Sự việc xảy ra thật tình cờ. Sau khi một vụ phóng phi thuyền bị hủy bỏ giữa chừng và hai phi hành gia đáng lẽ ra được đưa lên Trạm Không gian Quốc tế (ISS) đã bị giữ lại dưới đất, buộc cơ quan NASA đã phải thay đổi lịch trình làm việc của họ. Trên thực tế, cơ quan không gian NASA cũng không để ý đến sự kiện hết sức đặc biệt sau khi đưa ra thông báo rằng Christina Koch và Anne McClain – là hai phụ nữ – sẽ thay thế hai phi hành gia kia để thực hiện cuộc đi bộ ngoài không gian.
Hai nữ phi hành gia Christina Koch and Jessica Meir bên ngoài Trạm Không gian Quốc tế – nguồn NASA
Ngay lập tức, nhiều tờ báo đã hoan hỉ loan tin ngay trên trang đầu về “Cuộc đi bộ ngoài không gian lần đầu tiên hoàn toàn phụ nữ”. Ðó là vào Tháng 3 đầu năm, cũng nhằm lúc là Tháng Lịch sử Phụ nữ. Nhưng không lâu sau đó, một thông báo khác của NASA đưa ra cho biết cuộc đi bộ ngoài không gian sẽ không diễn ra như dự tính, là vì NASA không có đủ hai bộ đồng phục phi hành đúng cỡ cho hai nữ phi hành gia. Cả hai cần khổ vừa mà NASA lúc đó chỉ có một bộ. Bà Hillary Clinton, ứng cử viên tổng thống năm 2016, liền gửi đi lời nhắn trên Twitter: “Thì may thêm một bộ khác.”
Những bộ đồng phục phi hành mà các phi hành gia hiện nay sử dụng là kiểu mẫu được thiết kế vào thập niên 1970. Những thiết kế lúc ban đầu được đưa ra để làm những bộ đồ với nhiều khổ khác nhau, từ cực nhỏ tới cực lớn, nhưng rồi ngân sách của NASA bị cắt giảm và vì vậy con số bộ đồ phi hành được dự định may cũng bị cắt giảm theo. Hầu hết các phi hành gia mặc vừa khít với các khổ vừa và lớn, và vì có sự giới hạn về kích cỡ của các bộ đồng phục phi hành nên vì vậy cũng gây ảnh hưởng tới quyết định ai được chọn để sống và làm việc trên Trạm Không gian Quốc tế và ai không. Tất cả mọi thành viên làm việc trên Trạm Không gian Quốc tế đòi hỏi phải có khả năng đi bộ ngoài không gian, và việc này tuỳ thuộc vào điều kiện là họ có mặc vừa khít bộ đồng phục phi hành đó hay không. Và là một phụ nữ thì việc đi bộ ngoài không gian sẽ gặp nhiều thử thách hơn là vì hầu hết các bộ đồng phục được may với khổ thường lớn hơn thể tạng trung bình của phụ nữ.
Chuyến đi và làm việc trên Trạm Không gian Quốc tế của nữ phi hành gia McClain kết thúc vào mùa Hè vừa qua và cô đã bay trở lại trái đất, nhưng vào Tháng 9, một nữ phi hành gia khác là Jessica Meir đã lên đến Trạm Không gian Quốc tế để làm việc cùng với nữ phi hành gia Christian Koch, và họ là hai phụ nữ duy nhất hiện đang ở trên trạm không gian.
Cuối cùng thì NASA cũng đã cho sửa lại một bộ đồng phục khác, và hai nữ phi hành gia Koch và Meir đã làm lịch sử hôm Thứ Sáu 18/10 vừa qua khi cả hai bước ra bên ngoài Trạm Không gian Quốc tế để thực hiện một nhiệm vụ kéo dài sáu tiếng rưỡi. Ðây không phải là cuộc đi bộ ngoài không gian đầu tiên của phụ nữ, nhưng là cuộc đi bộ ngoài không gian gồm hoàn toàn phụ nữ lần đầu tiên trong hơn năm thập niên kể từ cuộc đi bộ ngoài không gian đầu tiên được thực hiện.
Hai nữ phi hành gia Jessica Meir và Christina Koch bên trong Trạm Không gian Quốc tế sau cuộc đi bộ lịch sử – nguồn NASA
Koch và Meir cũng là phụ nữ thứ 14 và 15 đã đi bộ ngoài không gian kể từ người phụ nữ đầu tiên là nữ phi hành gia Liên Sô Svetlana Savitskaya thực hiện cuộc đi bộ vào năm 1984.
Ðây cũng là cuộc đi bộ ngoài không gian lần thứ 221 trên Trạm Không gian Quốc tế kể từ Tháng 12 năm 1998, và hai nữ phi hành gia Koch và Meir được giao nhiệm vụ thay một bình điện bị hư vào cuối tuần trước đó.
Nữ phi hành gia Koch, đáp lên trạm không gian ngày 14 Tháng 3, hiện cũng đang trên đường để lập kỷ lục về chuyến bay không gian dài nhất bởi một phụ nữ. Lịch trình hiện nay của cô là bay trong quỹ đạo 328 ngày, và như vậy có nghĩa là cô sẽ vượt qua kỷ lục 288 ngày của cựu nữ phi hành gia Peggy Whitson vào năm tới. Kỷ lục chuyến bay không gian dài nhất bởi một phi hành gia NASA hiện nay là thuộc về cựu phi hành gia Scott Kelly với 340 ngày.
Theo cơ quan NASA, một bộ đồng phục phi hành đúng cỡ để mặc vừa khít là yếu tố quan trọng cho phép phi hành gia có thể cử động được nhiều động tác cần thiết để thực hiện đúng công việc được giao phó khi đi bộ ngoài không gian. Các bộ đồng phục phi hành – tuỳ thuộc vào các bộ phận phụ tùng được gắn thêm vào như máy tiếp dưỡng khí và điều chỉnh nhiệt độ bên trong, bình điện nhiên liệu, máy liên lạc, và lớp áo chống bức xạ và các mảnh vụn bay ngoài không gian – có trọng lượng từ 350 đến 500 cân Anh (khoảng 160-230 ký). Thêm nữa, mỗi phi hành gia đều phải trải qua một chương trình huấn luyện rất gay go trước khi được cho phép đi bộ ngoài không gian nếu ta biết một điều khá độc đáo về Trạm Không gian Quốc tế là nó bay ở độ cao cách mặt đất 250 dặm và với vận tốc 17,000 dặm một giờ (nhanh hơn gấp tám lần vận tốc trung bình của một viên đạn). Do đó chỉ cần một chút sơ sẩy là người phi hành gia đó sẽ bị lạc mất vào trong không gian vô tận.
Các em học sinh trường nữ Mid Wilshire đang theo dõi cuộc đi bộ ngoài không gian lần đầu tiên hoàn toàn phụ nữ – nguồn ABC7.com
Vào ngày 6 Tháng 10, nữ phi hành gia Koch và một phi hành gia khác là Andrew Morgan đã hoàn tất cuộc đi bộ đầu tiên trong tổng cộng 5 cuộc đi bộ ngoài không gian đã được lên kế hoạch trong Tháng 10 – một nhiệm vụ kéo dài 7 tiếng 1 phút để thay bình điện cũ loại nickel-hydrogen bằng bình điện loại lithium-ion mới và mạnh hơn được gắn ở bên ngoài Trạm Không gian Quốc tế. Ngày 11 Tháng 10, hai phi hành gia Koch và Morgan hoàn tất thêm một cuộc đi bộ ngoài không gian kéo dài 6 tiếng 45 phút để tiếp tục công việc thay bình điện.
Lịch trình ban đầu của hai nữ phi hành gia Koch và Meir để thực hiện cuộc đi bộ là ngày 21 Tháng 10 để nâng cấp cho hệ thống bình điện, nhưng thay vào đó họ chỉ làm công việc thay thế một bình điện bị hư. Cũng theo các giới chức của cơ quan NASA cho biết bình điện hư không làm ảnh hưởng tới sự an toàn của các phi hành gia cũng như các cuộc thí nghiệm đang được thực hiện.
Kể từ khi được thành lập vào năm 1958, NASA đã tuyển chọn được 350 phi hành gia, 57 trong số đó là phụ nữ. Hiện vào thời điểm này có 38 phi hành gia đang hoạt động và 11 ứng viên khác đang trong thời kỳ huấn luyện, trong số đó có 17 phụ nữ. Tính ra trên thế giới có tổng cộng 65 phụ nữ đã từng được bay vào không gian, bao gồm các phụ nữ đến từ Pháp, Canada, Vương quốc Anh, Iran, Nam Hàn, Nhật Bản, Trung Quốc và Ý.
Ðội ngũ phi hành gia Mỹ có thể nói đã đạt được rất nhiều tiến bộ trên phương diện xã hội kể từ những ngày đầu khi các phi hành gia chỉ toàn là đàn ông, đặc biệt là đàn ông da trắng. Ví dụ, lớp phi hành gia mới nhất vừa tuyển chọn bao gồm 5 nam và 5 nữ, và 5 trong số đó là người da màu.
NASA cũng đang dự định sẽ gửi phụ nữ đầu tiên lên mặt trăng vào năm 2024. Hôm Thứ Ba tuần qua, cơ quan đã cho trưng bày các kiểu mẫu đồng phục phi hành mới sẽ được sử dụng trong các phi vụ không gian tương lai mà theo một giới chức của NASA mô tả thì đây là loại đồng phục được thiết kế để có thể điều chỉnh cho vừa với mọi khổ người.
VH
Arlington – TX
