Ngày 2 tháng 3/ 2020, Tổng Thống TRUMP họp báo tuyên bố: trong vòng 3, 4 tháng, thuốc chủng bịnh COVID-19 sẽ ra đời, mục đích chính trị của ông nhằm trấn an dư luận vì DOW JONES đang rớt thê thảm bất lợi cho ông.
Nhưng lập tức trong buổi họp, BS ANTHONY FAUCI (Giám đốc Viện dị ứng và nhiễm trùng quốc gia Hoa Kỳ) đính chính lời Tổng thống: thuốc chủng không thể nào có trước 1 năm tới 1 năm rưỡi được.
Tại sao phải cần tới 18 tháng nữa mới có thuốc chủng, câu trả lời ngắn gọn, rõ ràng, và chính xác là vì an toàn của quần chúng; trong y học, trước nhất là không được làm hại bịnh nhân (primum non nocere).
Ðể hiểu được sự an toàn đó, xin trình bày tiến trình của cách chế tạo thuốc chủng.
Sau khi thuốc chủng đã thử nghiệm thành công trên thú, sẽ bước qua giai đoạn thử nghiệm trên người, gồm 4 giai đoạn hay phase sau đây:
PHASE 1: Ðể xác định tính miễn dịch, và sự vô hại của các liều thuốc khác nhau, thuốc được chích cho một số người mạnh khoẻ, tình nguyện (khoảng 10 tới 100 người).
PHASE 2: Ðể xác định tính miễn dịch, sự vô hại, đồng thời xác định lịch trình chích (bao nhiêu lần, mỗi lần liều tối đa là bao nhiêu) trên một số người khoảng 50 tới 500.
PHASE 3: Ðể xác định tính miễn dịch, vô hại, và hiệu quả của thuốc trên một số đông người (nhiều ngàn người).
PHASE 4: Nghiên cứu sau khi thuốc đã bán ra thị trường, để xét tính vô hại và hiệu quả của thuốc chủng.
Thông thường, trong quá khứ, mỗi phase cần một thời gian là 5 năm, tổng cộng 4 giai đoạn cần 20 năm, như dự phóng để làm thuốc chủng HIV, LAO, MALARIA (SỐT RÉT) nhưng ngày nay, nhờ tiến bộ khoa học, thời gian cần thiết cho việc nghiên cứu và chế tạo thuốc đã rút ngắn đi nhiều.
Cẩn thận như thế mà Fake news vẫn đưa tin thuốc chủng ngừa bịnh sởi (measle) đã gây bịnh tự kỷ (autism), điều này không có thật theo nhiều kết quả nghiên cứu độc lập trên nhiều quốc gia khác nhau, nhưng cũng đã khiến nhiều gia đình từ chối không cho con chủng khiến dịch sởi bùng phát gần đây gây chết người.
Thuốc chủng giống như người thầy dạy học, học trò là hệ thống miễn nhiễm trong người, bài học là cách chống nhiễm trùng.
Thuốc chủng đem nguyên con vi trùng hay virus, đã bị giết hoặc bị làm yếu đi, hoặc một phần của vi trùng hay virus phơi bày cho hệ miễn nhiễm. Hệ thống miễn nhiễm nhận mặt các kẻ xâm lăng lập tức tiết ra kháng thể chống lại chúng.
Lần sau, khi các con vi trùng hoặc virus thật, xâm nhập vào cơ thể, đã có sẵn đoàn quân tinh nhuệ sẵn sàng chống trả
Thử nghiệm thuốc điều trị Covid-19. zing.vn
Có bao nhiêu cách làm thuốc chủng chống virus?
Trong nhiều năm, người ta dùng nguyên con virus đã bị giết hoặc làm yếu đi, chích vào cơ thể, như các thuốc chủng sởi, quai bị, ban đỏ, kể cả cúm. Ngày nay nhờ tiến bộ khoa học, người ta dùng các code di truyền của virus để chế thuốc chủng COVID-19.
Ở phòng thí nghiệm của hãng thuốc INOVIO, San Diego, dựa vào mẫu DNA của TQ gởi sang, các nhà khảo cứu dùng máy điện toán để thiết kế thuốc chủng trong vòng 3 giờ, bằng cách nhắm vào phần của virus mà cơ thể sẽ đáp ứng mạnh nhất để tạo ra kháng thể, kế đó, các khoa học gia dùng chính tế bào của bịnh nhân như xưởng chế tạo thuốc chủng.
Cho tới ngày hôm nay tiến trình đã tới đâu rồi?
Trong giai đoạn thử trên thú, theo dự đoán, khoảng tháng 6 sẽ đi vào phase 1 thử trên người.
Nếu làm xong, chừng nào áp dụng trên người?
Sớm lắm cũng từ 12 tới 18 tháng vì sau khi đã thành công thử trên người, phải cần thời gian để chế nhiều triệu liều thuốc để cung ứng khắp nơi trên thế giới.
Nên nhớ, vì cách chế thuốc mới mẻ, đốt giai đoạn, nên không biết trước sẽ có trục trặc gì không. Xin nhắc lại, quan trọng nhất là sự an toàn, không gì vô lý bằng không chết hay tàn phế do COVID-19 mà lại chết hay tàn phế vì thuốc chủng ngừa nó.
Thuốc chủng có bảo vệ tất cả các lứa tuổi không?
Có, nhưng người càng già thì hiệu quả của thuốc chủng càng kém đi, không phải tại thuốc mà do ở người già, hệ thống miễn nhiễm bị yếu đi, cũng như các cơ quan khác trong cơ thể người già.
Sẽ có những phản ứng phụ gì?
Tất cả các loại thuốc, kể cả viên TYLENOL tưởng chừng như vô hại, đều có phản ứng phụ, Chỉ có điều ta chưa biết gì cả đối với thuốc chủng COVID-19 vì nó chưa ra đời.
Trong trận dịch cúm heo 2009-2010, hãng GSK sau khi bán ra 6 triệu liều Pandemrix để chủng ngừa H1N1, phải ngưng sản xuất vì biến chứng NARCOLEPSY là chứng ngồi đâu ngủ đó.
Hiện nay có vấn đề là các hãng bào chế thuốc chủng như: PFIZER, MSD, GLAXO SMITH KLINE, SANOFI và JOHNSON&JOHNSON không tha thiết sản xuất thuốc chủng vì tương lai kiếm tiền không được sáng sủa, mục đích của hãng bào chế là kiếm tiền. Nhưng 18 tháng nữa khi thuốc chủng ra đời, dịch cúm đã tàn, thì ai mua thuốc chủng? Chắc chắn không có tác giả rồi, vì lần dịch tới, virus sẽ thay hình đổi dạng, thuốc chủng kỳ này chẳng có hiệu quả gì cho kỳ dịch tới.
Phần tài trợ cho việc nghiên cứu thuốc chủng lần này do một cơ quan vô vị lợi tên là Coalition for Epidemic Preparedness Innovations (CEPI ) gồm chính phủ Na Uy, Ấn Ðộ, Bill& Melinda Gates Foundation và Wellcome Trust chi tiền cho hãng Inovio Pharmaceutical and Moderna.
Tonton TRUMP lúc nào cũng thúc hối để có thuốc chủng thật sớm, nhưng đối với khoa học, tất cả phải đi theo một trình tự, để có được sự an toàn tối đa cho người dùng thuốc.
BS TA
Canada
Nguồn : Bbc News Health; CNN News; Tài Liệu Của Bộ Y Tế Tỉnh Quebec Canada
