Từ Khu bảo tồn Thung Lũng Khủng Long ở thành phố Glen Rose, chúng tôi tiếp tục rong ruổi trên đường thiên lý, chạy ngang qua những trang trại ở vùng nông thôn Texas để tới thành phố Waco. Đường cao tốc có hai lane xe chạy ngược nhau nên chúng tôi khó chạy nhanh được vì thỉnh thoảng vài xe chạy trước chạy chậm, chúng tôi đành phải chậm lại. Sau 90 phút lên dốc xuống dốc, có đoạn phải chạy trên đường đất, sỏi đá lạo xạo dưới bánh xe, chúng tôi đến Khu di tích Voi Ma Mút ở Waco vào khoảng 3 giờ chiều.
Chúng tôi mua vé vào khu vực bảo tồn các mẫu hóa thạch. Nhân viên thuyết trình dẫn chúng tôi cùng nhiều du khách vào hầm khai quật 2 tầng. Du khách được dắt lên tầng bên trên để có thể nhìn xuống hầm cát bên dưới, nơi lưu giữ các mẫu hóa thạch của voi ma mút. Một buổi thăm thú có nhân viên thuyết minh kéo dài từ 30 đến 45 phút. Cả tòa nhà đều trang bị máy lạnh nên du khách cảm thấy rất mát mẻ khi vào hầm khai quật này.
Ở khu vực bán vé, tôi thấy có nhiều hiện vật trưng bày xương động vật. Voi Ma Mút trông giống như loài Voi nhưng nhìn kỹ, chúng có sự khác biệt. Các nhà khoa học phân loại voi ma mút thành 10 loài. Loài voi ma mút đầu tiên xuất hiện ở miền nam Châu Phi cách đây khoảng 5 triệu năm, loài cuối cùng bị tuyệt chủng cách đây khoảng 10 nghìn năm. Thuở xa xưa, chúng sống ở Châu Á, Châu Âu, Bắc Mỹ và Châu Phi. Voi ma mút là loại động vật ăn lá cây. Thức ăn của chúng bao gồm nhiều loại thực vật, kể cả loài xương rồng, cỏ, các bụi rậm, các cây cao to v.v.
Khu di tích Voi Ma Mút ở Waco rộng 5 mẫu Anh là địa điểm cổ sinh vật học được xây dựng để bảo tồn hóa thạch của đàn voi ma mút Columbian duy nhất tại Hoa Kỳ. Đây là một đàn voi sống cùng nhau trong quãng thời gian Kỷ Băng Hà. Khu di tích này có lưu giữ hóa thạch của voi ma mút cái và đực, lạc đà cổ, linh dương v.v. Du khách có thể ngắm nhìn hóa thạch ở vị trí nguyên thủy của chúng. Khu di tích Voi Ma Mút cho chúng ta biết được nhiều điều về môi trường sống thời Kỷ Băng Hà của các loài động, thực vật ở Waco và những thay đổi về khí hậu trong suốt thời kỳ đó.
Khoảng 1.7 triệu năm trước, Voi ma mút di chuyển từ châu Á sang Bắc Mỹ băng qua một cây cầu băng giá (ice bridge). Có 2 loài voi ma mút bắt đầu định cư tại Bắc Mỹ. Đó là loài Columbian Mammoth và loài Woolly Mammoth.
Khoảng 65 nghìn năm trước, một đàn voi ma mút Columbian bị chết trong một khe núi. Có giả thuyết cho rằng nước sông Bosque dâng cao, đàn voi ma mút bị mắc kẹt không chạy thoát được. Các lớp bùn nhanh chóng chôn vùi xương của chúng. Cốt hóa thạch của chúng được phát hiện vào năm 1978. 15 nghìn năm sau sự kiện đàn voi ma mút chết trong khe núi, lại thêm 3 con voi ma mút chết do bị mắc kẹt trong lũ lụt. Và khoảng 10 nghìn năm trước, loài Voi ma mút đã bị tuyệt chủng.
Hóa thạch voi ma mút được phát hiện tình cờ
Vào một ngày mùa xuân năm 1978, trong khi Paul Barron và Eddie Bufkin đang tìm kiếm hóa thạch gần sông Bosque, họ tình cờ vấp vào một chiếc xương lớn đã bị bào mòn từ một khe núi. Họ đem chiếc xương về Bảo tàng Strecker tại trường đại học Baylor để nghiên cứu.
Các nhà khoa học nhận ra chiếc xương này là hóa thạch của loài voi ma mút Columbian. Họ lập tức cho khai quật tại địa điểm nơi chiếc xương được tình cờ tìm thấy. Cốt hóa thạch của 16 con voi ma mút Columbian được tìm thấy từ năm 1978 đến năm 1990. Cốt hóa thạch của 6 con voi ma mút khác được khai quật từ năm 1990 đến năm 1997.
Mặc dù những chiếc xương đầu tiên của voi ma mút được khai quật vào những năm của thập kỷ 1970, địa điểm này vẫn không mở cửa cho công chúng thăm thú mãi cho đến cuối năm 2009. Trong hơn 30 năm, đội ngũ nhân viên và sinh viên, tình nguyện viên của trường đại học Baylor đã dành rất nhiều thời gian để khai quật địa điểm này.
Năm 2006, các kế hoạch biến địa điểm này thành khu di tích bảo tồn cốt hóa thạch voi ma mút được phác thảo và xúc tiến. Với sự hỗ trợ của tổ chức Waco Mammoth Foundation, khu di tích Voi Ma Mút đã thành hiện thực và mở cửa cho công chúng vào tháng 12 năm 2009. Năm 2015, Tổng Thống Barack Obama đã ký một sắc lệnh hành pháp thành lập Di Tích Quốc Gia Voi Ma Mút ở Waco (The Waco Mammoth National Monument).
Đi tìm nguyên nhân Voi Ma Mút bị tuyệt chủng
Nguyên nhân dẫn đến sự tuyệt chủng của loài Voi Ma Mút vẫn còn là điều bí ẩn. Tuy nhiên các nghiên cứu địa chất gần đây chỉ ra rằng chúng đã chết trong hàng loạt thiên tai kéo dài trong nhiều năm. Có giả thuyết cho rằng cách đây khoảng 65 nghìn năm, nước sông Bosque dâng cao đã làm ngập lụt vùng đất nơi loài voi ma mút đang sinh sống. Khi nước dâng cao, chúng bị mắc kẹt, không thể chạy thoát được vì các độ dốc trơn trượt của khe núi nơi chúng đang sống. Một giả thuyết khác cho rằng chúng chết vì những cơn hạn hán kéo dài.
Các hoạt động vui chơi tại The Waco Mammoth National Monument
Khi đến thăm thú địa điểm này, bạn đừng quên:
- Xem triển lãm trưng bày hiện vật ở khu vực bán vé vào hầm khai quật
- Mua vé vào hầm khai quật để xem cốt hóa thạch của voi ma mút
- Quan sát chim chóc và các loài bướm
- Đi bộ trên các con đường mòn trong khu bảo tồn này
- Nếu thích, có thể đi picnic ở đây
- Thử khai quật một mẫu hóa thạch ở sát bên khu vực triển lãm.
Bài và hình HM
