Lời Giới Thiệu: Bác sĩ Phạm Hồng Sơn, như Trẻ từng giới thiệu qua bài phỏng vấn của Phạm Thị Hoài trước đây, là người đã dùng phương tiện internet để phổ biến những tài liệu cổ súy cho một nền dân chủ, tự do, đa nguyên cho Việt Nam. Anh bị bắt năm 2002 và bị ghép tội làm gián điệp, mức án lên tới 13 năm, sau giảm xuống còn 5 năm cộng 3 năm quản chế. Chánh phủ Hoa Kỳ và Liên Minh Châu Âu cùng các tổ chức nhân quyền quốc tế đã lên tiếng mạnh mẽ khi anh không được xét xử công bằng. Hiện nay anh định cư tại Pháp và vẫn tiếp tục đấu tranh theo cách của anh.
Một góc Phố Cổ Hà Nội. nguồn: vietcetera.com
Tôi rất thích được tháp tùng những người đồng bào của mình đến thăm Paris lần đầu tiên. Phần vì được lây cái háo hức, nhiệt thành của người chưa bao giờ được tới một thành phố nổi tiếng, đầy sự cuốn hút. Và quan trọng hơn, tôi được chiêm nghiệm những bày tỏ, cảm xúc trung thực của người đồng bào về một vùng đất có nhiều mối liên hệ, ảnh hưởng tới đất nước, lịch sử của chúng ta.
Chợ rau cho người Châu Á ở Quận 13 Paris. nguồn: enternews.vn
Đi giữa những con phố cổ của Paris ở quận 5, quận 6, nhiều người hay trầm trồ thốt lên: “Ôi, Paris giống Hà Nội quá!” Nghe câu này tôi giật mình quay lại để nhìn người nói, xem xem trên gương mặt của người vừa thốt lên câu đó có dấu hiệu gì của sự đùa rỡn hay mỉa mai không. Không, người vừa nói câu đó vẫn thể hiện sự say mê một cách nghiêm túc trong ánh mắt, vẻ mặt vẫn đang tiếp tục xem xét, ngắm nhìn đường phố, sự vật chung quanh. Đúng thế, Paris có những con phố dài với những hàng cây cao lớn rợp bóng hai bên như phố Lò Đúc, phố Phan Đình Phùng, có những góc phố, những công viên xinh xắn giống vườn hoa Con cóc, vường hoa Pasteur-Tăng Bạt Hổ, có những ngôi nhà 2, 3 tầng xinh xinh với những cửa sổ “trong kính, ngoài chớp”. Thời gian mới qua hơn 50 năm, nhưng nhiều người chúng ta đã quên mất gương mặt kiến trúc sáng sủa, những nét đẹp xinh xắn, hài hòa sinh thái của Hà Nội, đang là niềm tự hào của người Hà Nội hôm nay, chính là tác phẩm của các kiến trúc sư và các nhà quản lý thuộc địa người Pháp.
Cà phê đường phố Paris. nguồn:club-international.org
Hệ thống phương tiện vận chuyển công cộng ở Paris cũng có thể nói là một kỳ quan về mặt tích hợp, giao kết nhằm đem lại sự thuận tiện cho người sử dụng. Chữ “métro”-tàu điện ngầm- không nói hết về các tàu đi dưới lòng đất của Paris. Hiện có 16 đường métro, nhưng ngoài métro, cũng đi dưới lòng đất, cũng chạy trên ray còn có các RER với các toa tàu cao lớn hơn và chạy nhanh hơn tới các vùng ngoại ô. Cũng là tàu chạy trên ray, còn có hệ thống tàu Transilien đồ sộ và các Tram duyên dáng. Ngoài ra, Paris còn có hệ thống xe Bus chằng chịt và các nhà ga lớn của các con tàu liên tỉnh và tàu quốc tế. Tất cả các hệ thống đó đều được kết nối, hòa quyện với nhau một cách tài tình. Không hài lòng, Paris đang có kế hoạch mở thêm các tuyến métro mới, kéo dài thêm các đường RER và triển khai mạng lưới các xe đạp điện công cộng v.v. để tăng thêm sự thuận lợi cho người dân, cho du khách và bảo vệ môi trường. Có thể nói ở Paris, người ta có thể đến mọi nơi chỉ bằng phương tiện công cộng. Chứng kiến các dòng người hối hả, đông nghẹt nhưng trật tự ở các bến xe, tàu công cộng, đi xuống dưới các bến tàu nhiều tầng nằm sâu hun hút dưới lòng đất nhưng thoáng đãng, sáng sủa và ngăn nắp, các du khách của chúng ta thường than thở: “Việt Nam có đến 100 năm nữa cũng không thể xây được như thế này!”
Phố Cổ Hà Nội. nguồn: vietcheckin.com
Câu than này thực ra chính là một ước vọng, ước vọng âm thầm nhưng đầy bi quan, tuyệt vọng. Tuyệt vọng là đúng nếu chúng ta nhìn vào thực tại hiện nay của đất nước, nếu chúng ta chỉ cần nhìn vào sự oái ăm, quái gở của những công trình hiện đại như tuyến tàu trên cao Cát Linh-Hà Đông. Đúng ra thời gian chẳng có ý nghĩa, cho hẳn 1000 năm đi nữa, nhưng nếu chúng ta vẫn chỉ ước vọng suông, vẫn phó mặc mọi việc cho chính quyền độc tài tự tung tự tác, vẫn không dám can dự, lên tiếng, đòi hỏi, đương nhiên chúng ta vẫn mãi mãi không thể có được những công trình lộng lẫy, tiện nghi, bền vững như của Pháp.
PHS (12/09/2019)
