Sắp tới ngày Cựu Chiến Binh-Veterans Day, Nguyễn tôi xin được cùng các bạn nghĩ về chiến tranh và những người lính trở về sau cuộc chiến.
Ngày Veterans Day 11 tháng 11 là ngày nước Mỹ tưởng nhớ các chiến sĩ đã một thời chiến đấu trên các trận địa. Vào ngày này có những nghi lễ đặc biệt diễn ra tại nghĩa trang Arlington National Cemetery ở Virginia, với phút im lặng tưởng niệm rồi đặt vòng hoa trên mồ các tử sĩ của Thế Chiến I, Thế Chiến II, Chiến Tranh Triều Tiên, Chiến Tranh Việt Nam…
Veterans Day có xuất xứ từ Ngày Ðình Chiến 11 tháng 11 năm 1918. Ngày ấy, tiếng súng ngừng im trên các chiến trường Châu Âu và lớp lớp những người lính hân hoan trở về đoàn tụ với gia đình. Vâng. Sau chiến tranh, những người lính trở về. Trong nỗi mừng vui gặp lại những người thân yêu và cuộc sống náo nức đã bao năm đứt đoạn, còn có chút xót thương ngậm ngùi -xót thương và ngậm ngùi về nỗi thanh xuân bị tàn rơi trong lửa đỏ và những bạn bè đã nằm xuống.
Nói tới ngày Veterans Day và những người lính trở về ta không thể nào quên được những bông hoa Poppies và bài thơ In Flanders Fields. Từ lâu hoa poppies được chọn làm hoa tưởng niệm các chiến sĩ trận vong trên khắp nước Mỹ. Và bài thơ đầy xúc cảm này mở đầu bằng một dòng nói về những bông hoa poppy nở rộ trên những cánh đồng trận địa nước Bỉ. Sau đây chúng ta cùng nhau tìm hiểu về bài thơ và tác giả của nó, cũng như từ đâu mà có tục lệ mang hoa poppy trong thời gian tưởng niệm những người chiến binh đã chết trên các chiến trường qua hàng chục năm nay. Bài thơ ‘Trên Những Cánh Ðồng Flanders’ có nội dung như sau:
Trên cánh đồng Flanders
Giữa những hàng hàng bia mộ
Hoa poppies nở
Dập dờn
Ðánh dấu nơi chúng tôi yên nghỉ
Trên trời
Những con sơn ca vẫn can đảm hót
Tiếng hót chợt vang lên đôi lúc
Giữa tiếng đại pháo rền dưới kia
Chúng tôi là những người đã chết
Chỉ mới mấy ngày trước đây thôi
Chúng tôi vẫn sống
Cảm nhận bình minh
Thấy được ánh hoàng hôn
Yêu và được thương yêu
Và giờ đây
Chúng tôi nằm yên nghỉ
Trên những cánh đồng Flanders
Hãy tiếp nhận cuộc chiến đấu của chúng tôi chống kẻ thù
Từ những bàn tay buông xuôi
Chúng tôi trao lại bó đuốc
Ðể các bạn giương cao
Ôi, nếu vì lẽ gì bạn quên lời thề, đập vỡ niềm tin
Với chúng tôi những người đã chết
Chúng tôi sẽ không bao giờ nhắm mắt
Dẫu hoa poppies vẫn nở dập dờn
Trên những cánh đồng Flanders
Bài thơ In Flanders Fields của Trung tá Quân Y John McCrae, thuộc quân đội Gia Nã Ðại, là một trong những bài thơ viết về chiến tranh được truyền tụng nhất. Nó là di sản của trận chiến khốc liệt ở tuyến đầu Ypres thuộc nước Bỉ vào mùa xuân năm 1915. Hoàn cảnh hình thành bài thơ: Mặc dầu là bác sĩ trong nhiều năm, đã từng phục vụ ở chiến trường Nam Phi, Trung tá John McCrae vẫn không thể nào làm quen được với những cơn đau, những tiếng kêu thét và máu và nước mắt ở quân y viện này. Tại đây, ông là bác sĩ giải phẫu đã trải qua mười bảy ngày đêm liên tục chăm sóc vết thương cho các thương binh thuộc đủ mọi quốc tịch -Gia Nã Ðại, Anh, Ấn Ðộ, Pháp và Ðức. Quả thật là một thử thách kinh hoàng ông nghĩ mình không thể nào chịu đựng nổi. McCrae ghi lại như sau: “Tôi ước mong có thể ghi lại trên trang giấy một số cảm nhận về mười bảy ngày ấy… Quả là mười bảy ngày trong Cõi A Tỳ. Nếu cuối ngày thứ nhất ở đây có ai bảo rằng chúng tôi phải trải qua mười bảy ngày như thế thì tôi sẽ chắp tay cúi đầu nói không, không thể nào chịu đựng nổi.” Thế rồi một cái chết xảy ra đã gây ấn tượng mạnh cho McCrae. Một người bạn trẻ, Trung úy Alexis Helmer quê ở Ottawa, đã bị giết vì bom nổ trong ngày 2 tháng Năm 1915. Trung tá McCrae đã làm lễ an táng và cầu hồn cho Helmer ở một nghĩa trang nhỏ cạnh quân y viện, mặc dầu nơi đây không có nhà nguyện. Ngày hôm sau, ngồi ở băng sau xe cứu thương gần quân y viện, John McCrae bắt đầu viết. Ðây không phải là việc xa lạ với McCrae, ông đã từng viết nhiều bài cho báo y học. Nơi ông viết nằm bên cạnh nghĩa trang và ông có thể nhìn thấy những bông poppies vươn lên từ bờ các chiến hào của vùng trận địa Bắc Âu này. Một người lính trẻ nhìn thấy McCrae làm việc. Anh ta tên Cyril Allison, một Trung sĩ nhất 21 tuổi, hôm ấy lãnh nhiệm vụ đưa thư đến cho quân y viện. Trung tá McCrae ngẩng lên nhìn Allison rồi cúi xuống im lặng tiếp tục viết. Khuôn mặt ông lộ vẻ mệt mỏi nhưng yên tĩnh trong khi viết. Thỉnh thoảng ông lại nhìn ra ngôi mộ Alexis Helmer. Viên trung sĩ quân bưu vẫn đứng ở đó. Hai mươi phút sau thì xong bài thơ, McCrae ngừng viết, nhận thư từ từ Allison mà không nói gì hết, và trao cho Allison những thư từ văn kiện. Và ông đưa luôn cả bài thơ mới viết cho chàng trẻ tuổi đọc. Allison hết sức cảm động khi đọc nó. “Bài thơ tả đúng y khung cảnh trước mắt chúng tôi. Ông ấy dùng từ blow (gió thổi dập dờn) rất chính xác vì sáng hôm ấy ngọn gió đông không ngớt thổi qua nghĩa trang, làm lay động những bông hoa poppies. Lúc ấy tôi không nghĩ rằng bài thơ sẽ được in ra.” Quả thật bài thơ suýt nữa đã không được phổ biến. Không vừa ý với nó, McCrae vứt bỏ bài thơ, nhưng một người bạn sĩ quan nhặt lại và gởi cho các báo ở Anh. Tờ The Spectator ở Luân Ðôn không chịu đăng, nhưng tờ Punch đã in bài thơ trong số báo ra ngày 8 tháng 12 năm 1915. Riêng Trung tá thi sĩ John McCrae không được may mắn, ông chết vì bệnh sưng phổi năm 1918 lúc đang ở Pháp.
nguồn etsy
Bài thơ Trên Những Cánh Ðồng Flanders từ đó được truyền tụng rộng rãi. Năm 1918 Moina Michael, làm việc cho một tổ chức thanh niên thiện nguyện phục vụ các chiến binh Hoa Kỳ trên các chiến trường. Ngày 9 tháng 11 năm 1918, xúc động khi đọc bài thơ In Flanders Fields, Michael đã tự nguyện mang một bông poppy màu đỏ trên ngực áo như một biểu tượng tưởng nhớ những chiến sĩ đã nằm xuống trong khi thực hiện niềm tin. Sau ngày ấy, trong một buổi hội của tổ chức, Michael bày những bông hoa poppies màu đỏ tưởng niệm các chiến sĩ đã hy sinh tính mạng cho niềm tin. Và Michael bắt đầu bán những bông poppies đỏ để gây quỹ hỗ trợ các thương binh và chiến sĩ ngoài mặt trận. Chẳng bao lâu hoa poppy đỏ được biết đến và chấp nhận là biểu tượng quốc gia tưởng nhớ những người con thân yêu của mình đã hy sinh trong lúc thi hành nhiệm vụ ngoài tiền tuyến.
Chúng ta không thể nào quên những người đã hy sinh xương máu cho mảnh đất tự do này, phải không bạn? Kể từ Thế Chiến I đến nay, đã hơn 100 năm trôi qua, bao lần mặt trời mọc mặt trời lặn, bao tang thương dâu biển, biến cố dồn dập, nhiều cuộc chiến tranh đã nổ ra cuốn theo bao nỗi đau, nước mắt và máu của những người lính. Họ đã chiến đấu trên đất liền, trên sông trên biển, giữa bầu trời xanh không giới hạn. Họ chiến đấu trên khắp các vùng trận địa và lục địa Châu Á, Châu Âu, Châu Phi, để thắp sáng một niềm tin, một lý tưởng, vì tự do của loài người, vì hạnh phúc của đồng bào đồng loại. Những bông hoa poppies màu đỏ nhắc mọi người nhớ tới họ, tri ân các chiến sĩ đã dũng cảm hy sinh cho ngày hôm nay. Riêng với chúng ta, người Việt trên đất nước Mỹ, chúng ta xin chọn một bông poppy màu đỏ thật thắm thật đẹp cho anh em đồng đội của chúng ta, những chiến sĩ VNCH đã hy sinh trong cuộc chiến 20 năm trên đất nước mình. Xin các anh yên nghỉ trong màu đỏ của hoa poppy và trong lòng tưởng nhớ của mọi người ở đây.
Vậy nhé các bạn.
TN
