Cựu Tổng thống Donald Trump sẽ bị truy tố tội liên quan tới vụ trả tiền bịt miệng cho một nữ tài tử phim khiêu dâm xảy ra khoảng vài tuần trước ngày bầu cử tổng thống năm 2016, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ, một cựu tổng thống phải đối mặt với cáo buộc tội hình sự.
Ðại bồi thẩm đoàn đã đưa ra bản cáo trạng ông Trump sau cuộc bỏ phiếu vào hôm thứ Năm 30 tháng Ba, bắt đầu cho một tiến trình mà cựu tổng thống dự kiến sẽ đến New York để đối mặt với các cáo buộc. Bản cáo trạng, do văn phòng biện lý quận Manhattan của công tố viên Alvin Bragg đề nghị, không được công khai cho đến khi bị cáo xuất hiện trước toà.
Bản cáo trạng
Mặc dù sau khi đại bồi thẩm đoàn tuyên bố truy tố và bản cáo trạng vẫn được giữ kín, qua tường thuật của giới truyền thông người ta cũng có thể biết được một vài nét chung của cuộc điều tra kéo dài hơn 6 năm.
Trong đó, một khả năng là công tố viên quận Manhattan, ông Alvin Bragg, đang kết hợp các luật của tiểu bang New York để cáo buộc ông Trump làm giả hồ sơ kinh doanh. Việc truy tố sẽ tập trung vào các khoản tiền bồi hoàn của ông Trump cho luật sư của ông vào thời điểm đó, là ông Michael Cohen, với khoản thanh toán $130,000 cho ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels.
Cáo buộc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh vẫn thường xảy ra trong các vụ án liên quan tới tài chính và là một tội rất nhẹ. Phần bất thường của cáo buộc là cách nó được nâng lên từ nhẹ tội thành trọng tội. Tại tiểu bang New York, làm giả hồ sơ có thể trở thành trọng tội nếu việc gian lận trên là để giúp thực hiện hoặc che giấu một tội ác có chủ đích khác.
Chi tiết nội vụ
Vụ truy tố do ông Bragg, một đảng viên đảng Dân chủ, đưa ra không chắc có thể buộc tội được ông Trump hay không. Vị tiền nhiệm của ông Bragg là ông Cyrus Vance Jr. và các công tố viên liên bang trước đây đã từng bỏ qua không buộc tội ông Trump trong một vụ án độc lập liên quan đến khoản tiền bịt miệng. Nếu vụ án được đưa ra xét xử, một bản án gần như chắc chắn sẽ yêu cầu bồi thẩm đoàn công nhận lời khai của cựu luật sư của ông Trump là ông Michael Cohen, người đã phải đối mặt với những rắc rối pháp lý của chính ông và đã nhận tội với một loạt trọng tội liên bang vào năm 2018. Trong số đó có tội vi phạm luật tài chính trong tranh cử với khoản thanh toán cho ngôi sao phim khiêu dâm, cũng như tội nói dối ngân hàng và trước quốc hội.
Ông Cohen cho biết đã khai trước đại bồi thẩm đoàn rằng ông Trump đã trực tiếp ra lệnh cho ông để trả cho ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels $130,000 chỉ ít ngày trước cuộc bầu cử năm 2016 để đổi lấy việc cô ta sẽ giữ im lặng về cáo buộc có quan hệ tình dục với ông Trump.
Công tố viên Alvin Bragg trong một cuộc họp báo – New York Times
Các cuộc điều tra trước đó
Các chi tiết chính của vụ trả tiền bịt miệng đã được biết đến trong nhiều năm qua và được các công tố viên liên bang tại khu vực quận Manhattan và các công tố viên tiểu bang dưới thời ông Vance, vị tiền nhiệm của ông Bragg, đã xem xét kỹ lưỡng.
Văn phòng của ông Vance đã xem xét vấn đề này vào năm 2018, nhưng sau đó tạm dừng cuộc điều tra cho đến năm 2019, sau khi các công tố viên liên bang cho biết họ đã kết thúc cuộc điều tra liên quan đến tài chính trong chiến dịch tranh cử của ông Trump và không có kết quả.
Khi văn phòng biện lý quận Manhattan trở lại tiếp tục cuộc điều tra vào năm 2019, các công tố viên của ông Vance đã xem xét việc buộc tội ông Trump làm sai lệch hồ sơ kinh doanh để che giấu mục đích thực sự của những tấm ngân phiếu được gửi cho luật sư Cohen để hoàn trả khoản thanh toán cho cô Daniels.
Bản thân của vụ buộc tội giả mạo hồ sơ kinh doanh là một tội tiểu hình và chỉ có thể chuyển thành đại hình nếu các công tố viên có thể chứng minh hồ sơ đã bị làm giả để cố tình phạm tội hoặc che giấu một tội ác khác.
Ông Vance và nhóm công tố viên của ông cảm thấy vụ án đại hình chống lại ông Trump có liên quan tới khoản tiền thanh toán cho cô Daniels nếu chỉ đứng độc lập sẽ có nhiều rủi ro thất bại và do đó đã từ bỏ việc truy tố.
Ảnh hưởng của vụ truy tố
Tuy nhiên, vụ truy tố lần này có thể ít nhiều gây ảnh hưởng về mặt chính trị đối với ông Trump, là người trước đây đã từng vượt qua được hai cuộc luận tội với tư cách là tổng thống. Ông Trump cũng đã chứng tỏ cho thấy vẫn duy trì được con số cử tri ủng hộ cho ông khá cao mặc dù trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều vấn đề pháp lý và tranh cãi, đồng thời đã biết lợi dụng ngay vụ truy tố như một điểm tập hợp để gây quỹ vận động tranh cử và lập luận rằng ông bị buộc tội một cách bất công vì lý do chính trị. Nhưng cùng lúc, vị thế của ông Trump cũng có nguy cơ bị xói mòn ít nhiều trong lòng một số đảng viên Cộng hòa, như kết quả nhiều cuộc thăm dò đã chỉ ra, và vụ truy tố có thể khiến một số cử tri có nhiều khả năng ủng hộ một ứng cử viên khác.
Vụ truy tố ông Donald Trump cho đến nay không thấy có dấu hiệu có thể làm hỏng cuộc tranh cử tổng thống năm 2024 của ông và thậm chí có thể có lợi cho cuộc tranh cử sơ bộ của ông Trump trong đảng Cộng hòa, tuy nhiên vụ việc này cũng có thể khiến một số cử tri tìm cách xa lánh hơn nữa bởi những tranh cãi tiếp tục xoay quanh cá nhân ông Trump kể từ khi ông rời nhiệm sở.
Nhìn chung, qua kết quả thăm dò của Ðại học Quinnipiac được công bố trong tuần qua trước khi vụ truy tố được tuyên bố, khoảng 57% người Mỹ cho rằng ông Trump nên bị loại khỏi cuộc tranh cử lần này nếu ông phải đối mặt với cáo buộc hình sự, nhưng trong số những cử tri đảng Cộng hòa, có tới 75% cho rằng ông Trump không nên bị loại. Và 93% cử tri đảng Cộng hòa, cộng với 70% cử tri độc lập, cho rằng vụ truy tố ở New York chủ yếu là cho mục đích chính trị, so với 66% cử tri đảng Dân chủ cho rằng vụ việc chủ yếu là dựa trên căn bản luật pháp.
Cô Stormy Daniels và luật sư Michael Cohen, hai nhân vật liên quan tới vụ truy tố – Getty Images
Toan tính và hậu quả
Theo nhận định của tờ Wall Street Journal, một điều rõ ràng là văn phòng biện lý của công tố viên Bragg đang làm công việc mà hầu hết các đảng viên đảng Dân chủ đang mong chờ. Thực tế họ muốn ông Trump được đặt ở vị trí trung tâm của các cuộc tranh luận chính trị. Ngay cả khi ông Trump không bị kết án, họ cho rằng nhờ vụ truy tố mà giúp ông Trump trở thành ứng cử viên đại diện cho đảng Cộng hòa. Lúc này, ông Trump là ứng cử viên dễ bị đánh bại nhất vì ông sẽ giúp cử tri của đảng Dân chủ đoàn kết hơn và đồng thời gây chia rẽ giữa cử tri của đảng Cộng hòa và cử tri độc lập. Ðây chắc chắn là bài học về những thất bại đối với đảng Cộng hoà trong các cuộc bầu cử năm 2018, 2020 và 2022.
Ðảng Dân chủ cũng biết rằng vụ truy tố sẽ đặt những đối thủ của ông Trump trong đảng Cộng hoà vào một tình thế khó xử. Họ sẽ phải chứng tỏ lập trường đối với vụ truy tố này, và sẽ phải liên tục trả lời về những chất vấn liên quan tới ông Trump chứ không phải về những khó khăn hiện tại trong nền kinh tế Mỹ.
Mối nguy hiểm cho nước Mỹ là vụ truy tố lần này đặt ra một tiền lệ. Công tố viên Bragg đang phá vỡ đi một chuẩn mực chính trị đã tồn tại trong 230 năm qua. Sau khi một cựu tổng thống và hiện đang là một ứng cử viên bị truy tố, một số công tố viên Cộng hòa tại các địa phương sẽ tìm cách gây dựng tên tuổi của họ bằng cách làm điều tương tự với một đảng viên đảng đối lập. Nếu điều này cứ tiếp nối, chẳng bao lâu nền dân chủ của Hoa Kỳ sẽ bị lạm dụng và xuống cấp hơn nữa, là điều rất đáng tiếc.
VH
