Tất cả chúng ta đều muốn có những bức ảnh sắc nét, nhưng điều này trở nên đặc biệt khó khăn khi chụp ảnh thiếu sáng và ban đêm khi máy ảnh thường tăng thời gian phơi sáng với tốc độ cửa chập chậm hơn -nhưng điều này lại gây ra nguy cơ rung máy.
Giải pháp truyền thống là tăng cài đặt ISO hoặc độ nhạy của máy ảnh. Ðiều này sẽ giúp bạn có thể sử dụng tốc độ màn chập nhanh hơn để chống lại hoặc loại bỏ bất cứ sự rung máy nào. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều máy ảnh cung cấp giải pháp thay thế – tính năng ổn định trong thân máy, hay ‘IBIS’. Ðiều này có thể giúp giữ cho hình ảnh sắc nét ở tốc độ màn chập chậm hơn bình thường, do đó bạn có thể không cần phải tăng cài đặt ISO.
Vì vậy, có phải IBIS luôn là giải pháp thay thế hiệu quả để tăng cài đặt ISO của máy ảnh? Ðôi khi, nhưng không phải luôn luôn. Chúng tôi giải thích lý do tại sao IBIS và ISO không làm điều tương tự và khi nào nên chọn cái này thay vì cái kia hoặc cả hai.
ISO là gì?
ISO là cài đặt độ nhạy của cảm biến máy ảnh. Có thể tăng giá trị ISO để làm cho cảm biến nhạy hơn với ánh sáng, cho phép tốc độ cửa chập nhanh hơn trong điều kiện ánh sáng yếu để ít nguy cơ rung máy hơn. Tuy nhiên, việc tăng cài đặt ISO cũng làm giảm dần phẩm chất hình ảnh, tạo ra nhiễu có thể nhìn thấy. Ðây là lý do tại sao các nhiếp ảnh gia thường muốn tránh cài đặt ISO cao, mặc dù thông thường đó là một thỏa hiệp có thể chấp nhận được để có được bức ảnh sắc nét. Với các máy ảnh hiện đại, nhìn chung bạn có thể đẩy ISO này lên tới 6400 và cao hơn nữa trước khi bạn thấy hình ảnh bị giảm phẩm chất nghiêm trọng.
ISO giống như một nút volume cho cảm biến của bạn, giúp tăng độ nhạy sáng của cảm biến. Nó thường được điều chỉnh trong menu, nhưng trên Fujifilm X-T5 và một số máy ảnh khác, nó có mặt số riêng.
IBIS là gì?
‘IBIS’ là viết tắt của ‘ổn định hình ảnh trong thân máy’. Ðó là sự di chuyển cảm biến để bù cho bất kỳ chuyển động nào trong quá trình phơi sáng, chuyển động này được phát hiện bởi các cảm biến con quay hồi chuyển tí hon trong máy ảnh. Ðiều này có thể mang lại cho bạn những bức ảnh sắc nét ở tốc độ màn chập mà bạn thường thấy máy ảnh bị rung và mờ. Hiệu quả của hệ thống IBIS thường được đo bằng giá trị EV hoặc ‘stops’, do đó hệ thống cung cấp mức bù 5EV có thể cho phép bạn chụp được những bức ảnh sắc nét ở tốc độ màn chập chậm hơn 5 stops so với tốc độ ‘an toàn’ thông thường.
Hệ thống ổn định trong thân máy có thể di chuyển cảm biến để bù cho bất kỳ chuyển động nào của máy ảnh trong quá trình phơi sáng.
Giải thích về tốc độ màn chập ‘an toàn’
Có một quy tắc kinh nghiệm được các nhiếp ảnh gia sử dụng để tìm ra tốc độ màn chập chậm nhất, an toàn để sử dụng mà không bị rung máy. Bạn lấy chiều dài tiêu cự hiệu quả của ống kính (cho phép các hệ số crop khác nhau của các máy ảnh khác nhau) rồi chia nó thành 1 để có tốc độ màn chập tối thiểu. Vì vậy, đối với ống kính tương đương 50mm, tốc độ ‘an toàn’ tối thiểu sẽ là 1/50 giây, trong khi đối với ống kính 24mm, tốc độ này sẽ là 1/24 giây (giả sử 1/30 giây là tốc độ tương đương gần nhất).
Tuy nhiên, quy tắc này không phải lúc nào cũng chính xác. Chẳng hạn, một số người cầm máy ảnh vững hơn những người khác và có thể chụp ở tốc độ 1/25 giây với ống kính 50mm, trong khi những người khác không giỏi cầm máy bằng tay có thể cần tăng gấp đôi tốc độ ‘an toàn’ lên 1/125 giây chẳng hạn. Nó chỉ là một hướng dẫn. Cũng không có gì đảm bảo rằng tất cả các bức ảnh của bạn sẽ sắc nét ở những tốc độ ‘an toàn’ này.
Chuyển động của máy ảnh so với chuyển động của đối tượng
Tất cả những gì nói về tốc độ màn chập ‘an toàn’ này chỉ áp dụng cho chuyển động máy ảnh tình cờ. Ðôi khi bạn cần nghĩ đến chuyển động của chủ thể, chẳng hạn như khi chụp ảnh một trận đấu bóng rổ trong nhà dưới ánh sáng nhân tạo.
Ảnh chụp thiếu sáng này cho thấy sự khác biệt giữa IBIS và ISO. Tôi có thể đã sử dụng ISO thấp hơn và dựa vào tính năng ổn định trong thân máy của máy ảnh để giữ cho ngọn hải đăng luôn sắc nét. Phẩm chất sẽ tốt hơn nhưng đèn lồng sẽ bị mờ và các chùm ánh sáng sẽ bị biến mất. Để chụp đối tượng chuyển động này, giải pháp duy nhất là ISO cao hơn để cho phép phơi sáng ngắn hơn.
Nói tóm lại, việc tăng cài đặt ISO sẽ mang lại cho bạn tốc độ màn chập nhanh hơn, có thể giúp đóng băng cả chuyển động của máy ảnh và chuyển động của đối tượng. Tính năng ổn định trong thân máy chỉ khắc phục hiện tượng rung máy – bạn vẫn cần tăng ISO để có tốc độ cửa chập nhanh hơn đối với các đối tượng chuyển động nhanh.
Xếp hạng IBIS và ý nghĩa của chúng trong thực tế
Các hệ thống ổn định trong thân máy được kiểm tra bởi CIPA, một cơ quan kiểm tra độc lập. Các kết quả được trích dẫn là mức bù tối đa có thể đạt được trong các giá trị EV, mặc dù điều này không chắc bạn sẽ luôn nhận được các kết quả này. Ngoài ra, các số liệu thử nghiệm đạt được với các máy ảnh và ống kính cụ thể mà bạn có thể không sở hữu. Không có gì lạ khi thấy rằng mức bồi thường hiệu quả mà bạn nhận được chỉ bằng một nửa con số tốt nhất của nhà sản xuất, mặc dù một số máy ảnh có thể bằng hoặc vượt quá những con số này – tất cả phụ thuộc vào việc bạn cầm máy ảnh tốt như thế nào.
IBIS so với ISO: kết luận
Cả hai công cụ này đều cho phép chụp ảnh cầm tay sắc nét trong điều kiện ánh sáng yếu và trong số hai công cụ này, tính năng ổn định trong thân máy có thể trông hấp dẫn nhất vì điều đó có nghĩa là bạn không phải tăng cài đặt ISO hoặc ít nhất là không tăng nhiều. Chúng ta đều biết rằng ISO cao hơn có nghĩa là phẩm chất hình ảnh thấp hơn.
AN
Nhiếp ảnh gia; cộng tác viên Trẻ Magazine. Hiện cư ngụ tại Breslau, Canada.
