Sau khi gặp nhiều thất bại và phải rút khỏi Kyiv vào đầu tháng 4, quân đội Nga dồn lực lượng vào khu vực miền đông của Ukraine nhưng rồi cũng chỉ đạt được những bước tiến rất chậm. Nay trọng tâm của cuộc chiến đang chuyển sang khu vực phía nam, nơi mà giai đoạn quyết định của cuộc xung đột có thể sẽ diễn ra trong thời gian sắp tới.
Tiến về Kherson – nguồn CNN
Tại chiến trường miền đông, quân đội Ukraine đã sử dụng các hệ thống pháo và hoả tiễn tầm xa, trong đó có loại M142 Himars có độ chính xác rất cao của Mỹ, để ngăn chặn các bước tiến của Nga, phá hủy nhiều kho chứa đạn dược, một số trung tâm chỉ huy và hệ thống phòng không, kết quả là đã hạn chế khả năng của Moscow trong việc tiếp tế cho tiền tuyến của họ. Với sự hỗ trợ vũ khí của phương Tây, nay quân đội Ukraine đang chuẩn bị cho trận chiến quan trọng để giải phóng thành phố Kherson thuộc khu vực miền nam thoát khỏi lực lượng chiếm đóng của quân đội Nga, và Ukraine đặt mục tiêu thực hiện điều đó theo kế hoạch của họ.
Vị trí chiến lược
Mặc dù Nga vẫn đang tiếp tục đánh bom nhiều thành phố khắp Ukraine, nhưng với Ukraine, Kherson là một thí điểm chiến lược quan trọng vì đây là thành phố đông dân nhất bị Nga chiếm đóng và là thành phố đầu tiên bị rơi vào tay quân đội Nga. Là một bến cảng, Kherson rất quan trọng về mặt kinh tế đối với quốc gia Ukraine và việc lấy lại thành phố này sẽ khiến quân đội Nga không thể tiếp cận bờ biển phía nam hướng về Odessa.
Ukraine đang đưa thêm quân về đóng bên ngoài Kherson, thậm chí trong lúc các trận chiến lớn hơn vẫn đang tiếp diễn tại khu vực Donbas ở phía đông, và với chiến lược này cho thấy sự tự tin trong quân đội Ukraine đang ngày càng gia tăng. Tổng thống Volodymyr Zelensky trong nhiều tuần qua cũng đã liên tục vạch ra mục tiêu chiếm lại Kherson, và quân đội Ukraine đã công khai nhắm triệt hạ các cây cầu địa phương và các cơ sở hạ tầng khác mà Nga đang sử dụng để tiếp tế vũ khí và đưa thêm quân vào trong khu vực.
Một chiếc cầu dẫn vào Kherson bị phá huỷ – nguồn DW
Thử thách cho Ukraine
Ðể đánh bật lực lượng Nga ra khỏi Kherson là một thử thách to lớn đối với Ukraine. Theo sự phân tích của các chuyên gia quân sự, để đẩy lùi quân địch ra khỏi một vị trí đã được thiết lập, như lực lượng của Nga tại Kherson, phía tấn công nói chung cần một lực lượng nhiều hơn gấp ba lần lực lượng của phía phòng thủ, và tỷ lệ này có thể lên tới năm-đối-một đối với loại chiến tranh đô thị.
Nhiệm vụ này thậm chí còn khó khăn hơn nữa nếu Ukraine tránh không muốn tàn phá Kherson. Thành phố Mariupol gần bên đã hầu như biến thành bình địa hồi đầu năm nay khi các lực lượng Ukraine cố gắng kiên trì bảo vệ thành phố này trước các cuộc tấn công không ngừng từ phía Nga trước khi họ bị buộc phải rút lui hoặc đầu hàng.
Kherson là một trong những thành phố đầu tiên quân đội Nga chiếm được sau khi họ phát động cuộc xâm lược vào ngày 24 tháng 2 và cho đến nay vẫn là thủ phủ khu vực duy nhất mà Moscow chiếm được trong sáu tháng giao tranh, và vì vậy thành phố này mang một ý nghĩa quan trọng đối với điện Kremlin.
Ngược lại, đối với Ukraine, lấy lại được thành phố bị Nga chiếm ngay từ thời điểm đầu của cuộc chiến mà không tốn nhiều công sức cũng mang một ý nghĩa rất quan trọng về mặt tâm lý. Nó có thể còn quan trọng hơn cả so với sự kiện Ukraine tái chiếm lại đảo Rắn (Snake Island) hồi tháng 6 hay sự kiện Ukraine đánh chìm chiến hạm Moskva của Nga hồi tháng 4.
Hoả tiễn Himas của Hoa Kỳ sẽ được sử dụng trong trận chiến Kherson – nguồn Zuma Press
Chiến lược của Ukraine
Như đã nói ở trên, trong các lý thuyết quân sự, tấn công thường gặp khó khăn và thử thách nhiều hơn là phòng thủ. Thế nên, các phân tích gia cảnh báo Ukraine không nên hấp tấp đưa quân vào trong cuộc chiến ở khu vực phía nam là vì họ vẫn phải tiếp tục trông chừng các cuộc tấn công của Nga ở khu vực phía đông. Nhưng nếu chứng minh được rằng họ có thể chiếm lại được phần lãnh thổ phía nam, dù chỉ một phần nhỏ, cũng sẽ mang lại một chiến thắng quan trọng cho tinh thần của quân đội Ukraine và cho các quốc gia hỗ trợ họ, đặc biệt là những quốc gia Châu Âu trong khi Châu Lục này sẽ phải đối mặt với một mùa đông đầy khó khăn sắp tới với khả năng có thể thiếu hụt năng lượng do bị Nga cắt giảm, thấy rằng sự hỗ trợ của họ đang mang lại kết quả thực sự trên chiến địa.
Mặc dù trong mấy tháng qua, quân đội Ukraine đã bị mất nhiều ngàn binh lính và nhiều sĩ quan ưu tú, một số phân tích gia quân sự nói rằng với các nguồn hỗ trợ quân sự, viện trợ kinh tế và các đánh giá tình báo quan trọng của phương Tây về các hoạt động quân sự của Nga, đã giúp cho cán cân lực lượng ở khu vực phía nam đang nghiêng về phía quân đội Ukraine.
Kể từ cuộc chiến bùng nổ cho đến nay, quân đội Nga đã bị tổn thất hàng chục nghìn binh sĩ, vừa chết vừa bị thương trong các cuộc giao tranh, và các phân tích gia nghi ngờ rằng nhiều đơn vị Nga đang trên đà kiệt quệ.
Có một điều khác thường là quân đội Ukraine không chỉ chuẩn bị chiến đấu chống lại lực lượng Nga ở các khu vực xung quanh thành phố Kherson mà còn công khai về các kế hoạch của họ. Sự công khai này đã khiến một số nhà quan sát ngạc nhiên, nhưng các chiến lược gia quốc tế cho rằng đây dường như là một cách cố tình đã có tính toán để nhằm giành được sự ủng hộ của phương Tây và thu hút thêm lực lượng Nga tiến vào trong khu vực để sau đó bao vây lại.
Theo như nhận định của trung tá hồi hưu John Nagl hiện đang là giáo sư giảng dạy tại Ðại học Chiến tranh Lục quân Hoa Kỳ: “Dường như Ukraine đang nhử quân Nga và Nga thì đang cắn câu.”
Ít nhất là vào thời điểm đầu, Ukraine có lẽ sẽ không có ý định phát động một cuộc tấn công trực tiếp với quy mô lớn mà chỉ nhằm làm tiêu hao lực lượng của Nga. Chiến thuật này cũng giống như chiến thuật phòng thủ quanh thủ đô Kyiv của Ukraine hồi cuối tháng 2 và tháng 3 khi các nhóm quân di động nhỏ phục kích các lực lượng của Nga và đường tiếp liệu, phá huỷ xe bọc thép và các loại quân xa khác và tiêu diệt lính Nga cho đến khi buộc họ phải rút lui.
Thành phố Kherson nằm gần nơi giao nhau của hai con sông Inhulets và Dnipro, và lực lượng Nga phải vượt qua một trong hai con sông nếu cần tăng quân cho Kherson. Quân đội Ukraine trong mấy tuần gần đây đã phá huỷ nhiều chiếc cầu bắc qua hai con sông này, buộc Nga phải sử dụng những chiếc cầu tạm, thuyền hoặc những tuyến đường dài hơn. Chiến lược này là nhằm để hạn chế khả năng của lực lượng Nga và tạo thuận lợi để dễ dàng tấn công trong một cuộc rút lui của quân Nga nếu xảy ra.
Ukraine đang cần một chiến thắng
Thành công hay không vẫn chưa thể nói chắc chắn, nhưng Kyiv đang thúc đẩy sáng kiến của họ một phần là để thuyết phục các quốc gia phương Tây rằng Kyiv có thể thắng thế trước một lực lượng quân đội lớn hơn của Moscow,
Liệu Ukraine có đủ vũ khí và quân số để thực hiện kế hoạch này hay không thì chưa rõ, nhưng các cuộc tấn công gây tiêu hao hiện tại của họ có thể làm suy yếu lực lượng Nga và do đó có thể giảm tổn thất và rủi ro cho quân đội Ukraine trong một cuộc tấn công dứt điểm cuối cùng.
Quân đội Nga tại Kherson có thể sẽ phải đối mặt với một lựa chọn khó khăn trong những tuần lễ sắp tới trong khi lực lượng của Ukraine đang tiến vào và phá huỷ thêm một số đường rút lui của họ. Trong khi đó thì lực lượng của Nga vẫn đang tăng thêm quân số và điều này cho thấy Tổng thống Nga Vladimir Putin coi việc phòng vệ Kherson là ưu tiên hàng đầu. Và do đó, đối với Nga, việc rút khỏi Kherson sẽ bị coi là một thất bại nặng nề.
Riêng với Ukraine, thành công tại Kherson có thể sẽ không chấm dứt chiến tranh ngay nhưng cho họ có thêm thời gian để kêu gọi thêm sự hỗ trợ từ phương Tây. Và quân đội Ukraine đang rất cần một chiến thắng lớn.
VH
