như một tin báo sỗ sàng
cho những ai không hay biết
rằng đã tới lúc chấm dứt cuộc tình
cho một khởi đầu khác
NXT dịch
*Nguồn: Phovanblog
hồi tưởng
Bàn tay anh nhẹ nhàng,
trêu chọc đàn ong
làm tổ trong tóc em,
nụ cười anh hôn trên bờ má.
Nhân dịp này, anh ngã lên em,
nóng rực, sẵn sàng phun ra ,
thần bí cưỡng đoạt em mờ lý trí.
Khi anh ra đi
mang theo thân xác và kỳ diệu,
khi chỉ còn mùi hương
yêu đương bất tận trên đôi vú,
rồi, chỉ sau đó, em mới thiết tha
tận hưởng sự hiện diện của anh.
băng qua thời gian
Màu da anh rực sáng bình minh
Còn da tôi thơm mùi hương xạ
Ai đó bôi lên từ khởi đầu
cho cuối cùng định số
Ngược lại, là kết cuộc
từ khởi đầu xác minh.
NGU YÊN dịch
*Nguồn: Văn Việt
những giọt lệ
Những giọt lệ
như những mảnh thủy tinh vỡ
của một tâm hồn rách rưới. khổ đau
hay tiếng khóc than
của khúc hát thiên nga
giã từ giấc mộng hư…
NXT dịch
tôi hiểu vì sao chim trong lồng hót
Con chim tự do xoải trên lưng gió
Thả trôi mình lướt xuống cuối dòng
Nó nhúng cánh vào nắng hồng rực rỡ
Và nhận trời cao là thuộc riêng mình
Nhưng có con chim cuồng cẳng trong lồng
Không hình dung được mình ngoài then song
Cánh bị cắt ngắn, đôi chân bị cột
Còn sót tiếng ca trong cổ họng buồn
Tiếng ca chim lồng dội âm sợ hãi
Của điều không hiểu nhưng vẫn ước ao
Ðồi ở xa xăm vọng nghe tiếng hát
Tiếng của chim lồng khao khát tự do
Con chim tự do nghĩ làn gió khác
Chú sâu béo tròn trên cỏ bình minh
Mùa gió đổi chiều hàng cây than thở
Gọi bầu trời cao là của riêng mình.
Ðứng trên nấm mồ của những giấc mơ
Chiếc bóng chim lồng hét cơn mộng dữ
Cánh bị cắt ngắn, đôi chân bị cột
Còn sót tiếng ca trong cổ họng buồn
Tiếng ca chim lồng dội âm sợ hãi
Của điều không hiểu, nỗi lặng yên chờ
Ðồi ở xa xăm vọng nghe tiếng hát
Tiếng của chim lồng khao khát tự do
TRẦN MỘNG TÚ dịch
*Nguồn: http://www.damau.org