Ludwig van Beethoven (sinh ngày 17/12/1770 mất ngày 26/3/1827) là một nhà soạn nhạc cổ điển người Đức. Ông là một hình tượng âm nhạc quan trọng trong giai đoạn giao thời từ thời kỳ âm nhạc cổ điển sang thời kỳ âm nhạc lãng mạn. Ông được coi là Người dọn đường (Wegbereiter) cho nền âm nhạc mới này. Beethoven được khắp thế giới công nhận là nhà soạn nhạc vĩ đại, nổi tiếng và có ảnh hưởng nhất tới rất nhiều những nhà soạn nhạc, nhạc sĩ và khán giả về sau.
Kỷ niệm 200 năm ngày mất của Beethoven, xin cùng nhau nhìn lại.
26 tháng 3 năm 1827, Vienna chìm trong tang tóc, Ludwig van Beethoven trút hơi thở cuối cùng. Hơn 20,000 người đổ về tiễn biệt, một cảnh tượng chưa từng thấy cho một nhạc sĩ đương thời. Nhưng Beethoven không hề tan biến. Âm nhạc và tinh thần kiên cường của ông sống mãi cùng thời gian.
Sinh năm 1770 tại Bonn, Đức, Beethoven lớn lên trong gia đình nhạc sĩ. Tài năng sớm hé lộ, ông nhanh chóng được vinh danh là thiên tài piano. Tư chất phi phàm cùng cá tính mạnh mẽ đã giúp Beethoven cách mạng hóa âm nhạc. Nếu Mozart là biểu tượng của sự tinh tế, Haydn dựng xây nền tảng vững chắc, thì Beethoven phá tan mọi khuôn mẫu, sáng tác bằng cả trái tim và khát vọng tự do. Âm nhạc của ông không còn bó hẹp trong thính phòng quý tộc, mà vươn ra toàn nhân loại, chuyên chở nỗi đau, sự đấu tranh và niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống.
Bi kịch ập đến khi Beethoven mất thính lực từ tuổi 30. Một nhạc sĩ không thể nghe được tác phẩm của mình – tưởng chừng như chấm dứt tất cả. Nhưng Beethoven không gục ngã. Ông dồn toàn bộ cảm xúc và ý chí vào sáng tác. Trong thư Heiligenstadt, ông giãi bày nỗi tuyệt vọng trước căn bệnh, nhưng khẳng định quyết tâm sáng tạo, không để số phận cản bước. Và từ đau khổ, những kiệt tác ra đời, mỗi giai điệu là một sức mạnh phi thường.
Giao hưởng số 3 “Eroica” mở ra kỷ nguyên mới với những tác phẩm bùng nổ cảm xúc. Giao hưởng số 5, với bốn nốt đầu tiên như tiếng gõ cửa định mệnh, từ bóng tối vươn lên thành một hành trình chiến thắng. Giao hưởng số 9 “Ode to Joy” trở thành thánh ca của tình anh em, một trong những tác phẩm vĩ đại nhất lịch sử. Sonata Ánh Trăng dịu dàng nhưng thăm thẳm nỗi buồn, như ánh trăng rọi vào nơi sâu thẳm nhất tâm hồn. Những tứ tấu đàn dây cuối đời đưa Beethoven đến một thế giới khác, nơi âm nhạc vượt mọi quy tắc.
Beethoven không chỉ định hình thời kỳ lãng mạn mà còn mở đường cho Schubert, Brahms, Wagner và nhiều thế hệ sau. Hơn cả thế, ông là biểu tượng của tinh thần bất khuất. Cuộc đời Beethoven chứng minh sức mạnh của ý chí, của nghệ thuật sinh ra từ đấu tranh, của vẻ đẹp trỗi dậy từ nghịch cảnh.
DH- theo Pane e vino-3 Nguyễn Khắc Cần
