Samba

Samba là một điệu nhảy rất tưng bừng, sống động, nguồn gốc từ Châu Phi, du nhập vô Brazil, với nhịp 2/4 nhảy theo nhạc samba. Điệu nhảy này từ thế kỷ 19, khi được những người nô lệ biểu diễn đầu tiên tại Brazil. Từ đó, samba biến thể thành nhiều phong cách khác nhau, mỗi phong cách có đặc điểm riêng, và đã trở thành một trong các điệu khiêu vũ được thi tài trong các vũ trường.

Tên “Samba” được dùng để chỉ bất cứ điệu nhảy la tinh cho 2 người, có nguồn gốc từ Congo và Angola. Hiện nay samba là điệu nhảy thịnh hành nhất tại Ba Tây, và nổi tiếng trong Lễ Hội Hóa Trang Carnival.

Thật ra, trong samba có nhiều điệu nhảy, thay vì chỉ 1 điệu, điều này đã làm samba ở Brazil trở nên nổi tiếng, tuy nhiên, không một điệu nhảy nào xác định đúng là phong cách samba “Gốc”. Bên cạnh của samba Brazil, còn có phong cách khiêu vũ samba ở vũ trường, phong cách này có nhiều khác biệt đáng kể…

Tại Sài Gòn, khoảng năm 65-75 samba là một điệu nhảy rất thịnh hành như bebop, cha cha, tango, từ tiệc tùng sinh nhật, đám cưới cho đến vũ trường, samba được coi như một màn nhảy vui, vì có người nhảy kiểu bebop, có người nhảy cha cha và có nhiều cặp đứng nhún nhảy, lắc theo nhạc samba tại chỗ.

– Không!

Chị Liz lắc đầu.

– Samba là một điệu nhảy đẹp không kém cha cha, bebop, nhưng nhịp điệu nhanh và sống động hơn nhiều.

Chị mở máy, nhạc samba nổi lên.

– Ðiệu này không cần thiết phải nâng tay trái và tay phải ôm vai như các điệu nhảy khác.

Chị Liz để 2 cánh tay ngang hông.

– Trong samba, tay luôn chuyển động nhịp nhàng với nhạc, có lúc đưa cao ngang tai, có lúc ngang vai khi nhảy các động tác quay người.

Chị Liz đi vài bước samba theo nhạc, 2 chân bước bằng ngón chân xuôi xuống, eo và mông uyển chuyển lắc nhẹ theo nhịp 2/4.

Chị đưa tay, tôi bước tới, đưa hai tay ôm hờ, nghe nhạc.

– Bước ngang… 1, 2, 3. 1, 2, 3 xoay, bước thẳng 1, 2, 3. 1, 2, 3… Ðúng rồi! Bước tiếp…

Phong cách samba khiêu vũ

Samba khiêu vũ có nguồn gốc từ Brazil, rất phổ biến ở Tây Âu và Mỹ vào những năm 1940. Phong cách nhảy rất đơn giản, những bước tới, bước lui, nghiêng, lắc người, nhảy theo nhịp 4/4, một cặp có thể đứng nhảy tại chỗ, hoặc di chuyển quanh sàn nhảy, đôi khi người bạn nhảy tách rời ra để nhảy những bước đặc biệt. Ðiệu khiêu vũ samba xuất phát từ điệu maxixe, một điệu nhảy thời trang và nổi tiếng vào 1870-1914.

Ở Brazil, ngoài điệu khiêu vũ samba, người ta còn nhảy một kiểu nhảy samba khác cũng của Châu Phi, nhưng xưa hơn, được gọi là batuque, đây là kiểu khiêu vũ đông người, quay thành vòng tròn, với một hoặc 2 người nhảy sô lô ở giữa.

Samba là điệu khiêu vũ sống động và có nhiều phong cách khác nhau tùy theo từng vùng như:

Samba Pagode (vui)

Là điệu nhảy có nhiều vũ công tập hợp với nhau thành một nhóm rất thân mật. Ðiều đặc biệt của samba Pagode là âm nhạc của nó tạo ra nhiều nhịp điệu khác nhau, và trở thành điệu nhảy phong cách samba pagoda, xuất xứ từ thành phố São Paulo của Brazil.

Samba là điệu nhảy quá nổi tiếng, ở Ba Tây và cả thế giới. Samba là điệu nhảy chính của lễ hội hóa trang, một hội hè lớn được tổ chức tại Ba Tây mỗi năm.

Có nhiều phong cách nhảy samba khác nhau, mỗi điệu đều có những động tác và bước nhảy riêng biệt, một số điệu nhảy samba rất phổ biến như:

Samba de Roda

Ðiệu nhảy samba này có nguồn gốc từ bang Bahita với đặc trưng các bước nhảy và chuyển động chậm hơn và nhiều gợi cảm. Các vũ công thường đứng thành vòng tròn, và một hay 2 cô gái đứng bên trong, vừa múa, vừa hát theo nhạc. Các vũ công nam đứng vòng, vừa nhảy và chơi nhạc, những người khác vỗ tay theo nhịp.

Samba de Gafieira

Ðiệu samba này cũng của Brazil nhưng xuất phát từ vùng Rio de Janeiro. Thường nhảy nhiều cặp, với một người hướng dẫn và các người kia nhảy theo. Người hướng dẫn nhảy theo nhịp và các bước, những người khác nhảy tiếp theo giống như vậy.

Samba Axé

Ðây là điệu nhảy samba theo kiểu mới bây giờ, bao gồm những bước samba cũ và các bước nhảy mới hiện nay. Ðiệu nhảy có tốc độ nhanh hơn và những động tác gợi cảm, sexy hơn xưa.

Samba Reggae

Ðiệu nhảy này kết hợp giữa samba truyền thống và nhịp điệu nhạc reggae. Có nguồn gốc xuất phát từ những xóm ổ chuột của dân nghèo từ vùng Rio de Janeiro, với đặc trưng là họ kèm theo nhạc với các nhạc cụ như trống và các bộ gõ.

Chị Liz.

– Vậy là tụi mình có 3 cặp nhảy samba theo kiểu vũ trường, chưa khá nhưng cũng được.

Chị ngồi xuống bàn, mở bao, để mấy ly nước mía Viễn Ðông và đĩa phá lấu của ông Tàu lề đường Pasteur ra bàn.

– Ăn một cái, tối mai tụi mình lên Ritz nhảy samba.

Tụi tôi lao xao.

– Chưa rành lắm chị ơi, người ta cười.

– Chưa hay lắm, nhưng nhảy vậy là đúng rồi.

Tối mai, Vũ trường Ritz. Chị Liz lấy một bàn sát ban nhạc.

Tụi tôi nhảy đều tất cả các điệu và đang hồi hộp đợi tới bài samba (Thường thì chơi vào lúc cuối).

Samba tới.

– Nhảy đi.

Chị Liz kéo tôi.

Như tôi đã nói ở trên, dân nhảy đầm Sài Gòn rất thích nhảy samba, nhưng, tối đó.

Tôi thì thầm.

– Ðâu có ai nhảy samba, ngoài tụi mình.

Chị Liz.

– Vậy hay! Mình tha hồ nhảy, không đụng.

Và đúng như vậy, lúc đó sàn nhảy vắng tanh, chỉ có 3 cặp nhảy samba, ban nhạc hứng lên, chơi luôn 2 bài, tụi tui đang say sưa theo nhạc.

– Xoay, đi những bước ngang… Ðúng rồi!

Tôi đi những bước ngang, nắm tay chị Liz, xoay ngược lại, nhảy tiếp 6 bước liên tục.

– Hay luôn.

Ra khỏi vũ trường Ritz.

Chị Liz kêu cả bọn ghé về tiệm phở gà Hiền Vương ăn khuya.

Trả tiền xong, chị Liz tần ngần.

– Nè! Sáng mai chị về Pháp, chắc 3 năm sau mới trở lại.

– Vậy mình về nhà chơi samba tiếp cho tới khi chị đi.

Thằng bạn tôi nói, nó đứng dậy, kéo nhỏ bạn lên xe.

– Về trước đi, tụi em đi mua đồ, tí nữa ghé nhà.

Ðêm đó thằng bạn mua 2 ket bia 33 con cọp, 2 con vịt quay Hải Ký về.

Tụi tôi nhảy samba, vui cho tới 2 giờ sáng.

Cũng đêm đó lần đầu tiên tôi uống bia, ngà ngà say.

– Em mới biết samba mà nhảy hay quá luôn!

Chị Liz nói.

– Nhờ chị nhảy hay, em chỉ nương theo.

Tôi cúi mặt.

– Mai chị về Pháp, đâu còn ai nhảy samba?

– Thì có mấy bạn…

Từ khi chị Liz về Pháp, tôi buồn, không hứng thú điệu samba nữa.

HĐV