Hoa Kỳ và Trung Quốc hôm Thứ Sáu 11/10 đã đạt được bước đầu quan trọng trong nỗ lực mở đường cho các cuộc thương thuyết kế tiếp để có thể đi tới một thoả thuận thương mại toàn diện mà trong mấy tháng qua đã gặp phải bế tắc. Trong thoả thuận sơ khởi này, Washington sẽ từ bỏ kế hoạch tăng thuế đã được dự định từ trước trên một số hàng nhập cảng từ Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh sẽ mua thêm các sản phẩm nông nghiệp của Hoa Kỳ.

Cuộc chiến thương mại – nguồn Shutterstock   

Tuy nhiên, trong những tuần hoặc những tháng sắp tới, cả hai phía chính phủ vẫn cần phải vượt qua nhiều khó khăn trong việc giải quyết một số vấn đề phức tạp và cũng là cốt lõi trong cuộc chiến thương mại đã kéo dài hơn một năm qua bao gồm việc đòi hỏi phía Trung Quốc phải thực thi các quy định về quyền sở hữu trí tuệ, cho phép các công ty Mỹ được dễ dàng tiếp cận với thị trường Trung Quốc, chấm dứt chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhà nước, và về phía Hoa Kỳ thì phải giải quyết thế nào về món quan thuế mà họ đang đánh lên trên số hàng nhập cảng từ Trung Quốc trị giá gần $360 tỷ.

Sau khi tin tức về những chi tiết của thoả thuận sơ khởi này được phát đi, các thị trường cổ phiếu trên thế giới đều tăng giá, riêng thị trường Dow Jones tại New York đã có lúc tăng hơn 500 điểm và đến cuối ngày thì ngưng ở mức 320 điểm, tương đương với 1.21% gia tăng.

Khuôn khổ của thoả thuận sơ khởi này đã được hoàn tất qua hai ngày đàm phán giữa các giới chức cao cấp của Hoa Kỳ và Trung Quốc tại Washington bao gồm phía Trung Quốc đồng ý mua thêm nông sản của Mỹ tổng cộng trị giá từ $40 tới $50 tỷ. Ðể đổi lại, chính quyền Trump cho biết sẽ huỷ bỏ kế hoạch tăng thuế từ 25% lên 30% trên số hàng hoá nhập cảng hàng năm từ Trung Quốc trị giá $250 tỷ dự định cho thi hành bắt đầu từ ngày 15 Tháng 10.

Từ trái: Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer, Phó Thủ tướng Lưu Hạc và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin, trong vòng đàm phán vừa qua – nguổn freenews.live

Mặc dù vậy, thoả thuận sơ khởi trên đã không đủ để làm hài lòng một số công ty quốc tế vẫn đang nuôi hy vọng là Hoa Kỳ và Trung Quốc có thể hoàn tất được thoả thuận càng sớm càng tốt để có thể đưa tới những thay đổi về cơ cấu trong nền kinh tế của Trung Quốc một cách toàn diện hơn, đồng thời loại bỏ phần quan thuế bổ sung được ấn định sẽ cho áp dụng trong Tháng 12 tới đây, và thậm chí hạ bớt số quan thuế hiện đang cho thi hành mà cả hai quốc gia đã cho tăng thêm vào các món hàng nhập cảng trong thời gian vừa qua.

Xem thêm:   Cấm TikTok

Tuy nhiên, với kết quả đạt được qua hai ngày đàm phán tuy không nhiều nhưng nó đặt được nền móng cho một loạt những cuộc đàm phán quan trọng hơn trong tương lai sau khi hai ông Trump và Tập được dự kiến sẽ gặp nhau bên lề của hội nghị thường niên của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á Thái Bình Dương sẽ diễn ra trong hai ngày 16 và 17 Tháng 11 tại Santiago, Chile, và tại đây, thoả thuận đạt được hôm Thứ Sáu sẽ được hoàn thiện và ký kết.

Hiện trước mặt vẫn là con đường rất dài để cả hai bên có thể đạt được thoả thuận thương mại toàn diện để giải quyết những vấn đề phức tạp gây nhiều tranh cãi hơn, chẳng hạn về chính sách hỗ trợ của chính phủ Trung Quốc đối với những ngành kỹ nghệ mang tính chiến lược cũng như những công ty quốc doanh, mà ông Trump hy vọng có thể đạt được trước khi cuộc vận động tái tranh cử năm 2020 của ông chính thức bắt đầu. Tuy nhiên, phía các nhà đàm phán Trung Quốc nghĩ rằng lợi điểm về thời gian tính đang nghiêng về phía họ và vì vậy họ có thể tiếp tục nhẩn nha trong các cuộc đàm phán liên quan đến những vấn đề cải tổ mang tính cơ cấu trong chính sách kinh tế của họ vì lo ngại rằng điều này sẽ làm suy yếu quyền lực của đảng Cộng sản Trung Quốc trong việc nắm giữ nền kinh tế đứng hàng thứ nhì trên thế giới.

Tổng thống Donald Trump bắt tay với Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc tại Phòng Bầu Dục vào thứ Sáu trước. nguồn maketwatch.com

Theo tin của tờ Financial Times, trong chỗ riêng tư, một số giới chức Trung Quốc cho biết họ gặp may mắn vì ông Trump đã chờ tới một năm mới bắt đầu cho phát động cuộc chiến tranh thương mại vào mùa Xuân năm 2018, do đó chỉ để cho các nhà thương thuyết của Mỹ có vỏn vẹn 18 tháng để đối đầu với Trung Quốc trước khi những áp lực chính trị trong nước bắt đầu làm cho các cuộc đàm phán trở nên khó khăn hơn cho phía Mỹ.

Xem thêm:   Nạn nhân của Putin

Qua cuộc thoả thuận sơ khởi này, Tổng thống Donald Trump muốn có được một món quà kinh tế để làm hài lòng các cử tri của ông ở những tiểu bang nông nghiệp mà trong thời gian qua đã phải chịu gánh nặng về quan thuế mà phía Trung Quốc đã đánh lên trên một số nông sản của họ, và đồng thời ông Trump cũng muốn thị trường cổ phiếu tăng mạnh để giúp cho cuộc tái tranh cử của ông.

Về phía ông Tập Cận Bình cũng đang phải đối diện với nhiều áp lực từ trong nước và cũng muốn đạt được một chút tiến triển trong cuộc đàm phán. Tỷ lệ tăng trưởng tổng sản lượng (GDP) trong quý ba tại Trung Quốc có thể bị tụt xuống dưới sáu phần trăm lần đầu tiên trong vòng mấy thập niên qua. Trong khi đó chính quyền Bắc Kinh cũng đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc ngăn chặn dịch cúm heo Phi châu đang hoành hành khắp trong nước và đã làm thiệt hại khoảng hơn một nửa số heo nuôi nội địa và làm cho giá thịt heo và các loại thịt khác tăng vọt trong thời gian qua.

Cuộc gặp mặt tại Phòng Bầu Dục sau thoả thuận sơ khởi – nguồn China Daily

Thoả thuận sơ khởi đạt được hôm Thứ Sáu được Tổng thống Trump gọi là “Thoả thuận giai đoạn 1” và như vậy có nghĩa là còn giai đoạn 2, 3 và có thể hơn nữa trong các cuộc đàm phán kế tiếp, và đã được một số phân tích gia nhận định là diễn ra đúng như sự mong muốn của phía Bắc Kinh từ lâu đã tìm cách đàm phán với Mỹ trong nhiều giai đoạn. Phó Thủ tướng Lưu Hạc và nhóm các nhà đàm phán của Trung Quốc trước đây đã từng cho biết là 40% các đòi hỏi từ phía Mỹ có thể giải quyết ngay, trong khi 40% kia có thể giải quyết qua các cuộc đàm phán tiếp nối.

Xem thêm:   Mối đe dọa từ Bắc Hàn

Trong thời gian đưa tới vòng đàm phán lần này, Bắc Kinh đã tìm cách thu hẹp phạm vi chủ đề sẽ được thảo luận và đưa các vấn đề gai góc hơn liên quan đến an ninh quốc gia vào các vòng đàm phán khác trong tương lai. Ngược lại, Tổng thống Trump trước đây cho biết ông thà là đạt được một “thoả thuận toàn bộ” hơn là một thoả thuận giới hạn.

Tuy nhiên, kết quả đạt được qua hai ngày đàm phán phần nào đã làm giảm bớt những căng thẳng đã gia tăng kể từ khi các các cuộc đàm phán gặp phải thất bại vào mùa Xuân khi phía Hoa Kỳ tố cáo rằng các nhà đàm phán Trung Quốc khi không bất ngờ từ bỏ các thỏa thuận đã đạt được trước đó.

Các chi tiết của thỏa thuận mua nông sản của Mỹ hiện vẫn còn trong giai đoạn bản nháp. Nhưng nếu phía Trung Quốc giữ lời hứa là sẽ mua số nông sản trị giá từ $40 tới $50 tỷ trong một năm thì điều này đánh dấu một sự gia tăng đáng kể. Năm 2017, trước khi cuộc chiến thương mại bắt đầu, Trung Quốc đã mua khoảng $24 tỷ nông sản và thực phẩm từ Hoa Kỳ trong một năm.

Thoả thuận sơ khởi trên thực tế còn cách khá xa với mục tiêu ban đầu mà chính phủ Hoa Kỳ muốn đạt được trong cuộc chiến thương mại là buộc Trung Quốc phải cải tổ lại chính sách kinh tế của họ, nhưng đây được xem như bước tiến quan trọng mà nhiều người hy vọng có thể làm nền móng để đưa tới những thoả thuận mang nhiều ý nghĩa hơn.

VH

Arlington, TX