“Cho tôi che chở bạn, như bạn chở che tôi lúc gian nguy”.
“Cho tôi che chở bạn…” (VOICE)
Câu nói giản dị, được viết bằng ba thứ tiếng Anh, Việt, Phi trên tấm plaque nhỏ gắn ở bờ tường Guadalupe Elementary School, thuộc thị trấn Coron, phía Bắc đảo Palawan, Phi Luật Tân để ghi nhận sự đóng góp của tổ chức VOICE khi họ xây tặng ngôi trường tiểu học này cho dân làng tại đây vào tháng 11, năm 2014, đã nói lên ý nghĩa về một chuyến đi “không hẹn mà gặp” của những người đã “nợ” quốc gia này một lời “Cảm Ơn”!
Khi Mai Trương vừa 8 tuổi, cô bé đã theo cha mẹ, anh chị em xuống tàu vượt biên, sau hơn 10 ngày cầm cự với bão tố biển Ðông, và đang chờ chết thì những chiếc thuyền đánh cá cùng ngư phủ tại hòn đảo nhỏ bé này đã cứu vớt cả gia đình cô cùng những thuyền nhân khác vào đây, cho thức ăn, nước uống và quan trọng hơn cả là cho họ sự sống! 30 năm sau, lần đầu tiên trở lại thăm chốn cũ, cô bé tỵ nạn ngày nào giờ đã 38 tuổi, và là một thương gia thành đạt tại tiểu bang Florida, Hoa Kỳ. Cô mang theo mình những món quà tình nghĩa, nhỏ bé nhưng gói ghém tất cả niềm tri ân vĩ đại dành cho những người dân làng hiền lành và tốt bụng năm xưa!
Mai Trương hội ngộ dân làng đảo Coron sau 30 năm xa cách (họ đang sắp hàng để nhận một chút ân tình từ cô Mai)
Mà không chỉ có Mai, tôi thấy trong phái đoàn “không hẹn mà gặp” này tại Phi Luật Tân, vào tuần lễ kỷ niệm July 4, 2019 còn có những người khác, từng sống ở Palawan, Bataan, Manila hay Làng Việt Nam… Như Trung, như Phát, như Sang, như Tâm, như Tuấn, như Jaku như Kiều hoặc như Bảo Thiên, người đàn ông với đứa con nhỏ, đã cầm dao tự vận để chống cưỡng bách hồi hương vào năm 1996, nhưng Thiên đã bị lực lượng quân đội Phi đàn áp, cướp dao và đánh cho nhừ tử, gẫy cả xương sườn, cả tay lẫn chân, đến nỗi phi hành đoàn của “chuyến tàu hồi hương” đã từ chối không cho cha con anh lên máy bay về VN cùng với 96 người khác đã bị khiêng như con vật của chuyến cưỡng bức “repatriation” duy nhất mà nước Phi đã thực hiện đúng vào ngày lễ “Tình Yêu” (Valentine’s day)!
Hình ảnh dã man đó đã đánh động lòng nhân của Giáo Hội cùng chính quyền Phi Luật Tân để rồi họ ngưng thi hành chỉ thị CPA của Liên Hiệp Quốc và quyết định để hơn 3000 người Việt ở lại đất Phi dưới sự chăm sóc của Soeur Pascal Lê Thị Tríu, cho đến khi những người này được LS Trịnh Hội cùng các thành viên của tổ chức LAVAS, VOICE và cộng đồng người Việt tại hải ngoại đấu tranh cho họ được đặt chân đến bến bờ tự do.
Thuyền nhân vui mừng trở lại PLT sau khi lệnh cấm được giải tỏa
Lần đầu tiên nhiều người trong số này được trở lại đây sau khi lệnh cấm nhập cảnh của họ đến PLT (vì từng sống bất hợp lệ) được giải tỏa chỉ 6 tiếng đồng hồ trước khi phi cơ hạ cánh tại Aquino Manila Airport. Tuy nhiên trước đó, dù không thăm viếng được, nhưng họ đã nhiều lần trả ơn đất nước này bằng cách đóng góp, gởi quà tặng, cứu trợ tiền bạc, giúp đỡ khi có thiên tai, hay thư từ thăm hỏi người ơn năm xưa vào những dịp lễ hội. Ðặc biệt nhất là trong trận bão khủng khiếp Hayan, tàn phá một phần của nước Phi vào tháng 11, 2013. Các cựu thuyền nhân Palawan đã cùng với tổ chức VOICE thực hiện một cuộc lạc quyên trong vòng thân hữu dự trù sẽ gây quỹ được khoảng 60 ngàn Mỹ Kim để mua đồ cứu trợ gởi tặng cho các cư dân ở một số nơi mà làng mạc của họ bị tàn phá. Nhưng đã như một phép nhiệm mầu, cuộc gây quỹ khiêm nhượng đó được cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên thế giới tiếp tay cùng VOICE khiến cho số tiền nhận được đã lên đến hơn 600 ngàn dollars.
Và với ngân khoản lớn lao này, thì ngoài tiền mặt, thực phẩm, quần áo, thuốc men cùng đồ gia dụng, VOICE đã quyết định tặng người dân PLT bằng cách xây dựng lại hai ngôi trường tiểu học đã bị bão Hayan hủy hoại, một ở làng Ormoc, và một ở đảo Coron, để cho các học sinh có nơi trau dồi học vấn và kiến thức.
tại Làng Việt Nam
Theo chân nhóm thuyền nhân tình nghĩa năm xưa đến thăm viếng, ủy lạo và phát quà cho các ân nhân đã từng “chở che” mình và bây giờ họ đang “che chở” lại, tôi đã không cầm được nước mắt khi nghe cô Emy Gomez, hiệu trưởng trường Guadalupe nói: “Món quà là những lớp học mà quý vị xây tặng cho người dân ở hòn đảo Coron, không chỉ sử dụng cho một ngày, một tháng hay một năm, mà là cả một đời, và sẽ là một nơi đào tạo ra nhiều thế hệ con em của chúng tôi…”!
Và niềm xúc động lớn nhất của tôi là nhìn thấy hình ảnh mà Mai, Jaku cùng một số các bạn đến Palawan khi còn trẻ, ôm chầm lấy những cô giáo Phi đã dạy dỗ họ ở trong trại tỵ nạn từ thuở hàn vi, và những kiến thức căn bản đó đã giúp họ trở thành những người hữu dụng trong xã hội ngày nay.
Người chịu ơn trở lại với những món quà nhỏ bé
Tôi may mắn được gặp toàn những người tử tế trong chuyến trở lại thăm PLT lần này. Họ đã không quên thắp những nén nhang cầu nguyện cho hơn 300 thuyền nhân bất hạnh đã phải để lại thân xác trong nghĩa trang ở trại Bataan. Họ cũng xót xa cho số phận của những thuyền nhân không may, vì một lý do nào đó vẫn còn phải sống trong Làng Việt Nam. Tôi ngưỡng mộ lòng nhân ái của chị Anla, một thuyền nhân tỵ nạn năm xưa, hiện đang định cư tại Úc Châu. Khi thấy các học sinh người Phi đội nắng, lang thang trên bãi cỏ vào giờ ra chơi. Nhìn lũ trẻ ngơ ngác không có phương tiện gì để giải trí, chị đã quyết định xây tặng ngôi trường tiểu học này một “play ground” trang bị đầy đủ dụng cụ, đồng thời mua toàn bộ sách vở để cung cấp cho nhu cầu khẩn thiết của thư viện trường học hiện nay.
Gặp những thiện nguyện viên đầy lòng nhân ái của VOICE cùng những việc làm đầy tình nhân bản mà tổ chức VOICE đã và đang âm thầm thực hiện, tôi cảm thấy mình may mắn, được dành những khoảng thời gian hiếm quý còn lại của đời mình sau khi về hưu để tình nguyện tiếp tay với họ giúp những đồng hương bất hạnh. Không những thế, lần đầu tiên tôi cho hai cô con gái vừa tốt nghiệp đại học được đi theo bố để học hỏi những tấm gương hy sinh to lớn, vô vụ lợi của các thành viên thuộc tổ chức VOICE, cùng những tấm lòng bao dung, những đóng góp vĩ đại của các vị ân nhân. Tôi muốn các con tôi tiếp xúc cùng đồng bào tỵ nạn để nhìn thấy tận mắt hình ảnh mà ông bà, cha mẹ và cô chú của các cháu đã từng trải qua lúc vượt biên. Và quan trọng hơn cả là các cháu gặp được những người đồng tuổi từ trong nước. Những thực tập sinh của VOICE, những nhà vận động cho tự do, dân chủ, nhân quyền trên quê hương VN. Tiếc là cháu Phương Nam đã không gặp được người bạn đồng môn ở YALE, đó là Will Nguyễn, người mà cháu và các bạn đã từng tranh đấu để anh được trả tự do sau cuộc xuống đường lịch sử tại VN vào ngày 10 tháng 6, 2018.
Trường tiểu học Ormoc, Tacloban
Tuy nhiên bên cạnh những điều tiêu cực đó, chúng ta vẫn có quyền hy vọng. Hình ảnh của gần 1000 khán giả, đồng hương tham dự buổi đại nhạc hội “Tiếng Nói và Tương Lai”, rất thành công tại Montreal, Canada vào ngày Chủ Nhật 28 tháng 7, 2019 vừa qua, với kết quả gần 75 ngàn dollars thu được để giúp VOICE Canada gây quỹ định cư người Việt tỵ nạn tại Thái Lan. Buổi nhạc hội này hoàn toàn do những thiện nguyện viên có lòng đứng ra tổ chức.
Sự thành công đó chính là những lời an ủi chân tình dành cho đồng bào tỵ nạn của chúng ta, tuy âm thầm nhưng nghe rất rõ như ý nghĩa bài hát của nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng “Bên Em, Ðang Có Ta”!!!
Trường tiểu học Guadalupe, trị trấn Coron, Palawan
Nhạc phẩm này cùng với ca khúc “Có Tin Vui Giữa Giờ Tuyệt Vọng” cũng do NS Trầm Tử Thiêng và Trúc Hồ sáng tác trong thời điểm xây dựng Làng Việt Nam hơn 20 năm về trước có thể sẽ được mãi mãi vang lên khi kế hoạch xây dựng Bảo Tàng Viện Thuyền Nhân ở Palawan, PLT trở thành sự thật.
Hiện nay một nhóm thiện nguyện viên dẫn đầu là ông Jan Top Christensen, đại sứ Ðan Mạch tại PLT, và từng là Cao Ủy Trưởng Cao Ủy Tỵ Nạn LHQ, cùng hiền thê là bác sĩ Phùng Thị Thiên Kiều, một cựu thuyền nhân Palawan. Họ đang đề nghị một dự án trùng tu lại Làng Việt Nam, chùa chiền, nhà thờ và các cơ sở tôn giáo khác, cùng với những ngôi nhà tỵ nạn năm xưa, để vừa xây dựng Bảo Tàng Viện Thuyền Nhân, vừa làm địa điểm du lịch để đồng hương người Việt trở về thăm chốn cũ.
Đồng hương tham dự Đại Nhạc Hội “Tiếng Nói & Tương Lai” tại Montreal
PLT xứng đáng là nơi lưu trữ lịch sử của cuộc hành trình tìm tự do vĩ đại của người VN, vì khó có một đất nước nào đã “che chở” người Việt tỵ nạn lâu dài và nhân đạo hơn Phi Luật Tân.
– Phi Luật Tân là quốc gia đầu tiên đã nhận người tỵ nạn VN đến Subic Bay và Clark Air Base từ ngày 17 tháng Tư, 1975.
– Phi Luật Tân là đất nước duy nhất có Làng Việt Nam bên ngoài Việt Nam và sẽ có người tỵ nạn VN sống ở đây cho đến trọn đời.
Lịch sử thuyền nhân tỵ nạn Việt Nam
– Phi Luật Tân cũng là quốc gia duy nhất đã không thi hành lệnh trục xuất thuyền nhân VN.
– Bataan, PLT là “trạm dừng chân hạnh phúc” của hầu hết đồng bào VN từ nhiều trại tỵ nạn khác chuyển đến đây để được hướng dẫn về đời sống mới trước khi thực sự đặt chân đến các quốc gia định cư.
Cũng chính vì thế mà nhiều người Việt đã trở về thăm chốn xưa và nói: “Thank you, Philippines”!
Vợ chồng ông đại sứ Đan Mạch tại Làng VN chụp với tác giả cùng anh Dũng (gia đình vẫn sống trong làng) và anh Bảo Thiên (thà chết không chịu hồi hương)
NL
