Theo kết quả thăm dò mới đây nhất của Đại học Quinnipiac được công bố tuần qua, gần ba phần tư cử tri người Mỹ tin rằng thế giới sẽ ít bình yên hơn trong năm mới. Những cuộc chiến tranh nhỏ sẽ vẫn tiếp tục xảy ra ở một vài nơi trên thế giới, như tại khu vực Trung Đông chẳng hạn, nhưng một cuộc chiến tranh lớn có sức tàn phá ghê gớm, ví dụ chiến tranh nguyên tử với Bắc Hàn, có lẽ sẽ không xảy ra.

the-gioi-nam-2018

Theo phân tích gia Alex Lockie của trang mạng Business Insider, nếu chiến tranh xảy ra giữa Hoa Kỳ và Bắc Hàn thì cả hai đều bất lợi. Thay vì mang vũ khí nguyên tử ra chọi nhau, cả hai bên có thể đạt được một kết quả tốt đẹp hơn bằng giải pháp ngoại giao.

Tổng thống Donald Trump sẽ tiếp tục biện pháp “tạo sức ép” đối với Bắc Hàn làm cho tình hình thêm căng thẳng và có lúc đưa thế giới đến bờ vực chiến tranh. Bắc Hàn sẽ hoàn tất thêm những cuộc thử nghiệm thiết bị nguyên tử hoặc hỏa tiễn liên lục địa. Các nhà ngoại giao quốc tế sẽ gặp phải những phen hồi hộp chờ đợi điều xấu nhất, nhưng một cuộc chiến tranh ở phạm vi lớn cuối cùng vẫn không xảy ra.

Ðiều này không có nghĩa là người ta không phải chứng kiến một vài sự việc nghiêm trọng: Mỹ có thể cố tình bắn rơi một hỏa tiễn hay bắt giữ một tàu chiến của Bắc Hàn. Ðổi lại, Bắc Hàn có thể cho bắn hỏa tiễn vào một khu vực tương đối ít dân cư của Nam Hàn, bắt giữ thêm một vài công dân của Mỹ hay Nam Hàn, và có thể tấn công mạng lưới internet hoặc sử dụng chiến thuật “chiến tranh ảo” của Nga đối với Nam Hàn. Nhưng chiến tranh lớn sẽ không xảy ra.

Trong tập san đặc biệt thường niên của tờ Economist với những dự đoán cho năm mới đã đưa ra nhận định về một số sự kiện quan trọng trong năm 2018. Trong đó, kết quả bầu cử tại những quốc gia như Brazil, Mexico và Ý cũng như cuộc bầu cử giữa kỳ (mid-term) ở Mỹ có thể làm thay đổi một phần cục diện của thế giới. Cứ mỗi 12 năm một lần, hai quốc gia lớn thuộc khối châu Mỹ Latinh là Brazil và Mexico lại có hai cuộc bầu cử trùng hợp cùng năm, và lần này, cử tri của hai nước cũng như của một số quốc gia khác trong khu vực sẽ đòi hỏi phải có thay đổi trong hệ thống chính trị và chấm dứt tình trạng tham nhũng thối nát trong chính quyền. Trong khi đó cuộc bầu cử đầy lộn xộn ở Ý có thể gây thêm trì trệ cho sự phục hồi kinh tế của xứ này. Ở Mỹ, đảng Dân chủ có thể chiến thắng với kết quả khít khao trong cuộc bầu cử giữa kỳ và chiếm lại việc kiểm soát Hạ viện, mở ra lộ trình truất phế Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, đây có lẽ chỉ là chiến thuật gây bối rối cho ông Trump và đảng Cộng hoà nhưng không mang lại kết quả cụ thể vì phía đảng Dân chủ vẫn không tìm được đủ hai phần ba số phiếu tuyệt đối tại Thượng viện.

the-gioi-nam-2018b

Sân vận động Kaliningrad cho World Cup 2018 – nguồn CNN.com

Năm 2018 còn có hai sự kiện thể thao quan trọng giành được nhiều sự chú ý của người dân trên thế giới. Nam Hàn sẽ tổ chức Thế vận hội Mùa đông vào Tháng Hai tới, bên dưới bóng râm bao phủ bởi sự lo ngại về một chính sách hăm dọa nguyên tử từ phía Bắc Hàn. Nga sẽ cho tổ chức giải World Cup ở vào thời điểm đầy nhạy cảm trong mối quan hệ của xứ này với thế giới phương Tây và chỉ một thời gian ngắn sau cuộc bầu cử mà ai cũng biết chắc là sẽ cho Vladimir Putin thêm một nhiệm kỳ tổng thống. Có thể nói trong cả hai sự kiện thể thao trên, một sự hy hữu hiếm khi thấy là sự kiện thể thao năm 2018 sẽ cạnh tranh cùng các sự kiện chính trị.

Xem thêm:   Nạn nhân của Putin

Trong năm mới, thế giới sẽ nói lời chia tay với những nhà lãnh đạo của Nhật Bản, Cuba và Ả Rập Saudi. Nhật Hoàng Akihito sẽ chuẩn bị cho tiến trình thoái vị, và theo thông cáo chính thức từ chính phủ Nhật Bản, Akihito sẽ nhường ngôi lại cho Thái tử Naruhito vào ngày 30 Tháng Tư 2019. Chủ tịch Raúl Castro của Cuba cũng sẽ rời bỏ chức vụ và chuyển quyền qua cho vị chủ tịch mới sau cuộc bầu cử vào Tháng Tư. Nhiều tin đồn nói rằng vua Salman của Ả Rập Saudi sẽ tuyên bố thoái vị vào cuối năm 2018 và nhường ngôi lại cho Thái tử Mohammed bin Salman. Mohammed, 32 tuổi, hiện là ngôi sao đang lên trong sinh hoạt chính trị của Saudi và được phương Tây xem như một nhà cải cách với những nỗ lực canh tân đất nước, cải thiện kinh tế nội địa và thay đổi một số luật lệ cổ hủ của Saudi, trong đó nổi bật nhất là hủy bỏ luật cấm phụ nữ Saudi lái xe. Nhưng ngược lại thì vẫn còn nhiều lãnh tụ khác trên thế giới tiếp tục tỏ ra tham quyền cố vị mặc dù người dân trong nước đã tỏ ra quá chán chường, điển hình có lãnh tụ Nicolás Maduro của xứ Venezuela giàu tài nguyên nhưng với chính sách kinh tế tập trung làm cho cuộn giấy đi cầu cũng trở nên hiếm hoi trong nước.

Xem thêm:   Mối đe dọa từ Bắc Hàn

Trong khi những cuộc đàm phán cho tiến trình Brexit đã bắt đầu từ khoảng giữa năm 2017 và sẽ đạt tới cao điểm vào mùa thu 2018, những thỏa thuận giữa Vương quốc Anh và Liên Âu cần phải đạt được trong thời gian này để quốc hội của cả hai bên có thể phê chuẩn theo đúng như lịch trình dự trù cuộc chia tay bắt đầu diễn ra vào Tháng Ba 2019. Theo các quan sát viên quốc tế, cơ hội để đạt được thỏa thuận cho tiến trình Brexit vào năm tới là rất thấp.

the-gioi-nam-2018a

Đàm phán Brexit – nguồn Seattletimes.com

Năm 2018 đánh dấu đúng 10 năm khởi điểm của cuộc suy trầm kinh tế toàn cầu bắt đầu từ giữa năm 2008, và đại đa số tin rằng nền kinh tế thế giới hiện đang rất vững vàng. Ðối với nhiều người, năm 2018 có thể chỉ mới là bước đầu của sự hồi phục kinh tế thật sự, nhưng trên thực tế rất có thể sự hồi phục đó đang tiến đến giai đoạn cuối, là vì nền kinh tế thế giới có khuynh hướng rơi vào suy trầm trong khoảng tám đến mười năm một lần, và cuộc suy trầm vừa qua chấm dứt vào năm 2009. Nguyên do chính gây ra cuộc suy trầm sắp tới có thể là vì các ngân hàng trung ương trên thế giới đưa ra chính sách thắt chặt kinh tế hơi sớm và hơi mạnh tay.

Những ai thường xuyên theo dõi tin tức có lẽ đều có cảm nhận chung là báo chí đăng nhiều tin xấu, tin buồn hơn là những tin mang ý nghĩa tích cực. Lý do một phần là do tâm lý chung của đám đông thường chú ý tới những tin xấu, một phần khác là vì các cơ quan truyền thông báo chí khi đăng những tin giết người, hỏa hoạn và phong ba bão tố gây nhiều thiệt hại – tức những tin giật gân – thì họ bán được thêm những trang quảng cáo. Do đó, sau khi đọc những tin xấu, nhiều khi chúng ta có cảm tưởng thế giới chúng ta đang sống dường như càng ngày càng thêm tồi tệ. Mặc dù chiến tranh và khủng bố vẫn xảy ra nơi này nơi kia, bệnh dịch lây lan và hoành hành ở một số khu vực, nhưng trên thực tế, thế giới của chúng ta vẫn đang ngày một tốt đẹp hơn và đời sống của người dân nói chung ngày một thêm ổn định, điển hình là tuổi thọ ở hầu hết các quốc gia trên thế giới tiếp tục tăng đều trong mấy thập niên qua.

Ðó là nhờ ở những thành quả nhân loại đạt được, trong đó những tiến bộ về y tế là đáng kể nhất. Năm 2017, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) giới thiệu loại thuốc chủng ngừa mới vừa rẻ lại vừa hiệu quả có thể chấm dứt căn bệnh dịch tả, một trong những căn bệnh gây chết người cao nhất trong lịch sử nhân loại. Số người chết vì ung thư giảm 25% tại nước Mỹ kể từ năm 1991, cứu sống hơn hai triệu người, và số phụ nữ chết vì ung thư vú cũng đã giảm 39%. Tháng Bảy vừa qua, Chương trình Hợp tác chống bệnh Aids của Liên Hiệp Quốc (UNAIDS) cho biết một nửa số người mang vi khuẩn HIV trên thế giới hiện đang được chữa trị và số người chết vì bệnh Aids giảm một nửa kể từ năm 2005. Trong khi đó, bệnh phong cùi nay là căn bệnh dễ chữa và mục tiêu xoá hẳn căn bệnh này là năm 2020. Và trong Tháng 11, tổ chức WHO tuyên bố số người chết vì lao phổi trên thế giới giảm 37% kể từ năm 2000, cứu sống khoảng 53 triệu người.

Xem thêm:   Biden & Trump

Trong 10 năm nữa, nhân loại có khả năng kiểm soát được một số căn bệnh hiểm nghèo như bệnh tim, bệnh xơ cứng động mạch và bệnh xơ gan.

Nạn phá rừng không những giảm mà diện tích rừng ở một số nơi trên thế giới được tăng thêm. Một tỉnh ở Pakistan cho biết trong hai năm qua đã trồng thêm một tỷ cây xanh để bù vào những thiệt hại trong trận lụt năm 2015. Nước Cameroon cam kết phục hồi 12 triệu héc ta rừng trong lưu vực sông Congo. Brazil bắt đầu kế hoạch phục hồi rừng của xứ này và trồng thêm 73 triệu cây xanh. Năm 2017, lỗ hổng ozone trên bầu khí quyển ở Nam Cực khép lại ở mức nhỏ nhất kể từ 1988, là năm ca sĩ Bobby McFerrin dẫn đầu bảng xếp hạng với ca khúc “Cứ vui lên, đừng lo lắng” (Don’t Worry Be Happy).

Theo thông báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, kể từ đầu thế kỷ 21 đến nay đã có thêm 1.2 tỷ người trên thế giới có điện thắp vào ban đêm. Ðây là bước đầu trong tiến trình mà các nhà kinh tế nói rằng để người dân có thể thoát khỏi cảnh đói nghèo. Mặc dù tỷ lệ cách biệt giàu nghèo trên thế giới vẫn còn khá lớn, nhưng nói chung, cuộc sống của người dân đã đạt được nhiều tiến bộ.

Thế giới năm 2018 được dự đoán sẽ tiếp tục với đà tiến bộ trong tất cả mọi lãnh vực, và an ninh trong cuộc sống của người dân ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là ở những quốc gia phương Tây, vẫn tiếp tục được duy trì và bảo đảm. Nhìn cảnh những đám đông hàng trăm ngàn người tụ tập ở những lễ hội đón mừng năm mới thì chúng ta tin tưởng thế giới này vẫn tương đối an toàn và tốt đẹp.

VH