Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Tổng Thống VNCH 1972
Trương Duy Hy
HAI LẦN TRIỆT THOÁI – HAI LẦN ĐÌNH HOÃN (Tiếp theo)
Trong tư thế cận chiến, một lần nữa các chiến binh Dù đã biểu diễn vô cùng ngoạn mục lòng gan dạ phi thường… tiêu diệt địch không quá 3 đến 7 thước, sát công sự chiến đấu. Chưa bao giờ tôi thấy binh sĩ Dù xử dụng AR15 trong những đợt xung phong của Cộng quân và chưa bao giờ tôi nghe thấy tiếng động ra lệnh hoặc cãi cọ tại phòng tuyến trong những phút giao tranh… Họ âm thầm hành động với tất cả những kinh nghiệm chiến trường sẵn có… Lệnh đối với họ mà họ nhận được ở cấp chỉ huy trực tiếp của họ trong những trường hợp này là những cái lắc mắt, những cái gật đầu… Mỗi cá nhân lính Nhảy Dù quả thật là mỗi đơn vị chiến đấu tinh nhuệ nhưng liên hệ chặt chẽ với nhau, dũng cảm như nhau. Họ biết rõ nhiệm vụ cùng bổn phận của họ khi đương đầu với địch. Bởi vậy, nhìn cảnh chiến đấu của Dù mà tinh thần của chính mình bỗng dưng phấn khởi lạ kỳ.
Trong lúc cố gắng thanh toán Căn cứ Hỏa Lực 30, địch còn tung một số quân áp đảo tiền đồn phía Đông, nơi mà buổi sáng trực thăng chưa triệt thoái hết… Những viên đạn từ chân đồi vút cao lên rồi tắt hẳn, hòa lẫn với màn đêm… Thỉnh thoảng một vài đóm sáng bùng lên rồi tắt lịm, sau đấy tiếng nổ ầm ầm tiếp theo vang vọng lại căn cứ. Tình hình trông có vẻ khẩn trương, nhưng tại đấy, dù với một quân số ít ỏi, nhưng nhờ ở bãi mìn tự động tinh vi, tiền đồn vẫn cố thủ một cách vững chắc.
…Sáng hôm sau, mồng 2 tháng 3-1971, tổng kết chiến quả vừa đạt được trong đêm qua — Cũng với lối đếm xác bên trong, sát bên ngoài và ngay trên rào kẽm gai — nghĩa là binh sĩ Dù không vượt ra khỏi hàng rào để thu dọn chiến trường — vì ở đấy, địch quân đã đào rất nhiều hầm ếch cố thủ. Kiểm kê như thế mà cũng đã đếm được 93 xác địch với hàng chục súng đủ loại!
Điều đặc biệt — chỉ có những kẻ đã tử thủ Căn cứ Hỏa Lực 30 mới tin, đó là con số thương vong quá thấp của chúng tôi. Tuy nhiên, không phải thương vong vì chiến đấu, mà đa số thương vong vì địch pháo kích. Tôi tự làm một bài tính nhẫm với kết quả từ sau ngày 26 tháng 2-1971 đến nay, kể cả 2 pháo đội 105, 155 ly và Tiểu Đoàn 2 Dù cùng sự thiệt hại cả địch và ta, quả thật tỷ lệ thiệt hại của ta chỉ bằng 1/100 đối với địch.
Song song với ý niệm thiệt hại trên, theo cung từ của tù binh địch do BCH/TĐ2 Dù bắt được, lực lượng địch đã tập trung vây quanh căn cứ chúng tôi, vì rảnh tay ở mặt Bắc (vùng hoạt động của Biệt Động Quân nay đã rút), mặt Tây (vùng hoạt động của Căn cứ Hỏa Lực 31 không còn nữa), chúng dồn nỗ lực của cả 2 Trung Đoàn thuộc Sư Đoàn 304, bằng mọi giá, phải hủy diệt sạch Căn cứ Hỏa Lực 30 chúng tôi! Do đó, sự thiệt hại trong cuộc tấn công biển người khuya 26-2 rạng 27-2 vừa qua, cùng những ngày kế tiếp… dù chúng thảm bại chua cay, chúng vẫn không từ bỏ kế hoạch tấn công.
Đối diện với địch, căn cứ chúng tôi chỉ có TĐ2 Dù, Pháo Đội C/TĐ44 PB của tôi, Pháo Đội C3 Dù của Trí. Khả năng tham chiến là thế, nhưng thật sự, Tiểu Đoàn 2 Dù chỉ còn 3 Đại Đội bảo vệ căn cứ (kể cả Đại Đội Chỉ huy), còn 2 Đại Đội mắc trấn đóng ở hai tiền đồn. Rốt cuộc, chúng tôi đã đương đầu với hai Trung Đoàn Cộng quân bằng một quân số không quá 120 pháo thủ của cả 2 Pháo Đội và 3 Đại Đội thuộc Tiểu Đoàn 2 Dù!
Ấy vậy, đến nay là ngày thứ tư rồi, địch vẫn chưa đẩy được chúng tôi ra khỏi căn cứ! Lại còn thất bại cả ngàn chiến sĩ cùng thiết giáp, mà thây chúng nằm la liệt quanh rào phòng thủ không thu lượm được. Hẳn các cấp chỉ huy của chúng điên đầu, nhất là khi chúng nghĩ đến và không ngờ rằng những cơn mưa pháo kích, trận địa pháo của chúng không hề làm nao núng tinh thần chiến đấu của binh sĩ ta.
Khoảng 8g30, BCH/TĐ2 Dù lại gọi tôi sang họp. Nội dung cuộc họp hôm nay cũng giống như hôm qua. Thiếu Tá Mạnh ngồi kế bên Trung Tá Thạch chỉ thị:
– Hôm nay rút. Chắc chắn có trực thăng liên tục đưa anh em về Khe Sanh. Tôi dành cho 2 Pháo Đội các anh mỗi lần 4 chiếc, còn 4 chiếc chúng tôi xử dụng. Khi nào anh em Pháo Binh đi hết chúng tôi mới xử dụng cả 8 chiếc. Vậy các anh về chia từng toán cho trật tự. Anh Trí 2 chiếc, anh 2 chiếc. Cứ mỗi chuyến đi 16 người cho mỗi Pháo Đội. Riêng quân số của anh Trí ít hơn, thì sau đấy anh sẽ dùng tiếp trực thăng phần của anh Trí cho anh em Pháo Đội anh xử dụng.
Đại Úy Hạnh là Sĩ quan Ban 3 (Hành quân) của TĐ2 Dù, tiếp lời Thiếu Tá:
– Đưa các anh về được bọn tôi khỏe. Bọn tôi lo cho các anh hơn là lo cho bọn tôi! Tôi chỉ trông tất cả mọi người đi trước, còn mình tôi với thằng ‘tà lọt”, tôi sẽ kiếm một khoảng đất trống liên lạc với trực thăng đến xúc tôi là yên nhất…
Nhận lệnh rành rẽ như thế, tôi không còn gì thắc mắc. Tôi trả lời Đại Úy Hạnh:
– Cám ơn Đại Úy. Tôi biết Trung Tá, Thiếu Tá và Đại Úy lo cho anh em chúng tôi nhiều nhất. Vả lại bọn tôi chiến đấu như Dù chưa quen… từ lâu làm pháo thủ, chỉ quen vác đạn, nạp đạn, giật cò… Cái đó thì bọn tôi rành lắm. Còn tham chiến theo cách đánh cận chiến của Nhảy Dù, chắc chắn bọn tôi chậm chạp hơn…
Sau đó, tôi và Trí trở về Pháo Đội.
Tất cả Khẩu Trưởng và Trưởng Ban cùng Thường Vụ được triệu tập hết vào hầm tôi. Lân lập 4 danh sách cho 4 chuyến đi, mỗi chuyến 18 người — nếu trở ngại, sẽ gợt mỗi toán vài người cho vào toán thứ 5. Tôi cắt đặt Trưởng Toán và chỉ thị Lân đi sau cùng như hôm qua. Còn tôi hướng dẫn toán đầu di chuyển qua BCH/TĐ2 Dù liên lạc.
10g30 chúng tôi xuống ngồi quanh ở bãi đáp, nấp dưới đám lau sậy… Toán binh sĩ Biệt Động Quân khoảng 10 người còn sót lại cũng có mặt tại bãi đáp. Số anh em này không còn ai chỉ huy nữa, do đó anh em đã tháp tùng theo các toán của Pháo Binh, ngồi xúm xít bên nhau. Tất cả Pháo thủ cũng như anh em Biệt Động Quân ngồi dọc thành từng toán. Đối diện với chúng tôi là các toán của Dù.
Vừa sắp xếp xong thì trực thăng đến! Sau khi vứt những kiện đạn tiếp tế cho Bộ binh (?), phi công cho hạ thấp máy bay, nhưng không đậu hẳn xuống bãi đáp… Một số binh sĩ nôn nao leo lên, cảnh hỗn loạn vô trật tự tái diễn…
Kết quả, Trung Tá Thạch, Đại Úy Trí, Trung Úy Bác sĩ và Đại Đội nặng của Tiểu Đoàn 2 Dù đi trước cùng một số pháo thủ của tôi và Trí…
Sau khi Trung Tá Thạch rời bãi đáp, cảnh hỗn loạn trầm trọng hơn. TSI Bang, Thường Vụ của Dù, dẫu có hò hét cho lắm cũng không tài nào trấn an số binh sĩ hiện diện tại bãi đáp. Ai cũng muốn níu lấy trực thăng về trước. Quả thật là một mâu thuẫn với lúc đang chiến đấu cạnh lưỡi hái tử thần. Có lẽ hình ảnh những cuộc vui ở hậu phương kích thích sự trở về khi có lệnh của Thượng cấp ban hành chăng?
Ngay cả tôi cũng không thể giữ cho các pháo thủ ngồi yên, ngoại trừ những pháo thủ đã ngồi trước mặt tôi thì không dám phá hàng phân tán, chen giành với các chiến hữu khác…
Bây giờ phi hành đoàn trực thăng không cần “xài” đến thủ hiệu của TSI Bang. Hầu hết họ là người Hoa Kỳ, họ thấy nơi nào rộng rãi thuận tiện quanh chỗ tôi ngồi thì sà thấp xuống… xô vội các kiện đạn qua hai cửa bên hông… Tức thì, các binh sĩ nhào đến đợi… Vừa dứt kiện đạn cuối cùng, anh em níu lấy sàn, lấy càng trực thăng rồi nhờ xạ thủ đại liên kéo lên.
Vài binh sĩ quá nóng lòng đi trước đã đu lấy trực thăng bằng hai tay bám chặt chân ngang, buông cả thân thể với sac mang lưng tòn ten giữa không trung! Binh nhất Thái của Pháo Đội tôi theo toán sau xuống bãi đáp, tưởng rằng với đôi cánh tay gân guốc và thân hình vạm vỡ, anh sẽ thừa sức chịu đựng cái thế đu nguy hiểm ấy, nên anh đã cùng 2 chiến hữu Dù, dùng hai bàn tay ôm chặt chân trực thăng…
Tôi không còn kịp chạy lên cản lại, tôi quát to… anh ta cũng chẳng nghe, vì tiếng động cơ át mọi tiếng động chung quanh. Tôi cố bước… nhưng bước được vài bước thì dừng lại ngay. Sức gió tạo bởi cánh quạt quá mạnh, thiếu điều xô tôi ngã nhiều lần dù tôi trân người trụ trên đôi chân! Tôi biết tôi yếu lắm, nhất là sau mấy ngày bị bệnh kiết hoành hành và rhumatisme tái phát!… Ấy thế là tôi chỉ còn biết đứng một chỗ nhìn theo ba chiến hữu treo lủng lẳng dưới bụng trực thăng!… Cánh quạt quay tít!… Trực thăng mỗi lúc mỗi lên cao và xa dần bãi đáp về hướng Tây Nam… Lúc cách chúng tôi khoảng 500, 700 thước với độ cao khoảng 100 thước, lần lượt tất cả đều rơi xuống vực thẳm!… Dẫu cố gắng, chúng tôi cũng không nghe được tiếng kêu cứu… Tôi tin rằng các đồng đội ấy đã chết! Tôi cùng các pháo thủ ngồi quanh tôi chỉ kịp thốt lên: “Chết!… Trời ơi!… Chết!…” rồi im lặng nhìn nhau chẳng thốt thêm được lời nào nữa!
Sau phút xúc động, tôi bảo các pháo thủ của tôi:
– Anh em đã thấy chưa? Hậu quả của vô trật tự là như thế đấy! Các anh đã chứng kiến với tôi chứ không phải tôi dọa dẫm gì anh em… Với tôi, tôi có thể bắt anh em bồng vứt tôi vào lòng trực thăng một cách dễ dàng, nhưng tôi không làm thế! Tôi hứa với anh em: Tôi sẽ sống bên cạnh các anh em, cùng chịu khổ cực với anh em… anh em đừng có sợ mẹ gì cả. Không đi được chuyến này thì đi chuyến sau. Giờ tôi bắt buộc anh em phải tuân lệnh tôi, đừng để chết một cách oan ức như Binh nhất Thái đó…
Nghe lời giải thích của tôi và nhất là anh em đã thấy trước mắt cái chết thê thảm của Binh nhất Thái, hầu hết đều im lặng và không còn một ai lộ vẻ nôn nao nữa.
Bây giờ Lân và Ngân hoàn tất việc chôn giấu các cơ phận đại bác, dẫn toán cuối cùng xuống bãi đáp.
Gặp tôi, Lân báo cáo mọi việc mà Lân và các pháo thủ đã thi hành.
Tôi cho lệnh nhập toán sau vào ngồi chung với toán trước… Đang nói chuyện với Lân về chuyện Trung Tá Thạch đã rời căn cứ, tai nạn của Binh nhất Thái… bỗng một trực thăng đáp nhẹ cách chúng tôi khoảng 10 thước. Dịp may hiếm có, Ngân đứng rất gần trực thăng… tức thì anh lao vào trong lòng trực thăng… Tôi trỏ tay về phía Ngân, bảo Lân:
– Lân xem kìa! Thiếu Úy Lùn nhà mình trúng số độc đắc! Anh chàng phi công nào mà điệu thế! Ý giả anh ta biết Lân nhà mình ngắn giò nên đáp hẳn trực thăng xuống đất chăng?
Lân mĩm cười:
– Có lẽ…
Lân tiếp:
– Thấy Đại Úy gầy quá, bây giờ Đại Úy nên về trước. Tôi ở lại đi sau với anh em cũng được, kẻo như hôm qua lỡ tàu nữa thì kẹt. Bác sĩ đã về rồi còn ai cấp cứu cho Đại Úy chữa bệnh?… Để tôi bảo anh em đưa Đại Úy lên trực thăng cho kịp…
– Không được, ý định về trước về sau, bây giờ không thành vấn đề nữa. Tôi chỉ lo cho số pháo thủ về trước có đến được Khe Sanh không? Hay lại bị vứt mẹ ở Phú Lộc như Tiểu Đoàn 21 Biệt Động Quân vừa rồi… Ở Phú Lộc nghe Thiếu Tá Hằng báo cũng bị pháo kích rát lắm! Tôi còn sợ cái nỗi trực thăng bỏ một dúm ở Phú Lộc, một dúm ở Khe Sanh… Không biết ai điều khiển chúng nó! Mạnh đứa nào chuồng đứa đó thì kẹt cho Pháo Đội lắm. Tôi quyết định anh về trước Khe Sanh, gom anh em lại một chỗ đợi tôi. Như vậy thuận tiện hơn. Dầu sao Thiếu Tá Mạnh và Đại Úy Hạnh cũng mến tôi, tôi có thể nhờ quý vị ấy giúp đỡ… cùng lắm, tôi xin Thiếu Tá Hằng ở Phú Lộc, Đại Úy Vẹn ở A Lưới tác xạ bảo vệ căn cứ cũng dễ dàng hơn anh… Thôi anh đi gấp đi!
Lân không chịu rời tôi, lắc đầu từ chối:
– Tôi còn mạnh, lại đi trước Đại Úy! Tôi không thể làm được. Thôi tôi ở lại đi với Đại Úy chuyến cuối cùng. Vả lại, bọn em út về trước, thế nào Bộ Chỉ Huy Tiểu Đoàn cũng giữ lại đợi Đại Úy về giải quyết…
– Lát nữa chắc Pháo Đội sẽ được triệt thoái hết. Chính tôi cũng nhận lệnh của Thiếu Tá Mạnh khi nãy. Anh cứ nghe tôi về trước lo hộ cho tôi.
…Rủi ro, chuyến của Ngân đi là chuyến chót! Sau đó, trực thăng không đến nữa!
Đại Úy Hạnh liên lạc bằng vô tuyến ra bãi đáp bảo tôi:
– Lệnh triệt thoái đã đình lại! …nhân viên truyền tin mở khóa ngụy bị nhầm nữa! Thôi, anh đưa anh em về vị trí chiến đấu như cũ.
Tôi bực mình hết sức, mặc cho Việt cộng pháo kích rơi cạnh bãi đáp thứ nhì, cách tôi và Lân không quá 100 thước, chúng tôi ngồi bệt trên sườn đồi, lấy bi-đông uống nước.
Lại một dịp mồ hôi toát ra áo giáp, chảy giọt trên mặt khó chịu…
Hai trực thăng võ trang đang bay từ hướng Tây lại — Tôi không để ý nên không biết chúng có nhiệm vụ hộ tống phi hành đoàn vào triệt thoái binh sĩ tại bãi đáp chăng?… Cùng lúc đó, một luồng khói xanh bốc từ hố thẳm lên — nơi ba chiến hữu của chúng tôi đã rơi lúc nãy — tức khắc trực thăng võ trang nhào xuống xạ kích.
Hai chúng tôi cùng một cảm nghĩ như nhau: chắc chắn phi hành đoàn đã ngộ nhận, vì không có liên lạc gì trước, và biết đâu mà liên lạc cho kịp. Chúng tôi tin rằng các đồng đội ấy giờ đã chết! Dầu cho đã may mắn sống sót sau khi rơi “không dù” với độ cao cả 100 thước.
Lúc lên đến phòng tuyến, tôi bảo Lân:
– Anh về vị trí cho anh em lắp lại cần vận dụng và khối kích hỏa như hôm qua để chiến đấu. Tốt nhất anh cho vài khẩu trực xạ cho có tiếng nổ… Tôi vào gặp Thiếu Tá Tiểu Đoàn Phó xong, tôi về ngay.
Bấy giờ, quân số còn lại chính thức của Pháo Đội tôi là 34 người, và tôi!
Vào hầm Bộ Chỉ Huy TĐ2 Dù, tôi thuật lại cho Thiếu Tá Mạnh và Đại Úy Hạnh những gì tôi đã thấy tại bãi đáp. Thiếu Tá lắc đầu, tôi tiếp:
– Thưa Thiếu Tá, cá nhân tôi, tôi đã thi hành đúng đắn chỉ thị của Thiếu Tá…
(Vừa lúc đó, hai tiếng “départ” do Trung Úy Lân trực xạ chung quanh đồi vọng lại).
Tôi tiếp:
– …Đấy, tiếng đại bác của Trung Úy Lân thi hành lệnh tôi… Về lắp lại các cơ phận vào trực xạ… cho Cộng quân biết rằng đại bác mình còn xài được… Như vậy tôi đâu có tắc trách?
– Tôi biết anh… bây giờ không có lệnh gì triệt thoái, tôi cũng không biết làm sao hơn. Truyền tin mở lầm bản ngụy hóa, thật bực hết sức!
– Tôi thấy trực thăng vẫn tiếp tế đạn trong lúc triệt thoái, không biết ý của Thượng cấp thế nào?
– Vô lý là chỗ đó. Nếu có lệnh triệt thoái thì tiếp tế thêm làm gì? Tôi cũng chịu, không biết lệnh lạc ra sao!
– Thưa Thiếu Tá hay đó là hành động đánh lạc hướng nhận định của địch?
– Ai biết được…
(Còn tiếp)
TDH, 1971
Kỳ sau: TRẬN ĐÁNH CUỐI CÙNG TRƯỚC KHI RỜI CĂN CỨ HỎA LỰC 30
(*) Trần Vũ đánh máy lại tháng 1-2019 từ bản in của Nxb Đại Nam 1980.
(**) Lexique: Tiểu Đoàn (TĐ), Bộ Chỉ Huy (BCH), Pháo Binh (PB), Pháo đội C (PĐC), Trung Sĩ Nhất (TSI), Trung Sĩ (TS), Hạ Sĩ Nhất (HSI), Hạ Sĩ (HS), BI (Binh nhất), B2 (Binh nhì).
(***) Ảnh minh họa sưu tập từ Beaufort County Now, Dòng Sông Cũ, Hoàng Sa, Pinterest, Cherrieswriter, vuhmai.blogspot, Getty Images, Militaria, Nam magazine và vnaf.
